Τετάρτη 28 Απριλίου 2010

Γιατί δεν διεσώθησαν περισσότεροι Γιαννιώτες Εβραίοι τον Μάρτη του 1944;


Πότε θα παραδεχθούμε την ιστορία των Γιαννιωτών Εβραίων;
Η αίθουσα στην οποία γίνεται η συζήτηση για τον εκτοπισμό των Γιαννιωτών Εβραίων από τα Γιάννενα το 1944, βρίσκεται στο σχολικό συγκρότημα της Ακαδημίας. Σήμερα, ανακαινισμένη και σύγχρονη, λέγεται «Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος», αλλά για πολλά χρόνια ήταν η περίφημη «Αίθουσα Τελετών» (ολίγον μακάβριος τίτλος) της Ακαδημίας.

Σε αυτή την αίθουσα, πριν ανακαινιστεί, έχω παρακολουθήσει αρκετές παραστάσεις για τον Αλή Πασά, μερικές μάχες με Γερμανούς και κανα-δυο επικά πολεμικά με τον Παπαφλέσσα. Σε όλα αυτά πρωταγωνιστούσαμε εμείς τα παιδιά, μαθητές, ντυμένοι τσολιάδες, πολεμιστές και σουλτάνοι.
Δεν έχω ακούσει λέξη (είτε σε σχολική παράσταση, είτε σε μία από τις σχολικές αίθουσες του συγκροτήματος) για τους Εβραίους των Ιωαννίνων. Ο εκτοπισμός 1850 συμπολιτών μας (τότε μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού ολάκερης της πόλης!) δεν ήταν ποτέ μέρος της σχολικής ύλης, ούτε καν της συζήτησης μεταξύ δασκάλων-μαθητών. Στις 25 Μαρτίου (ανήμερα του εκτοπισμού κάθε χρόνο) ακούγαμε για τον Ευαγγελισμό και για την Ελληνική Επανάσταση, τίποτε όμως για τη γενοκτονία στο Κάστρο.
Πληροφορήθηκα το γεγονός όταν τελείωσα το σχολείο!
Ήταν κάτι που οι Έλληνες αποσιωπούσαν. Γιατί; Θα αποσιωπούσαν ποτέ τον εκτοπισμό και θανάτωση των Χριστιανών της πόλης; Ασφαλώς όχι. Γιατί το έκαναν με τους Εβραίους;

Η εκδήλωση της Δευτέρας
Εδώ και καιρό η Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων, αν και αργοσβήνει, προσπαθεί να κάνει αισθητή την παρουσία της. Επέλεξε τις εκδηλώσεις και μερικές συμβολικές κινήσεις (όπως ο πρόσφατος ανθρώπινος κύκλος έξω από το πολύπαθο εβραϊκό νεκροταφείο) ως την πειστικότερη απάντηση στους βανδαλισμούς σε βάρος της. Φέρνοντας την κοινότητα στο προσκήνιο, έχει ως απώτερο σκοπό να φέρει και τις βαρβαρότητες στην πρώτη γραμμή της προσοχής της τοπικής κοινωνίας.
Μέσα σε αυτό το γενικότερο κλίμα διοργανώθηκε και η προχθεσινή ημερίδα με πρωτοβουλία των ομιλητών. Μάλλον η κουβέντα στήθηκε λίγο αυτοσχέδια και ως συνέχεια της συζήτησης του Δεκεμβρίου, η οποία διεξήχθη εν μέσω έντασης, εξαιτίας της αναφοράς της Φραγκίσκης Αμπατζομπούλου σε αντισημιτικά σχόλια σε λογοτεχνικά κείμενα Γιαννιωτών.
Ήταν λίγο ενοχλητική η περιρρέουσα ατμόσφαιρα «θα πλακωθούμε πάλι», την οποία ενίσχυαν τα σχόλια του συντονιστή των ομιλητών, Πάρι Παπαμίχου. Διαρκώς έλεγε ότι προκύπτουν διαφωνίες, ότι τα πράγματα περιπλέκονται, λες και η αντιδικία ήταν το ζητούμενο. Πράγματι κάποια στιγμή πυροδοτήθηκε ένταση, υπήρξαν διαφωνίες, αλλά απομακρυσμένες από το επίκεντρο της συζήτησης. Ποιο ήταν το επίκεντρο; Αν η πόλη στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων το ‘44. Προστάτεψε τους Εβραίους; Ή μήπως ο εκτοπισμός βόλεψε την τοπική κοινωνία, αφού έδωσε το πράσινο φως για το πλιάτσικο των περιουσιών τους; Καθόλου απλό θέμα και μάλιστα όταν συζητιέται σε μαζικά ακροατήρια -η αίθουσα των 300 ατόμων ήταν γεμάτη, ενώ υπήρχαν και πολλοί όρθιοι στην είσοδο.
Γύρω από αυτό το ερώτημα αναπτύχθηκαν δύο επιχειρηματολογίες. Η πρώτη της Ελένης Κουρμαντζή. Η καθηγήτρια ιστορίας του πανεπιστημίου (ασταμάτητη ερευνήτρια της εβραϊκής κοινότητας και ειδικά του Γιοσέφ Ελιγιά) μίλησε με θέμα «Μαρτυρίες Γιαννιωτών για την γερμανική κατοχή» και έχει μια ξεκάθαρη θέση: η ηγεσία της εβραϊκής κοινότητας αγνόησε τις προειδοποιήσεις, ο τότε πνευματικός της ηγέτης Σαμπεθάι Καμπιλή πίστεψε στα καθησυχαστικά μηνύματα των Γερμανών. Την ίδια στιγμή η ισχυρή παρουσία του γερμανικού στρατού είχε τρομοκρατήσει τη μαχητική τοπική κοινωνία, η οποία ελάχιστα περιθώρια δράσης είχε. Οι Γιαννιώτες στο σύνολο τους δημοκράτες ιστορικά, είχαν βαθιά συναισθήματα φιλίας, ακόμη και ταύτισης με την κοινότητα. Η διήγηση της κ. Κουρμαντζή στηρίζεται σε πρωτότυπη ιστορική έρευνα, αλλά χρωματίζεται έντονα συναισθηματικά όταν φθάνει στους Γιαννιώτες. Το βροντώδες χειροκρότημα του κοινού όταν τους έπλεξε το εγκώμιο στο τέλος της ομιλίας της σε αποπροσανατόλιζε. Ήρθαμε εδώ για να ακούσουμε τι έγινε ή για να ευλογήσουμε τα… δημοκρατικά μας γένια.

