Τρίτη 28 Ιουλίου 2009

Ενα Γιαννιώτικο Blog από την Τουρκία!



Ο Fazıl Bülent Kocamemi είναι Τουρκογιαννιώτης στην καταγωγή και ζει στην Κωνσταντινούπολη. Φαίνεται οτι η καταγωγή δεν ξεχνιέται, αφού πρέπει να γεννήθηκε εκεί, μιας και έστησε ολόκληρο blog, το Yanya/Ioannina/Jannina στη διεύθυνση http://yanyafbk.blogspot.com/ για τον τόπο καταγωγής των προγόνων του.
Μετά σχεδόν έναν αιώνα από την απελευθέρωση της πόλης και την ανταλλαγή πληθυσμών!
Στον υπότιτλο του γράφει σε τρεις γλώσσες, Αγγλικά, Γαλλικά και Τούρκικα (Γιατί όχι και σε Ελληνικά, Bülent;) : "Αυτό το blog δημιουργήθηκε για να φέρει σε επαφή τους Γιαννιώτες και την ανταλλαγή αναμνήσεων" (ξέρω, κακή μετάφραση, αλλά δεν έχει σημασία).
Με βοηθό το μεταφραστή της Google προσπάθησα να καταλάβω τι γράφει. Άθλια η μετάφραση και μισή, αλλά τι να κάνω;
Ε, λοιπόν, ο άνθρωπος ξέρει τι συμβαίνει στην πόλη μας ενημερωνόμενος προφανώς από το Internet, και καταλαβαίνει ή και μιλάει ελληνικά, σε σημείο που να γνωρίζει ακόμα και για τον φρικιαστικό βανδαλισμό στα "εβραίκα τα μνήματα" ή ακόμα και το τι κάνει ο ΠΑΣ Γιάννενα, του οποίου μάλιστα δηλώνει οπαδός!
Έχει γράψει και βιβλίο σχετικά με τα Γιάννενα: "Yanya'nın Gözyaşları" (Δάκρυα των Γιαννίνων).

Ακόμη παραθέτει βιογραφίες Τουρκογιαννιωτών, που διέπρεψαν στο χώρο της Επιστήμης και της Τέχνης ή στην Τουρκικό Στρατό και Διοίκηση.
Kαι για τις παλιές γιαννιώτικες συνταγές γράφει!
Χαίρεται για την κατασκευή της Εγνατίας που φέρνει πιο κοντά την πόλη, που έζησαν οι πρόγονοί του (και οι δικοί μας, φυσικά).
Αλλά και λυπάται για την εγκατάλειψη μερικών μουσουλμανικών μνημείων της πόλης, όπως ο τάφος του Ασλάν πασιά.
Ακριβώς όπως κι εμείς λυπόμαστε για την εγκατάλειψη των χριστιανικών μας μνημείων στην Τουρκία.
Όταν χαζεύεις αυτό το Blog, είναι σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος τότε, που τα τρία κύρια στοιχεία της πόλης, 'Ελληνες, Τούρκοι και Εβραίοι μοιράζονταν τον ίδιο χώρο, άλλοι καιροί, άλλες συνθήκες, ουσιαστικά άλλη πόλη.
Μακάρι να γνώριζα τη γλώσσα για να διαβάζω στο πρωτότυπο!
Έχει ενδιαφέρον να δω την απο εκεί πλευρά της Ιστορίας, την εποχή και πώς την βιώναν οι τότε συντοπίτες μας, τότε, πριν από το 1923.




Τι θυμούνται, τι νοσταλγούν, τι τους ενώνει με τον τόπο.
Βλέπεις, χαμένες πατρίδες δεν υπάρχουν μόνο για μας. Χαμένες πατρίδες υπάρχουν για όλους.
Πριν από λίγες μέρες γιορτάσαμε την μαύρη επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Τώρα τα μέσα διαλαλούν την τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο.
Μήπως τέτοια blog, ένθεν και ένθεν, κάνουν τους ιθύνοντες να σκεφτούν δυο φορές το τι πράττουν;

Μετάφραση του Γιαννιώτικου blog από την Τουρκία, από τη μηχανή μετάφρασης της Google

Ψηφιακός Ξεναγός του Κάστρου των Ιωαννίνων

Κυριακή 19 Ιουλίου 2009

Η Γη απ' τη Σελήνη ένα φεγγάρι είναι και εκείνη.


Πριν σαράντα χρόνια, στις 20 Ιουλίου 1969, δυό άνθρωποι, ο Νηλ Άρμγκστρον, και ο Έντουιν Όλντριν περπάτησαν στο φεγγάρι.
Πρώτος κατέβηκε από τη σεληνάκατο ο Άρμγκρστρον και μετά ο Όλντριν που ήταν ο πιλότος - κυβερνήτης της σεληνακάτου.
Έμειναν στη Σελήνη 2,5 ώρες, πραγματοποιώντας διάφορα πειράματα, εγκατέστησαν σεισμογράφο, ανακλαστήρα λέϊζερ, ενώ μετέφεραν στη Γη 22 κιλά σεληνιακού εδάφους.
Η αναμνηστική πινακίδα που άφησαν στο πόδι της σεληνακάτου γράφει:
"Εδώ άτομα από τον πλανήτη Γη, πρώτα πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη, τον Ιούλιο του 1969 μ.Χ. Ήρθαμε ειρηνικά, εν ονόματι όλης της Ανθρωπότητας.
Ο τρίτος αστροναύτης της αποστολής Απόλλων 11, ο Μικαέλ Κόλλινς δεν είχε την ευκαιρία να πατήσει στη Σελήνη, μια και ήταν πιλότος - κυβερνήτης του διαστημόπλοιου που περιφερόταν γύρω από τη Σελήνη περιμένοντας τη σεληνάκατο με τους Αρμγκστρον και Όλντριν για το ταξίδι της επιστροφής.
Στη παρουσίαση μια περίληψη της ιστορικής αποστολής







Σχετικά: 1) Ιστολόγιο mcsotos - 40 χρόνια από τότε
2) H NASA σχεδιάζει την επιστροφή της στη Σελήνη, το 2020
3) Ψηφιακή αναπαράσταση της αποστολής (We Choose the Moon)
4) Απόλλων 11 από τη NASA


Κυριακή 12 Ιουλίου 2009

Ήπειρος, πάν' απ' όλα, σημαίνει μουσική και χορός. (συνέχεια)


(Τα σχόλια της χθεσινής ανάρτησης στο ...φώς της πρώτης σελίδας, από τον Στέργιο Ναστόπουλο.
Ευχαριστούμε το Στέργιο, για την κατάθεση ψυχής, για τις μαρτυρίες του σχετικά με την ηπειρώτικη και κυρίως την πωγωνήσια μουσική, τους μουσικούς, τους χορευτές που τάδιναν όλα στο χορό και γίνονταν ένα με τους ήχους- Αρκουδ)

Ευχαριστώ για το τραγούδι στο σχόλιο της προηγούμενης ανάρτησης. Είναι νυφιάτικο. Οι κανονικοί στίχοι λένε όχι Κόντω, αλλά Κόμνω. Ο πατέρας μου έλεγε ότι παραγόταν από την λέξη "Κομνηνή" Δεν το πολυπίστευα να έχει τόση παλαιότητα, το επίθετο έχει χαθεί. Υπάρχει ολόκληρη η εκπομπή της Δόμνας Σαμίου στο Αρχείο της ΕΡΤ (ανεκτίμητο υλικό), τη βρήκα: http://www.ert-archives.gr/wpasV2/public/p02-view.aspx?titleid=6947&action=mView&mst=00:00:00:00

Αυτός που αναφέρεις, δεν είμαι και σίγουρος, είναι παιδί του Βέρου ( τον πρόλαβα αρκετά, ήταν ένας ωραίος γέρος με μουστάκες, χαρακτηριστικός τύπος). Με τα όργανα σε όλη την Ήπειρο, όπως ξέρεις, ασχολούνταν και ασχολούνται οι γύφτοι (καμιά ρατσιστική χροιά στο όνομα).

Δεν είναι οι Τσιγγάνοι που όλοι ξέρουμε, σ' εμάς. Αλλού, όπως στην Ρούμελη και στην Πελοπόννησο, είναι. Οι πιο πολλοί είναι εξελληνισμένοι από αμνημονεύτων χρόνων. (Στο κάτω-κάτω της γραφής, ποιος θεωρείται Έλληνας;)

Πολλοί είναι και γαλανομάτηδες και με άσπρη επιδερμίδα. Δεν «ταξιδεύονταν», όπως οι άλλοι άντρες του χωριού, αν και μετά τον εμφύλιο οι πιο πολλοί έφυγαν στην Αθήνα, και κυρίως έκαναν δουλειές στο χωριό ή σε διπλανά, εκτός από οργανοπαίχτες, ήταν σιδεράδες, τσαγκάρηδες, σκαφτιάδες στα χωράφια, ακόμα και νεκροθάφτες.

Απαραίτητοι μιας και άλλοι εργάτες δεν υπήρχαν, οι άντρες έλειπαν στα ξένα. Υπήρχε μια ιδιαίτερη χροιά στην προφορά, αλλά δεν μιλούσαν άλλη γλώσσα εκτός από τα ελληνικά ή και τα βλάχικα, αν ήταν σε βλαχοχώρια. Συνήθως τα σπίτια τους, λόγω της ένδειας, ήταν φτωχικά, και στην άκρη του χωριού. Δεν παντρεύονταν άλλους ή άλλες, εκτός από το "συνάφι" τους. Σπάνια.