Στον αντίποδα η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου (θέμα της ομιλίας της: «Κατοχικά Γιάννενα και Ολοκαύτωμα: Η λογοτεχνία ως μαρτυρία») περιγράφει τελείως διαφορετικά την κατάσταση. Δεν είναι καθόλου βέβαιη για το αν η εβραϊκή κοινότητα, στοχευμένη και αιχμάλωτη από τις άγριες κατοχικές αρχές, και εν μέσω ενός κλίματος αδιαφορίας ή ακόμη και προκατάληψης, θα μπορούσε να σωθεί από μόνη της. Ιδίως μάλιστα τη στιγμή που δεν διέθετε τη βοήθεια των ελληνικών θεσμών και προσώπων με κομβικό ρόλο στα δρώμενα της πόλης.
Η κ. Αμπατζοπούλου επικαλείται τα παραδείγματα άλλων πόλεων όπως της Ζακύνθου με το Δεσπότη της και της Αθήνας -με τις διοικητικές της αρχές- που κατάφεραν να οργανώσουν τη μαζική διάσωση των Eβραίων συμπολιτών τους. Στα Γιάννενα δεν έγινε καμία συντονισμένη ενέργεια πλην του ΕΑΜ που ζητούσε όμως «άνδρες και λίρες» και όχι τρόπο διάσωσης μιας θρησκευτικής μειοψηφίας.
Η κ. Αμπατζοπούλου στέκεται πολύ στο πριν και στο μετά. Στο διαρκώς επαναλαμβανόμενο ανά τη χώρα και την Ήπειρο στερεότυπο της χρέωσης όλων των δεινών στους Εβραίους (από την εποχή του Σκυλόσοφου μέχρι επεισόδια στο τέλος του 19ου αιώνα στα Γιάννενα και ανυπόστατες κατηγορίες για παιδοκτονία σε βάρος Εβραίων στο Πωγώνι του 1918) και κυρίως στα αφιλόξενα για τους Εβραίους μεταπολεμικά Γιάννενα. Αυτή η τελευταία ευκαιρία για τους Γιαννιώτες να βοηθήσουν τους μόλις 163 διασωθέντες Εβραίους συμπολίτες που τελικά επέστρεψαν, χάθηκε ανεπιστρεπτί.
Η τελευταία της αναφορά μου φέρνει στο νου το δικό μου σχολείο.
Αν στο κάτω κάτω της γραφής αγαπούσαμε τόσο πολύ τους Εβραίους συμπολίτες μας και τους προστατέψαμε, γιατί αυτή η ξεκάθαρη ενοχική στάση μας μετά; Γιατί τους εξοβελίσαμε από την ιστορία μας με τον ίδιο τρόπο που τους εξοβελίσαμε από τα σπίτιά τους, μη αναγνωρίζοντας τα ως δικά τους όταν (ελάχιστοι από αυτούς) γύρισαν;
Η συζήτηση σου άφηνε το βαρύ αίσθημα ενός ανεξιχνίαστου και ανέγγιχτου παρελθόντος. Επανέφερε το επιτακτικό ερώτημα: πότε θα ασχοληθούμε επιτέλους στην Ελλάδα με την ιστορία του 20ου αιώνα χωρίς εξωραϊσμούς και προκαταλήψεις; Και την ίδια στιγμή επικρατούσε μια αδιαμφισβήτητη αισιοδοξία. Στην ίδια αίθουσα που ανεβάζαμε θεατρικά της κακιάς ώρας με χατζάρες και τουρμπάνια, αρχίσαμε να συζητάμε για το παρελθόν μας. Σιγά σιγά, λίγο ανορθόδοξα και φοβισμένα, αλλά επιτέλους συζητάμε. Και όταν συζητάς θα μάθεις την αλήθεια και στο τέλος θα την παραδεχθείς.

Στην επιστημονική ημερίδα μίλησαν επίσης η Ρένα Μόλχο με θέμα «Πώς εξιχνιάζεται ένα έγκλημα που έμεινε ατιμώρητο», και ο Σάββας Μιχαήλ με θέμα «Ένας Εβραίος Γιαννιώτης στην αραβική Αλ-Ανταλούς».
ΠΗΓΗ: Ηπειρωτικός Αγών 28 Απρ. 2010

Κυριακή 25 Απριλίου 2010

Ακυρούμεν την μεταξύ του Δημοσίου και του Παιδιάτρου Νικολάου Σκοπούλη συναφθείσαν σύμβασιν....Ο Νομάρχης Κοσμάς Λιοτόπουλος ...εν έτει 1972...