Υπήρχε και υπάρχει όμως έντονος ρατσισμός, όπως συμβαίνει σε όλες τις κοινωνίες, και στην ελληνική, γιατί να το κρύβουμε άλλωστε. Δεν έπαιζε όργανο κανένας άλλος εκτός απ’ αυτούς. (Αναφέρει πολλά γι' αυτά ο Σπύρος Στούπης στα βιβλία "Πωγωνησιακά και Βησσανιώτικα" και "Βήσσανη¨".

Ο πατέρας μου Γεώργιος Ναστόπουλος, που έπαιζε κιθάρα (έμαθε μόνος του και με τη βοήθεια της αείμνηστης Όλγας Μέντζου, που ήταν θεία του, και χρόνια καθηγήτρια στο Ωδείο Ιωαννίνων και το Θηλέων) και ήταν μελαψός, τον ψιλο-έλεγαν "γύφτο", αν και ήταν μορφωμένος και περιζήτητος στα πάρτι προπολεμικά.

Όσοι τολμούσαν να μάθουν όργανο, κινδύνευαν από ρατσιστικά σχόλια ("γυφτόπουλο!"), ακόμα και στην εποχή μου-γιαυτό φοβόμουν τόσο πολύ να κουβαλάω βιολί, όταν πήγα να μάθω στην θειά μου, την Όλγα Μέντζου, και τελικά δεν έμαθα τίποτα, δεν είχα και ιδιαίτερο ταλέντο βέβαια. Θα ήθελα να ήξερα, όπως τα βλέπω τώρα, δυστυχώς είναι πολύ αργά.

Οργανοπαίχτες υπήρχαν σ' όλα τα χωριά σχεδόν, κύρια στον Παρακάλαμο ή Πογδόριανη, στα Δολιανά, στο Βασιλικό ή Τσαραπλανά, το Δελβινάκι, αλλά και στη Βήσσανη. Στη Βήσσανη που έπαιζαν όργανα οργανοπαίχτες από τρεις οικογένειες.

Από τους μουσικούς που έχει το βίντεο έχω βρεθεί σε γλέντια με τον Κερίμη (αξέχαστη προσωπικότητα, με το μόνιμο καβουράκι του, σοβαρός πάντα, σχεδόν αγέλαστος, συνήθιζε όταν μερακλώνονταν οι χορευτές να μιμείται σε ψιλές νότες το αηδόνι). Έρχονταν κάθε χρόνο στο Ωραιόκαστρο (Λαχανόκαστρο) στο πανηγύρι στις 8 Σεπτεμβρίου. Αυτόν ήθελαν. Εμείς, όταν είμαστε μαθητές ή φοιτητές, δε φεύγαμε ,όπως κάνουν τώρα μετά τις 25-30 Αυγούστου, γιατί τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια αρχίζανε αργότερα. Λοιπόν το πανηγύρι στο Λαχανόκαστρο ήταν το τελευταίο. Μετά την 3η μέρα παίρναμε το λεωφορείο το πρωί και φεύγαμε, άλλος γι' Αθήνα, άλλος Θεσσαλονίκη ή Γιάννενα. Κάποιοι έμεναν και μετά. Από το πανηγύρι στο λεωφορείο κατ' ευθείαν! Συγκινητικοί αποχαιρετισμοί κι αξέχαστοι!


Οι παλιότεροι οργανοπαίχτες, όπως ο Κουλός από το Βασιλικό, θεωρούνταν ανυπέρβλητοι. Δεν τους πρόλαβα. Φαντάσου να βγάζουν πανηγύρι χωρίς μεγαφωνική! Στα Ζαγόρια είχε άλλους όργανοπαίχτες, που δεν τους ξέρω, εκτός από το συγκρότημα του Σταύρου Καψάλη από τον Ελαφότοπο ή Τσερβάρι. Κάθε περιοχή είχε τα δικά της, που ειδικεύονταν στις αποχρώσεις του Ηπειρώτικου τραγουδιού (δεν είναι ένα). Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν κάποιες νοητές γραμμές που χωρίζουν τα τραγούδια, αν και τα όρια δεν είναι σαφή, γιατί υπήρχε όσμωση.

Τα Πωγωνήσια χωρίζονταν σε δύο: Στα καθ' εαυτού Πολυφωνικά στο Κάτω Πωγώνι προς τα σύνορα και μέσα στα χωριά του Πωγωνίου στην Αλβανία, και στα Πωγωνήσια μη πολυφωνικά (αν και καμιά φορά τραγουδιούνταν κι έτσι) στο Βορειο-Ανατολικό Πωγώνι (χοντρικά Άνω Πωγώνι, φυσικά δεν μιλάω για το Δήμο). Αλλά και στα πολυφωνικά χωριά νομίζω οτι τα πανηγύρια δεν έβγαιναν μόνο με φωνή, δεν είναι δυνατόν πρακτικά. Σ' αυτό θα διαφωνήσω με την διαπίστωση της κ. Βέη.

Στα Ζαγορίσια, που έφταναν μέχρι την περιοχή των Βλαχοχωρίων του Ζαγορίου.

Στα καθ' εαυτού Γιαννιώτικα με ανατολίτικες και οθωμανικές αστικές καταβολές.

Στα Μετσοβίτικα (συμβατικά) και στην περιοχή του. Αυτά πρέπει να οριοθετούνταν μέχρι το νομό Γρεβενών, που αλλάζει προς τα χάλκινα.

Προς τη Θεσπρωτία έχουμε εκείνα της περιοχής της Παραμυθιάς, αλλά και ευρύτερα, τέτοια τραγουδάει ο Μπέλλος (χοροί στα τρία και καθιστικά).

Πάνω από την Κόνιτσα έχουμε στα χωριά στα σύνορα με το Νομό Κοζάνης και Καστοριάς τραγούδια που έχουν επιρροές από Μακεδονία, αν και στην περιοχή της Κόνιτσας επικρατούν τα Πωγωνήσια.

Κάτω από τα Γιάννενα προς την Πρέβεζα και Άρτα, αλλά και στα Τζουμέρκα επικρατούν τα τσάμικα, όπως στη Ρούμελη.

Δεν έχω κάνει επιστημονική καταγραφή, απλή διαίσθηση είναι.

Το γεγονός είναι ότι ο πολύς κόσμος, όταν λέει Ηπειρώτικα, εννοεί Πωγωνήσια ή Ζαγορίσια.

Τα Πωγωνήσια ιδίως, νέα ή παλιότερα χορεύονται σχεδόν δε όλην την Ήπειρο. Σήμερα έχει αλλοιωθεί πολύ το τοπίο, γιατί τα νεο-ηπειρώτικα υστερούν κατά πολύ, ιδιαίτερα στον στίχο.

Οι παλιοί στίχοι νομίζω έγιναν δημοτικοί, από τη στιγμή που ξεχάστηκε ο "στιχοπλόκος". Πάντως η περίφημη "Κοντούλα Λεμονιά" που ξέρουν πρωτακούστηκε- κατα μία μαρτυρία της συγχωρεμένης της θείας μου Ελένης Καράσα-Μαυρικίου στη Βήσσανη, το 1928, σε ένα γάμο στο σπίτι του Δάμπα, σήμερα κατοικείται από την οικογένεια Φούκη, από έναν γέρο, μου είχε πει και το επίθετο, θα προσπαθήσω να το θυμηθώ και θα το γράψω, που τραγουδησε το τραγούδι και τα όργανα άρχισαν να τον συνοδεύουν.

"Ήμουν κατάκοιτη με πυρετό και για πρώτη φορά το άκουσα να το τραγουδάνε" μου 'μολογούσε η θειά-Λένη, που έμενε στο απέναντι σπίτι. Και έτσι πρέπει να'ναι: Είναι νυφιάτικο τραγούδι, όπως δηλώνουν οι στίχοι. Έτσι γεννήθηκε ένα πανελλήνιο δημοτικό τραγούδι που έκανε διάσημο και το χωριό.


Οι Ζαγορίσιοι χοροί είναι περίτεχνοι και δύσκολοι. Σ' όσα πανηγύρια ή γάμους έχω βρεθεί στο Ζαγόρι, είναι αξιοθαύμαστοι οι χορευτές, με τα τσακίσματα και τα γυρίσματα, μ' αρέσουν ιδιαίτερα πώς τα χορεύουν οι μεγάλες γυναίκες, με τι σοβαρότητα, αλλά και τι χάρη! Στο Πωγώνι ξεκινούν με Ζαγορίσιο πολλές φορές, όπως γράφει η μελέτη της προηγούμενης ανάρτησης.

Αλλά το μεγάλο κέφι γίνεται με τα γυρίσματα σε Πωγωνήσια. Τότε μέσα στο λυγμό του κλαρίνου, ο χορευτής γίνεται "λιώμα", κλαίει εσωτερικά, χαίρεται, θυμάται, αλλά και επιδεικνύει τη χορευτική του δεινότητα και την οικονομική του επιφάνεια, σπαταλώντας αλόγιστα σε χαρτούρα.