Πάεινα τον πατέρα μου στο γιατρό. Τον κοίταγε, λεφτά δεν τόπαιρνε, τόδινε και λεφτά για τα φάρμακα. Μια φορά μου είπε μια ιστορία. Συνέβη όταν ήταν βουλευτής. Μια γυναίκα είχε άρρωστο το παιδί της, είχε αφαλό. Ήθελε να πάει στο Σκοπούλη, αλλά φοβόταν επειδή ήταν αριστερός, φοβόταν και τον άντρα της που ήταν συνταγματάρχης. Το παιδί χειροτέρευε, κανένας γιατρός δεν το έκανε καλά όπου και αν πήγε. Έφυγε ο άντρας της σε άσκηση για δέκα μέρες. Πήρε το παιδί και το πήγε στο Σκοπούλη. Το πήγα γιατρέ σε δέκα γιατρούς, δεν του έκαναν τίποτε. Πονάει, δεν πατάει κάτω. Ξαπλώνει το παιδί ο γιατρός του ρίχνει μια κούπα στον αφαλό, το άφηκε δεκαπέντε λεπτά, και το παιδί περπάτησε. Εμένα ο άντρας μου είναι συνταγματάρχης γιατρέ, και δεν άφηνε να το φέρω. Τους παρακολουθούν…
Γύρισε ο άντρας βλέπει το παιδί έξω να παίζει, τι έγινε; Ρωτάει τη γυναίκα του. Το πήγα στο Σκοπούλη, που δεν μ’ άφηνες. Της κόβει μια επιταγή και την πάει. Δεν την πήρε ο γιατρός. Νάρθει εδώ ο άντρας σου της είπε… (Θεόδωρος Κονταξής αγρότης από Κουτσελιό)

Στις εκλογές του 1958 βρέθηκε στην Καταμάχη ένας ψήφος στην ΕΔΑ. Δεν είχε ξαναγίνει ποτέ αυτό. Οι προύχοντες του χωριού άρχισαν να ψάχνουν, να ρωτούν. Πήγε και ο αστυνόμος και ρώτησε κι αυτός. Οπότε βγαίνει ο μπάρμπα Βαγγέλης ο Μηλιώνης και λέει: «Τι θέλεις καπετάνιε; Εγώ ψήφισα το Σκοπούλη γιατί μούσωσε τη ζωή! Ήμουν στην πλατεία στα Γιάννενα διπλωμένος στα δυο από τον πόνο. Είχε σπάσει η σκωληκοειδίτιδα. Τυχαία πέρναγε ο Σκοπούλης από εκεί και με πήγε κατευθείαν στο Νοσοκομείο (Βασίλειος Πάκος 88 χρόνων αγρότης από Παρδαλίτσα, Απρίλης 2008)

Όποτε και να πήγαινες στο ιατρείο δεν έβρισκες σειρά, τόσο κόσμο είχε! Μια φορά εκεί που περιμέναμε ήρθε και μια γυναίκα, στο ένα χέρι κράταγε το παιδί και στο άλλο έναν ζωντανό κόκορα με δεμένα τα ποδάρια. Της κάναμε σειρά όλοι επειδή είχε τον κόκορα. Να πάρεις τον κόκορα να τον σφάξεις, της είπε, να φάει το παιδί. Δεν έχει τίποτε, πεινάει το παιδί. Και της έδωσε και κάτι άλλο στο χέρι, μάλλον χρήματα. Μείναμε όλοι με το στόμα ανοιχτό! (Ξενοφών Γκαραμέτσης από Δραμεσιούς, Γιάννενα Νοέμβρης 2007)

Μπήκα μέσα, και μόλις με είδε ο πατέρας μου λέει: Α! ρε Γιωργάκη! Πως με ανακάλυψες; Πως μπήκες; Πως τα κατάφερες; Δεν του είπα τίποτα. Χαιρέτησα και το γιατρό το Σκοπούλη που ήταν γνωστός σε μένα. Γειά σου Γιώργο, μου λέει, πως μας βρήκες; Εγώ δεν μίλησα, μόνο πρόσεξα τις χειροπέδες που ήταν δεμένοι, στο ένα χέρι με το χέρι του άλλου και το άλλο χέρι δεμένο σε μια αλυσίδα σε σιδεριά του φορτηγού. Ο γιατρός είχε ένα χέρι ελεύθερο….
Στα Γιάννενα και ασφαλίτη να ρώταγες, έλεγαν: Α! ο Νίκος Σκοπούλης μάλιστα! Και πήγαιναν κρυφά τα παιδιά τους στο γιατρό…
Ήταν ο οικογενειακός μας γιατρός, και όταν δεν μπορούσαμε να πάμε ερχόταν αυτός στο σπίτι μας. Ήταν αδιανόητο να έρχεται με τα πόδια στο κάστρο και να μην τον πάρουν στο σπίτι τους τρεις – τέσσερις άλλοι άρρωστοι! Μας το έλεγε μετά, με σταμάτησε ο τάδε και ο τάδε…
Μου άρεγε πάρα πολύ να τον κοιτάω… με κείνο το περιποιημένο μουστάκι, το καλοξυρισμένο πρόσωπο, το χτένισμα των μαλλιών του που ήταν πάντα ίδιο!
Πιο πολύ μου έκανε εντύπωση το ήρεμο βλέμμα του, η ηρεμία των κινήσεων του, η νηφαλιότητα και η σταθερότητα του λόγου του. Η ευγενική του συμπεριφορά, ο τρόπος που χαιρετούσε, το μειλίχιο ύφος όταν μιλούσε, λες και σε έκανε να μην μπορείς εσύ να φερθείς διαφορετικά (Γιώργος Μακρίδης, Μαθηματικός, Γιάννενα Αύγουστος 2007)

Από το βιβλίο: "ο Γιατρός" - Γεωργία Σ. Σκοπούλη - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΩΔΩΝΗ

Πέντε απόψεις για το ίδιο θέμα ...