Θυμάμαι μια φορά που ένας μπάρμπας μου, νέος, έριχνε στα όργανα αλόγιστα και η γριά η μάνα του τον κυνηγούσε με την μαγκούρα για να τον βγάλει από το χορό, γιατί θα έτρωγε όλες τις οικονομίες τους. Βοηθάει και το πιοτό, ως γνωστόν.

Όταν δούνε μερακλή χορευτή τα "όργανα", που αρέσει και στους ίδιους, αλλά και δίνει και πολλά λεφτά, "λαλάνε" όλο και πιο καλά και τον "ξετινάζουν". Αν δούνε κάποιον που δεν έχει, τον "αδειάζουν", όπως λένε, γρήγορα. Ένα χορό, ένα γύρισμα και τέλος.

Τα καλά "όργανα" πήγαιναν και πηγαίνουν σε μεγάλα πανηγύρια με καλούς χορευτές και πολλά λεφτά. Και πρέπει να πάρουν και "μπροστάντζα" για να έρθουν. Αλλά καμιά φορά, έρχονται και σε χωριά μικρότερα, όπου όμως ξέρουν ότι οι χορευτές είναι δεινοί, έτσι για το κέφι τους. Όπως, ας πούμε, ο περίφημος Πέτρος Χαλκιάς (Λούκας) από το Δελβινάκι, μπορεί να πάει στις Ρομπάτες, άμα τον καλέσουν.

Μερικοί χορευτές παλιότερα, όπως ο Βαλεντίνος ο Φίλης από τη Βήσσανη, που δυστυχώς μας άφησε πριν λίγα χρόνια πρόωρα, ξεκινούσε από τη Θεσσαλονίκη για μια μέρα, να χορέψει στο πανηγύρι και να φύγει! Τέτοιο πάθος! Φοβερός χορευτής!

Τα Πωγωνήσια, που τα ξέρω και πιο καλά, είναι "εσωτερικοί" χοροί, παρ' ότι αργοί, πολύ κουραστικοί-και ψυχικά, αν τους νοιώθεις- και "δουλεύεις" πολύ τα γόνατα.

Get this widget Track details eSnips Social DNA


Τεντώνονται οι μυς των ποδιών σε απειροελάχιστες κινήσεις, που μόνον έμπειρο μάτι καταλαβαίνει, σύμφωνα με τους λυγμούς του κλαρίνου, το σώμα σου είναι τσίτα, γίνεσαι ένα κύμα, ανατριχιάζεις, σεληνιάζεσαι, βρίσκεσαι αλλού.

Για κάποιον ξένο, φαίνονται βαρετοί και μονότονοι. Όμως εσύ τότε είσαι μια νότα, ένα ηχόχρωμα. Κάτι σαν τους αναστενάρηδες: Εμείς δεν τους καταλαβαίνουμε, αλλά κάτι τέτοιο.

Τότε το μάτι του οργανοπαίχτη γυαλίζει από χαρά, και παίζει όλο πιο καλά, και πιο καλά και πιο καλά... Όταν τελειώσει ο χορός, ο χορευτής έχει μια χαρά στο πρόσωπό του, σαν να έκανε σεξουαλική πράξη. Υπερβολικό αυτό, αλλά έτσι μου φαίνεται ότι έτσι είναι.

Γιατί σ' αυτή τη φάση δεν επικρατεί η λογική, ξοδεύεις αλόγιστα, τρελαίνεσαι προσωρινά, ανεβαίνεις ψυχολογικά, φεύγει η συστολή, μεθάς. Για το λόγο αυτό δε χωνεύω τα χορευτικά των γυμναστών, που κάνουν αυτού του είδους τη μέθεξη γυμναστικές επιδείξεις, σαν να είναι ο χορός γυμναστική και όχι διονυσιασμός.

Οι καλύτεροι χορευτές στο Πωγώνι είναι αυτοδίδακτοι. Δεν ενδιαφέρει εξάλλου η ακρίβεια των βημάτων. Υπάρχουν άπειρες παραλλαγές σε ένα χορό με 4 βήματα, όχι παραπάνω. Και σαν τους παλιούς χορευτές λίγοι υπάρχουν σήμερα. Τα νέα παιδιά έχουν τη δύναμη και την ευλυγισία, αλλά δεν έχουν τη βαρύτητα, το κύρος και την εσωτερικότητα του Παντελή του Άρμπυρου, ας πούμε. Ο πρωτο-χορευτής δίνει το εαυτό του. Ο χορός όλος είναι δικός του. Αυτός κάνει κουμάντο. Προς το τέλος, καθώς ξεδιπλώνεται η "σουϊτα" και άλλοι "ξεκόβουν", όχι όπως νά 'ναι, αλλά κυρίως μέλη της οικογένειας ή φίλοι, και όλοι μαζί φτιάχνουν ένα διονυσιασμένο σύνολο.

Αλλά και οι γυναίκες: Πιο σεμνές, μικρά βήματα, γόνατα κολλημένα, όχι ανοίγματα, βαριά. Ένα απλό νεύμα των χεριών- η παλάμη και τα δάκτυλα- δείχνει όλη τη χάρη της χορεύτριας. Πολλοί ερωτεύτηκαν και στο τέλος παντρεύτηκαν από έναν χορό!Όχι τα χαζοπετάγματα των σημερινών κοριτσιών, που μάλλον με το γδύσιμο προσπαθούν να προσελκύσουν το άλλο φύλο.

Θα μπορούσα να γράψω πάρα πολλά για το Ηπειρώτικο τραγούδι και το χορό. Πιστεύω ότι δεν έχει μελετηθεί αρκετά. Ή τουλάχιστον, αν και εκτιμάται πανελληνίως, δεν εξηγείται πώς ένας τόσο μονότονος ήχος και ρυθμός φέρνει τον άνθρωπο σε έξαρση. Είναι κάτι σαν τα Αναστενάρια.

Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν κάποιες αρχέγονες συχνότητες, που αυτό περιέχει και κάποια εξασκημένα αυτιά καταλαβαίνουν και εξωτερικεύουν. Οι δε Ηπειρώτες, επειδή έχουν τα βιώματα- το πρώτο τους κλάμα, η παιδική ηλικία, κάτι θολές αναμνήσεις από τους προγόνους, το πένθος και η λύπη για τους αγαπημένους που έχουν φύγει, η νοσταλγία για μια χαμένη αγάπη, το τοπίο- είναι εκείνοι που νιώθουν πιο πολύ αυτήν τη μουσική. Δεν είμαστε οι μοναδικοί που νοιώθουν έτσι βέβαια για τη δικιά τους μουσική. Αλλά για μας είναι μια. Και αναντικατάστατη.


Παρασκευή 10 Ιουλίου 2009

Ήπειρος, πάν' απ' όλα, σημαίνει μουσική και χορός.



Και ένα μικρό δείγμα live:

View More Free Videos Online at Veoh.com

Ρομπάτες είναι το χωριό (Άνω) Μερόπη σήμερα του Δήμου Άνω Πωγωνίου και ανήκει στη σειρά των χωριών που λέγονται Ριζά (Κάτω Μερόπη ή Φραστανά, Παλαιόπυργος ή Μέβγεζδα, (Άνω) Μερόπη ή Ρομπάτες και Κακόλακκος) ως χτισμένα στους πρόποδες της οροσειράς Νεμέρτσικα, που από τη Βήσσανη φαίνεται σαν Κοιμωμένη Νύμφη και γιαυτό οι αρχαϊζοντες την είπαν Μερόπη (μια Νύμφη). Φημίζεται για τους μερακλήδες χορευτές του. Στο πανηγύρι (την πρώτη Κυριακή μετά τον Δεκαπενταύγουστο) το μεσημέρι κάνουν τα λεγόμενα Ντολιά (υποθέτω οτι η λέξη παράγεται από την λέξη "εντολή"=παραγγελιά): Τρώνε από κοινού (ρεφενέ) μαζί με τα όργανα, που περιφέρονται από οικογένεια σε οικογένεια, και κάνουν προπόσεις και δίνουν παραγγελιά ένα τραγούδι. Η τρίτη πρόποση είναι για τον επόμενο, όχι υποχρεωτικά δίπλα στο τραπέζι. Μετά τόσα ποτήρια καταλαβαίνετε τι γίνεται στο τέλος. Στις προπόσεις συμμετέχουν μόνο οι άντρες. (Είναι απαράδεκτο στα χωριά να μεθάει μια γυναίκα, αντίθετα απ' ό,τι παρατηρείται στις πόλεις μας. Και πράγματι το βρίσκω αηδιαστικό. Μπορεί να είμαι συντηρητικός σ' αυτό:-)). Σήμερα αυτή η σειρά εν πολλοίς έχει ατονίσει, και απλά τρώνε και χορεύουν. Στο Ωραιόκαστρο ή Λαχανόκαστρο την κρατάνε ακόμα τη σειρά.
Στο Πωγώνι το πανηγύρι κρατάει τρεις μέρες συνήθως. Την παραμονή χορεύουν οι χωριανοί, την ημέρα του Πανηγυριού οι ξένοι κατά χωριό, και τη δεύτερη μέρα οι χωριανοί πάλι. Τα τελευταία χρόνια αρχίζει αυτή η σειρά να καταστρατηγείται. Το πανηγύρι ξεκινάει ΠΑΝΤΑ με μοιρολόι, ακόμα και τώρα. Πουθενά στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό, απ'όσο ξέρω. Μπορεί κανείς να δει την εξέλιξη: Γεμίσαν ηλεκτρονικά, συνθεσάιζερ, ηλεκτρ. κιθάρες. Μπορεί, αλλά ο καθαρός ήχος των παλιών οργάνων ήταν εκείνος που ταιριάζει στο Δωρικό ύφος της μουσικής και του χορού μας. Στα παλιά χρόνια στο χορό πιάνονταν πρώτα οι άντρες, μετά οι γυναίκες και ανάμεσα τους ο παπάς (:-)) κατά ηλικία πάντοτε, ιεραρχικά. Πάντα αλά μπρατσέτα, όχι χέρι με χέρι. Δεν έπιανε ποτέ αλά μπρατσέτα άντρας γυναίκα, απαγορεύονταν, φαντάζεστε γιατί. Ο παπάς θεωρούνταν υπεράνω υποψίας (ήταν; :-)). Ακόμα και όταν η γυναίκα χόρευε στην κορφή, μαντήλι. Το ποιος θα χορέψει πρώτος και με τι σειρά την καθόριζε ένας "τελετάρχης", συνηθώς απ' όσο θυμάμαι ο Πρόεδρος του χωριού. (Θυμάμαι τον αείμνηστο Λάζαρο Αναστασιάδη, που μας άφησε πέρυσι, να ρυθμίζει τα του χορού στη Βήσσανη. Παρεξηγήσεις για τη σειρά σπάνια υπήρχαν). Σήμερα όλα έχουν γίνει χύμα:-(. Εξέλιξη!
Δείτε και μια παλιά φωτογραφία πανηγυριού από τη Βήσσανη στη δεκατία 1910-20 (από την ιστοσελίδα του Πολιτιστικού της συλλόγου http://www.vissani.gr/el/index.htm):