Τρίτη 20 Απριλίου 2010

Το πληρώσαμε και θα το πάρουμε το παιχνίδι

Τάδε έφη Στυλιανός Πατακός στη Δέσποινα Παπαδοπούλου

Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

Παροχή Παιδείας ή προπόνηση για επικείμενες εξετάσεις;


Η Ιθάκη
κηρύσσει τον πόλεμο στο ταξίδι

Άνθρωποι, νέοι, μαθητές
Στο ένα στρατόπεδο οι καθηγητές των λυκείων, στο απέναντι οι επαγγελματίες φροντιστές. Διεκδικούμενη «χώρα» εκείνη των «ονείρων» των χιλιάδων ανθρώπων τους οποίους επιμένουμε να χαρακτηρίζουμε υποψήφιους ξεχνώντας την ιεράρχηση. Είναι πριν απ΄ όλα άνθρωποι στη συνέχεια νέοι, έπεται το μαθητές και το υποψήφιοι - ως μία ακόμα ιδιότητα - ακολουθεί.
Και, για έναν άνθρωπο δεκαεπτά ετών, το να μπει στο Πανεπιστήμιο συνιστά «όνειρο». Ίσως, στα χρόνια που θα έλθουν, αναγνωρίσει ότι το «όνειρο» είχε και ευκρινή εισαγωγικά αλλά τώρα είναι ετών δεκαεπτά και η επιδίωξη σχετίζεται με την επιβεβαίωσή του, αποτελεί ένα είδος απόδειξης για το ανθρώπινο μέγεθός του αλλά και ένα πρώτο πέρασμα που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στη στενή πύλη μιας σταδιοδρομίας μελλοντικής.
Κυρίαρχο ερώτημα το
« Παροχή Παιδείας ή Προπόνηση για επικείμενες εξετάσεις; »

Η Ιθάκη και το ταξίδι
Ο ένας του λέει: Για να τα καταφέρεις θα χρειαστεί να σε διδάξω ορισμένες τεχνικές. Πρέπει να σε πείσω να αδιαφορείς για τα άχρηστα και τις «γνώσεις για εξετάσεις» να τις χρησιμοποιείς μόνο για τον τελικό σκοπό. Από αυτά που σας προσφέρονται στο σχολείο τα περισσότερα είναι άχρηστα γιατί δεν οδηγούν εκεί. Θα διαβάζεις λοιπόν μόνο αυτά που σου χρειάζονται. Θα προχωράς με κατεύθυνση το να μπεις στο Πανεπιστήμιο, το να πάρεις λίγες μονάδες παραπάνω από κάποιον άλλο που θα μπορούσε να σου πάρει τη θέση.

O άλλος του λέει: Να φθάσεις στην Ιθάκη αλλά χωρίς να υποτιμάς την τεράστια σημασία του ταξιδιού. Είναι αυτό που θα σε βοηθήσει να οικοδομήσεις την προσωπικότητά σου, αυτό που θα σε πείσει ότι η κυρίαρχη λογική της κοινωνίας σου δεν είναι μια Αλήθεια αμετακίνητη και μοναδική. Αυτό που πρέπει να καταφέρεις είναι να αφήσεις ελεύθερα τα στοιχεία του ποιητή, τον καλλιτέχνη και τον επιστήμονα που σίγουρα υπάρχουν μέσα σου. Αλλά για να το καταφέρεις πρέπει να αγαπήσεις το ταξίδι, και πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι που με τι ευχαρίστηση με τι χαρά θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους .

Δύο λογικές σε αντιπαράθεση
Το ζήτημα εμφανίζεται αρκετά πολύπλοκο αν το φωτίσουμε με δύο δεδομένα.
Σύμφωνα με το πρώτο από αυτά πολλοί από τους καθηγητές των Λυκείων κατά τη διδασκαλία ορισμένων μαθημάτων στη σχολική αίθουσα καταφεύγουν σε πρακτικές φροντιστηριακής λογικής.
Το δεύτερο είναι ότι ορισμένοι από τους φροντιστές επινοούν διδακτικές πρακτικές που βοηθούν τους μαθητές στο να κατανοήσουν τα σχετικά γνωστικά αντικείμενα. Για πολλούς από τους μαθητές τους θεωρούνται καλοί δάσκαλοι.
Πρόκειται δηλαδή περισσότερο για μία σύγκρουση δύο αντιδιαμετρικών λογικών και λιγότερο για μία αντιπαράθεση των ανθρώπων-εκπαιδευτικών του σχολείου με τους εξ επαγγέλματος φροντιστές.

Με αμοιβαίο σεβασμό
Προηγήθηκαν αρκετές δεκαετίες αντιπαράθεσης η οποία όμως χαρακτηριζόταν από έναν αμοιβαίο σεβασμό στην αποδοχή των διαφορετικών ρόλων. Και δεν ήταν λίγοι οι εξ επαγγέλματος φροντιστές οι οποίοι αναγνωρίστηκαν από τους μαθητές τους ως εξαιρετικοί δάσκαλοι. Για αρκετούς από αυτούς - για λόγους κοινωνικοπολιτικούς- ήταν απαγορευτικό το να διδάξουν στη θεσμοθετημένη εκπαίδευση, ενώ για άλλους ήταν μία περισσότερο συμφέρουσα επιλογή.
Τα ίδια εκείνα χρόνια δεν ήταν καθόλου λίγοι οι καθηγητές των σχολείων οι οποίοι θαυματουργούσαν στο δικό τους όμως Μικρόκοσμο της Δραπετσώνας, της Κυψέλης, της Μυτιλήνης και της Καλαμαριάς. Η διαφορά ήταν ότι η αναγνώρισή τους περιοριζόταν εντός των συνόρων του μεμονωμένου σχολείου ή έστω της ευρύτερης γειτονιάς