(Το χοροστάσι σήμερα δεν είναι μπροστά στην Εκκλησία, κατέβηκε κάτω στον πλάτανο (250 ετών) ή και κάτω απ' αυτόν. Πιο παλιά ακόμα ο χώρος της φωτογραφίας ήταν νεκροταφείο, κατά τον αείμνηστο Σπύρο Στούπη ("Πωγωνησιακά και Βησσανιώτικα"). Σήμερα χρησιμοποιείται και σα χώρος υπαίθριων μουσικών εκδηλώσεων, που διοργανώνει η Αδελφότητα Βησσανιωτών "Η Αρετή" κάθε καλοκαίρι. Η ζωή συνεχίζεται, έτσι δεν είναι; Ν' ακούνε οι πρόγονοι τη μουσική και αναπαύονται τα κόκκαλά τους).

Αντέγραφε από σκονάκι, τα θέματα που του είχαν δώσει!


Το Διεθνές Μπακαλορεά στη χώρα της φιγούρας
Tου Στεφανου Κασιματη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


Η μόρφωση, λένε, είναι αυτό που σου μένει, όταν έχεις πια ξεχάσει αυτά που διδάχθηκες. Στην Ελλάδα, με τον τρόπο που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια η κοινωνία μας, φοβάμαι ότι η μόρφωση είναι σαν τα αυτοκόλλητα σήματα (θυρεούς) μεγάλων πανεπιστημίων τους εξωτερικού, τα οποία ορισμένοι επιδειξιομανείς τύποι κολλάνε στα παρμπρίζ των αυτοκινήτων τους, ώστε ο άλλος να καταλαβαίνει αμέσως ότι ο κάτοχος του αυτοκινήτου, εκτός από εύπορος, είναι και μορφωμένος.
Μια περισσότερο δημοκρατική εκδοχή της παρομοίωσης, θα ήταν με τις βαμβακερές μπλούζες, που γράφουν επάνω «HARVARD» και τις οποίες ο καθένας μπορεί να αγοράσει πάμφθηνα στο Μοναστηράκι.
Με άλλα λόγια, η μόρφωση αντιμετωπίζεται ολοένα και περισσότερο ως σύμβολο κοινωνικής υπεροχής και, συνεπώς, ως αντικείμενο επίδειξης.

Αν θεωρείτε υπερβολική τη διαπίστωση, τότε μάλλον δεν ακούσατε τίποτε για το σκάνδαλο της διαρροής των θεμάτων των εξετάσεων για την απόκτηση του Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate). Αυτό είναι το εισιτήριο για την εισαγωγή στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, για την πρόσβαση δηλαδή στην καλυτέρας ποιότητος ανωτάτη παιδεία• και δεν προσφέρεται στον καθένα, παρά μόνον σε όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν.
Στην Ελλάδα, το διετές πρόγραμμα που οδηγεί στις εξετάσεις για την απόκτηση του ΙΒ, προσφέρεται από ένδεκα ιδιωτικά σχολεία, εκ των οποίων τα οκτώ ακολουθούν το ελληνικό πρόγραμμα σπουδών• και κοστίζει, όπως διαβάζω στα ρεπορτάζ των εφημερίδων, 25.000 ευρώ.