Δεκαετία του 80.
Η εποχή της μεταπολίτευσης συνδέεται με σοβαρές αλλαγές στις αντιλήψεις για τον ρόλο του εκπαιδευτικού στη λειτουργία του σχολείου.
Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου «κεφαλαιοποιούν» τις - καταγόμενες από τον γαλλικό Μάη - αντιλήψεις για μια αχειραγώγητη εκπαίδευση και μέσα στο κλίμα της δεκαετίας του 80 αποκτούν μια μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Βασικός κριτής για την ποιότητα της προσφοράς κάθε εκπαιδευτικού γίνεται η προσωπική του συνείδηση.
Οι συνέπειες εκτιμούμε ότι δεν έχουν αξιολογηθεί. Δύο ωστόσο στοιχεία μπορεί κανείς να διακρίνει. Το πρώτο είναι ότι οι καθηγητές που πιστεύουν στο « ταξίδι » - χωρίς να είναι δυνατόν να εκτιμήσουμε εάν είναι περισσότεροι ή λιγότεροι σε σχέση με την εποχή της χειραγώγησης- συνεχίζουν να δρουν με τρόπο που προδίδει την αγάπη σε αυτό που κάνουν. Το δεύτερο είναι ότι αργά αλλά σταθερά η λεγόμενη κοινή γνώμη αρχίζει να αντιμετωπίζει με μία όχι θετική προδιάθεση τους εκπαιδευτικούς του Λυκείου.
Μια σοβαρή διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι το ότι γίνονται χιλιάδες οι πτυχιούχοι των καθηγητικών σχολών οι οποίοι, πιεζόμενοι από την ανεργία, εκμισθώνουν την εργασία τους στις διάφορες φροντιστηριακές επιχειρήσεις με απίστευτα χαμηλές αμοιβές.

Ο πόλεμος
Στη δεκαετία του 90 και ενώ οι αμοιβές των εργαζομένων στις φροντιστηριακές επιχειρήσεις αγγίζουν όρια εκμετάλλευσης, οι ιδιοκτήτες των φροντιστηρίων συσπειρώνονται σε Ομοσπονδία με σωματεία σε όλη την Ελλάδα και οι εχθροπραξίες αρχίζουν να δίνονται ανάμεσα στα τοπικά σωματεία τους και στις αντίστοιχες Ενώσεις Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης.
Κατά τα μέσα της δεκαετίας ο πόλεμος ξεσπά. Ανοιχτά και απροσχημάτιστα.
Η προπόνηση για μελλοντικές εξετάσεις επιτίθεται στην παροχή Παιδείας, η εκμάθηση τεχνικών αναγνωρίζεται ως σοβαρός αντίπαλος της επιδίωξης για μόρφωση των νέων ανθρώπων, η έννοια υποψήφιος μάχεται την έννοια μαθητής. Η Ιθάκη-αυτοσκοπός κηρύσσει τον πόλεμο στο ταξίδι.
Οι επιχειρηματίες φροντιστές , αυτή τη φορά, σε ρόλο επιτιθέμενου εναντίον των καθηγητών του Λυκείου. Διδάσκουν στους υποψήφιους την ύλη του Προγράμματος Σπουδών πριν προλάβουν να το κάνουν οι «αντίπαλοι» καθηγητές του Λυκείου, έτσι που η υπονόμευση των ενδοσχολικών διαδικασιών να είναι νομοτελειακή. Αδιαφορούν για τις συνέπειες της πρακτικής αυτής και η επιθετική πολιτική δεν σταματά εδώ.
Πολλοί από αυτούς απευθυνόμενοι στα «μήλα της έριδος» -τους μαθητές δηλαδή τους οποίους πείθουν να είναι «μόνο υποψήφιοι» - εκφράζονται υποτιμητικά για όλες συλλήβδην τις ενδοσχολικές διαδικασίες μάθησης. Παράλληλα λειτουργούν ως σύμβουλοι των γονέων και εμφανίζονται σε ρόλους μάνατζερ των «επιχειρήσεων εισαγωγής στο πανεπιστήμιο».

Προς το παρόν τουλάχιστον, ο νικητής φαίνεται να είναι η λογική της φροντιστηριακής πρακτικής. Σύμφωνα με την κοινή γνώμη προσφέρει κάτι πιο «χειροπιαστό» από εκείνη της «παροχής Παιδείας». Παράλληλα δεν είναι λίγοι οι καθηγητές των Λυκείων οι οποίοι είτε ενστερνίζονται τη φροντιστηριακή λογική, είτε, πιεζόμενοι από τον κοινωνικό περίγυρο, χωρίς να την αποδέχονται , την εφαρμόζουν. Οι περισσότεροι πάντως υιοθετούν τη νέα φράση φετίχ « προσομοιωτικές εξετάσεις»
Και είναι πλέον πάρα πολλοί οι μαθητές οι οποίοι πείθονται στο να εμπιστεύονται τον επιχειρηματία φροντιστή περισσότερο από τον καθηγητή του σχολείου τους.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συμβάλλουν στο να διαμορφωθεί αυτή η διαφορά εμπιστοσύνης. Ορισμένες εφημερίδες προσφέρουν στους εξ επαγγέλματος φροντιστές τη δυνατότητα να παρουσιάζουν επί μήνες «θέματα για εξετάσεις» και την επομένη των εξετάσεων τους προσφέρουν τη δυνατότητα να παρουσιάζουν τις απαντήσεις στα θέματα. Ραδιοφωνικοί σταθμοί και τηλεοπτικά κανάλια προσφέρουν σε φροντιστηριακές επιχειρήσεις «μικρόφωνο» προκειμένου να κρίνουν την ποιότητα των προταθέντων θεμάτων για να εισπράξουν συνήθως στερεότυπα του τύπου «τα θέματα ήταν κλιμακούμενης δυσκολίας». Αργά αλλά σταθερά διαμορφώνεται κοινωνικά μια πεποίθηση σύμφωνα με την οποία «οι φροντιστές ξέρουν».
Και ακόμα σε μια κοινωνία, όπως η δική μας, η οποία είναι και «κοινωνία των μάνατζερ» οι - εμφανιζόμενοι ως μάνατζερ- φροντιστές πείθουν ευκολότερα για την ιδιαίτερη σημασία του ρόλου τους. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια οι ανάπηρες επιλογές της πολιτείας στα ζητήματα της λυκειακής εκπαίδευσης σιγοντάρουν τις φροντιστηριακές συμβουλές του τύπου «δεν χρειάζεται να χάνεις χρόνο με τη λογοτεχνία και τη φυσική εφόσον αυτά δεν θα τα δώσεις στις πανελλήνιες ».