Το παράδοξο όμως με τη μόρφωση είναι ότι, ενώ η πρόσβαση σε αυτήν προϋποθέτει χρηματικό τίμημα, η απόκτησή της δεν είναι ζήτημα χρημάτων, αφού πρόκειται για ένα πνευματικό αγαθό. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο αδυνατώ να καταλάβω τον τρόπο σκέψης, όχι του απατεώνα που πούλησε τα θέματα, αλλά των ανόητων που προθυμοποιήθηκαν να τα αγοράσουν!
Η εξαπάτηση σε αυτό το ζήτημα δεν έχει κανένα απολύτως νόημα και είναι μία εντελώς βλακώδης δαπάνη. Διότι, έστω ότι αγοράζει κάποιος τα θέματα, προκειμένου να στείλει το παιδί του στο Harvard. Καταφεύγει στην απάτη αυτή, προφανώς επειδή το παιδί του δεν μπορεί να πετύχει τον στόχο με τις δικές του δυνάμεις.
Ομως αν ο σπουδαστής δεν γίνει δεκτός βάσει της αξίας του, ποιος εγγυάται στον ξιπασμένο γονέα ότι θα καταφέρει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του πανεπιστημίου;
Αφήστε, δε, τα τεράστια ποσά για τα δίδακτρα και τα έξοδα διαβίωσης στην Αμερική! (Βέβαια, το μέγεθος της ανοησίας για το οποίο μιλάμε είναι τόσο μεγάλο, ώστε δεν αποκλείεται ο αγοραστής των θεμάτων να τρέφει την αυταπάτη ότι θα καταφέρει να αποφοιτήσει «με τον παρά του»...)

Το ασύλληπτο μέγεθος της ανοησίας αποδεικνύεται και από την κωμική λεπτομέρεια της υπόθεσης, στην οποία δεν δόθηκε η σημασία που της αρμόζει:
Η αφορμή για την αποκάλυψη της απάτης, όπως γράφτηκε στις εφημερίδες, ήταν η σύλληψη ενός εξεταζόμενου, ο οποίος αντέγραφε από... σκονάκι!
Δηλαδή, ο υποψήφιος είχε πάρει τα θέματα και δεν είχε κάνει ούτε καν τη στοιχειώδη προσπάθεια να αποστηθίσει τις απαντήσεις.

Η απάτη της διαρροής των θεμάτων είναι διπλή:
Πρωτίστως, εις βάρος της πλειονότητας των υποψηφίων που εμπιστεύονται τον θεσμό των εξετάσεων, εντέλει όμως είναι και εις βάρος εκείνων που αγόρασαν τα θέματα. Οι τελευταίοι δεν καταλαβαίνουν ότι στον κόσμο μας μπορεί να πωλούνται τα πάντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει κιόλας ότι όλα αγοράζονται...

Αντιλαμβάνομαι, εντούτοις, την ψυχολογική ανάγκη ορισμένων ανθρώπων να ξεχωρίζουν από τους άλλους. Για να τους προστατεύσω, λοιπόν, από περιττά έξοδα, έχω να τους προτείνω έναν απλούστερο τρόπο, αν θέλουν σώνει και καλά να προσθέσουν στο βιογραφικό τους μια αναφορά στο Harvard.
Το γνωστό πανεπιστήμιο προσφέρει και καλοκαιρινά προγράμματα (επ’ αμοιβή, ασφαλώς), για τα οποία δεν απαιτούνται εξετάσεις, αλλά δεν χορηγούνται ούτε διπλώματα.
Απλώς παρακολουθείς έναν κύκλο σεμιναρίων και όταν τελειώσουν επιστρέφεις στο σπίτι σου. Επειτα, κανείς δεν σε εμποδίζει να ισχυρίζεσαι στο βιογραφικό σου ότι έκανες και μεταπτυχιακά στο Harvard. Ουδείς θα διαψεύσει τον ισχυρισμό σου.
Αυτό έχει κάνει και στέλεχος της σημερινής κυβέρνησης...

Τετάρτη 1 Ιουλίου 2009

Η διαδρομή Μικρό Πάπιγκο - Καταφύγιο - Δρακόλιμνη μέσω του δορυφορικού χάρτη της Google


Ανεβείτε στα 2100 μέτρα της Δρακόλιμνης στην Αστράκα μέσα από την οθόνη του υπολογιστή. Στην εικόνα του δορυφορικού χάρτη, το καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου Ιωαννίνων, πάνω από το Πάπιγκο.


Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

KΟΛΥΜΠΙ στη ΔΡΑΚΟΛΙΜΝΗ