Εικόνα απουσίας
Άνοιξη του 2010. Το μέτωπο των καθηγητών εμφανίζει σημεία κατάρρευσης σε πανελλαδική κλίμακα. Η αύξηση του αριθμού των «δικαιολογημένων» απουσιών εξωθεί τους μαθητές της Γ΄Λυκείου προς τη νέα λογική του «δεν πηγαίνω σχολείο γιατί μας έχουν βάλει προσομοιωτικές στο φροντιστήριο».
Σε ενεστώτα χρόνο τα ελληνικά Λύκεια είναι, σε μεγάλο βαθμό, αίθουσες χωρίς ανθρώπους , η εικόνα πρωτοφανής στην ιστορία της εκπαίδευσης είνα μια εικόνα ΑΠΟΥΣΙΑΣ, με πολλούς από τους καθηγητές να έχουν τελιεώσει την ύλη τον Μάρτιο , το τέλος της ετήσιας διαδρομής να επιβάλλεται χωρίς κανένα αποχαιρετισμό, χωρίς ουσιαστικό απολογισμό, δίχως το παραμικρό αίσθημα συγκίνησης το οποίο συνήθως εμπεριέχεται στο οποιοδήποτε τέλος κάθε κοινωνικής συνεργασίας, με τη μεγάλη Ομοσπονδία των καθηγητών να διακρίνει επιτέλους, μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια, ότι «κάτι δεν πάει καλά», ενώ «οι χιλιάδες» κυρίως να ελπίζουν ότι θα ανατείλει ένα «διαφορετικό» λυκειακό αύριο.

Ο πόλεμος δεν έχει κριθεί
Κι αυτό διότι οι ψυχραιμότεροι αναγνωρίζουν ότι - μολονότι η φροντιστηριακή λογική μοιάζει με τη «λογική της αποτελεσματικότητας» που κυριαρχεί στην κοινωνία της εποχής μας- ο πόλεμος δεν έχει κριθεί. Συνεχίζεται, με επιτιθεμένους τους μάνατζερ των φροντιστηρίων και αμυνόμενους δυστυχώς όχι όλους τους καθηγητές των Λυκείων, αλλά οι αμυνόμενοι είναι ποσοτικά υπεραρκετοί αλλά και ποιοτικά επαρκείς ώστε να ανατρέψουν την πορεία των γεγονότων, αρκεί να λειτουργήσει ως αρωγός η ελληνική πολιτεία αφού προηγουμένως κατανοήσει το πρόβλημα διότι εκτιμούμε ότι δεν το έχει κατανοήσει.
Τους αμυνόμενους τους ισχυροποιεί η κοινή τους πεποίθηση για τον ρόλο της Παιδείας. Πιστεύουν ότι « η παροχή Παιδείας είναι κοινωνική αξία » και αρνούνται να αποδεχθούν ότι μπορεί να υποκατασταθεί από την πρακτική μιας προπόνησης για εξετάσεις. Οι ίδιοι εμπιστεύονται την άποψη ότι καθένα από τα μαθήματα του σχολικού Προγράμματος έχει ένα ειδικό ρόλο τον οποίο η κοινότητα των εκπαιδευτικών έχει βασανιστεί προκειμένου να τον αποσαφηνίσει, χωρίς πάντοτε να το καταφέρνει επιτυχώς.
Και το σημαντικότερο. Για όλους τους σήμερα «αμυνόμενους» η Ιθάκη-αυτοσκοπός δεν μπορεί να σκιάζει τη σημασία του ταξιδιού και τον σοβαρότατο κοινωνικό του ρόλο.

Και όλα αυτά, με την επίγνωση ότι σε τέτοιου είδους ζητήματα είναι περίπου αδύνατον να αποφύγουμε τις σχηματοποιήσεις μολονότι γνωρίζουμε λίαν καλώς ότι η Πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερο χυμώδης από τις εικόνες που εμείς προτείνουμε
Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Δευτέρα 12 Απριλίου 2010

Ο Ηπειρώτης λογοτέχνης Χριστόφορος Μηλιώνης διαβάζει το διηγημά του "Ακούω τον άνεμο"





Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

Λιγα στοιχεία από τον δημιουργό του Βίντεο κ. Ναπολέοντα Ροντογιάννη (http://www.giannena-e.gr):
Ο Χριστόφορος Μηλιώνης γεννήθηκε στο Περιστέρι Πωγωνίου (του νομού Ιωαννίνων) το 1932.
Τελείωσε το Γυμνάσιο στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων και σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Εργάστηκε ως καθηγητής σε Γυμνάσια της Κύπρου (Αμμόχωστος, 1960-1964) και της άλλης Ελλάδας.
Διετέλεσε Σχολικός Σύμβουλος Δυτικής Αττικής (1984-1990, οπότε και αποσύρθηκε από την εκπαίδευση).
Διετέλεσε μέλος των εκδοτικών ομάδων των περιοδικών Ενδοχώρα (Γιάννινα 1959-1967) και Δοκιμασία (Γιάννινα 1973-1974), και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ.Σ. της οποίας εξελέγη μέλος δύο φορές.
Συνεργάστηκε με τα εγκυρότερα περιοδικά και εφημερίδες, καθώς και (επί δεκαετίαν) ως επιφυλλιδογράφος στην εφημερίδα Τα Νέα.
Τιμήθηκε:
• με το Α΄ Κρατικό Βραβείο διηγήματος για το βιβλίο του Καλαμάς κι Αχέροντας (1986),
• με το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ (2000) για το βιβλίο του Τα φαντάσματα του Γιορκ και
• με το Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2005) για το βιβλίο του Το Μοτέλ-Κομμωτής κομητών

Υ.Γ.-1: Ο Δημήτριος Μέτσιος, που αναφέρει ο συγγραφέας, από τα Δολιανά, από τους αγαπητούς μας δασκάλους στη Ζωσιμαία Σχολή, ήταν καθηγητής Μουσικής εκεί και στο Ωδείο Ιωαννίνων, του οποίου διετέλεσε και Διευθυντής. Είναι εκείνος που μας μύησε στον θαυμαστό κόσμο του Μότσαρτ και του Μπετόβεν, σαν αντίδοτο σε μια δηλητηριώδη υποκουλτούρα, σε μια εποχή, που μην έχοντας πολλά ερεθίσματα - ένα ραδιόφωνο είχαμε - ψάχναμε να βρούμε το δρόμο μας σε ακούσματα, που ξέφευγαν από εκείνα των πατεράδων μας, αλλά και του κλαρίνου, όμως, "τι έρημος!", η Χούντα να έχει απαγορεύσει το Μίκη, το ελαφρολαϊκό με τα πιατοσπασίματα να κυριαρχεί, ενώ κυνηγούσε ακόμα και τους Ρόλλιγκ Στόουνς। Θυμάμαι σαν τώρα μια μέρα στη Β' Γυμνασίου μας πρότεινε να γραφτούμε στα "Μουσικά Νιάτα" (Jeunésse Musicale) και μας έδωσε μια κάρτα να συμπληρώσουμε τα στοιχεία μας. Δεν φανταζόμαστε τότε τι πλούτος ήταν αυτή η κάρτα! Κάθε Κυριακή στην Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών μ' αυτήν την κάρτα μπορούσαμε να απολαύσουμε συναυλίες σπουδαίων, όπως αργότερα καταλάβαμε, καλλιτεχνών, όπως του Γιαννιώτη βιολονίστα Τάτση Αποστολίδη, του επίσης βιολονίστα Βύρωνα Κολάση, μεγάλοι επίσης μαέστροι και οι δύο, του κιθαρίστα Ευάγγελου Ασημακόπουλου και άλλων, ακόμα και ορχήστρες δωματίου, για τα παιδιά της εφηβικής ηλικίας της εποχής εκείνης όλ' αυτά. Θυμάμαι, ακόμα, τη χορωδία, που ετοίμαζε κάθε Εθνική γιορτή, αλλά ειδικά τα Χριστούγεννα, όταν, ως φάλτσος μεν, αλλά βαρύτονος, προσπαθούσα να κρατήσω με κόπο τον τονο στην τρίτη φωνή στις προβες κάθε πρωί, αξημέρωτα - πριν το σχολείο κάναμε πρόβες- τότε Νοέμβρη, Δεκέμβρη, έξω σκοτάδι και ομίχλη, σε μια παγωμένη αίθουσα διδασκαλίας - δεν είχαμε καλοριφέρ τότε - κι αυτός εκεί, με τα παιδιά, να παλεύει να μάθουμε με νότες το "Αγια Νύχτα" και το "Χιόνια στο καμπαναριό". Αυτά τα λίγα που σκαμπάζω από Μουσική, από τον Δημήτριο Μέτσιο τα έμαθα, μέσα από τις (μικρές) δυνατότητες που του/μας έδινε το σχολείο. Χάθηκε δυστυχώς νωρίς, αν και είχε πολλά να προσφέρει ακόμα. Ας είναι ελαφρύ το χώμα...

Υ.Γ.-2: Τα βίντεο τ' αφιερώνω σε όσους επισκέφτηκαν αυτόν τον τόπο τις ημέρες του Πάσχα και τον σεβάστηκαν...

Κυριακή 11 Απριλίου 2010

Το λάδι της θρησκείας δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για να ανάβει φωτιές πολέμου


Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος: «Η κρίση είναι αποτέλεσμα της μανιακής κερδοσκοπίας»
ΣΤΗΝ ΑΝΝΑ ΔΟΛΛΑΡΗ στο Περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ

Την πεποίθηση ότι μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά χριστιανοί και μουσουλμάνοι εκφράζει ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, υπογραμμίζοντας ότι αναπτύχθηκαν πραγματικές σχέσεις φιλίας και ένας «διάλογος ζωής» μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία, ενώ παράλληλα σημειώνει ότι η οικονομική κρίση ήταν αποτέλεσμα μανιακής κερδοσκοπίας εκ μέρους οικονομικών παραγόντων, η οποία αδιαφορεί για την αξία του ανθρώπινου προσώπου και δεν εξυπηρετεί, τελικά, τις πραγματικές ανάγκες της ανθρωπότητας

«Το λάδι της θρησκείας δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για να ανάβει φωτιές πολέμου, αλλά προορίζεται για να απαλύνει τις ψυχές», επισημαίνει στα «Επίκαιρα» ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιος.
Μπορεί να συνυπάρξουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι;

Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι σε πάρα πολλές εποχές και χώρες συνυπάρχουν ειρηνικά. Αρκεί να καλλιεργηθεί και στη μια και στην άλλη κοινότητα η ανεξιθρησκία και ο σεβασμός στις πεποιθήσεις των άλλων. Η ανεξιθρησκία, όπως χαρακτηριστικά την όρισε προ δύο αιώνων ο Ευγένιος Βούλγαρης (†1806), είναι «μία επιεικής και πραεία διάθεσις ψυχής ευσεβούς». Τοποθετείται στο μέσον της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας («υπερβολής») και της θρησκευτικής αδιαφορίας («ελλείψεως»). Η ειρηνική συμβίωση των θρησκευτικών κοινοτήτων μπορεί γενικά να προέλθει από δύο αντίθετες αφετηρίες. Είτε από την αδιαφορία γενικώς για τη θρησκευτική εμπειρία είτε από τη συνειδητή βίωση της βαθύτερης ουσίας της θρησκείας, όπως προβάλλει στη ζωή πολλών εξαιρετικών προσωπικοτήτων όλων των θρησκειών. Αντιστρόφως, η θρησκευτική μισαλλοδοξία και η εχθρότητα ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες είναι δυνατό να αναπτυχθούν είτε από σπέρματα θρησκευτικού τύπου ενός ακραίου φανατισμού είτε από μη θρησκευτικές ρίζες, π.χ. παράγοντες πολιτικούς, εθνικιστικούς, αιτίες ψυχολογικές, ιδιοτελείς, που ζητούν να χρησιμοποιήσουν τη θρησκεία για άλλες επιδιώξεις. Βάση κοινής αποδοχής για την ειρηνική συμβίωση ανθρώπων διαφορετικών θρησκευτικών πεποιθήσεων είναι η αποδοχή της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως και, γενικότερα, ο έμπρακτος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Υπάρχει αυτή η ειρηνική συνύπαρξη στην Αλβανία;
Στην Αλβανία υπάρχει μια παράδοση θρησκευτικής ανεκτικότητος. Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα μέλη μιας μεγάλης οικογενείας ανήκουν σε διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες. Το Σύνταγμα του 1998 της Αλβανίας διακηρύσσει και εξασφαλίζει τη θρησκευτική ελευθερία, και ακόμα το δικαίωμα του πολίτη να αλλάξει θρησκεία. Επίσης, αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο ρόλο των παραδοσιακών θρησκευτικών κοινοτήτων, δηλαδή δύο μουσουλμανικών –των σουνιτών και των μπεκτασί– και δύο χριστιανικών – των ορθοδόξων και των καθολικών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν πρωτοήρθαμε στην Αλβανία, προσπαθήσαμε να αναπτύξουμε σχέσεις φιλικές με τους επικεφαλής των άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων. Υποστηρίξαμε σταθερά όχι μόνο τη θρησκευτική ανοχή, αλλά ακόμα τη συνεργασία. Σε όλες τις μεγάλες εορτές των δύο θρησκειών ανταλλάσσουμε επισκέψεις. Δεν πρόκειται για μια εξωτερική τυπικότητα. Καλλιεργήθηκαν πραγματικά σχέσεις φιλίας, και, κυρίως, ένας «διάλογος ζωής». Σε δύσκολες φάσεις της πορείας της χώρας κάναμε από κοινού διακηρύξεις και παρεμβάσεις σε θέματα κοινωνικής ειρήνης και προόδου. Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκε και το «Διαθρησκειακό Συμβούλιο της Αλβανίας», στο οποίο μετέχουν οι επικεφαλής των τεσσάρων παραδοσιακών θρησκευτικών κοινοτήτων που ανέφερα προηγουμένως. Υπάρχουν επίσης πολλοί οι οποίοι –μένοντας πιστοί στη μακροχρόνια προπαγάνδα και εκπαίδευση του παλαιού αθεϊστικού καθεστώτος– δεν θέλουν να ανήκουν σε καμία θρησκευτική κοινότητα. Η ειρηνική συμβίωση επεκτείνεται και σ’ αυτούς τους κύκλους.

Επανειλημμένως η Εκκλησία μας προσέφερε και σε μουσουλμανικές οικογένειες από τις βοήθειες που λαμβάναμε σε τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα κ.λπ. Σε μια δύσκολη ιστορική καμπή, όταν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες κατέκλυσαν την πτωχή Αλβανία το 1999 από το Κόσσοβο, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν στάθηκε αδιάφορη. Πρόθυμα βοήθησε στην ανακούφιση των προσφύγων, γνωρίζοντας ότι ήσαν μουσουλμάνοι. Κινητοποιήσαμε νέους και γυναίκες, καθώς και φίλους σ’ όλο τον κόσμο, συγκεντρώσαμε μεγάλο χρηματικό ποσόν και αναπτύξαμε ευρύτατο έργο συμπαραστάσεως που ανακούφισε πάνω από 30.000 ανθρώπους. Αυτή η στάση, πέρα από την άμεση βοήθεια πλήθους ταλαιπωρημένων ανθρώπων, απέκτησε και συμβολικό χαρακτήρα για το παρόν και το μέλλον της συνυπάρξεως και αλληλεγγύης ανθρώπων διαφορετικών θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού υπάρχουν στοιχεία τα οποία μπορούν να στηρίξουν την αλληλοκατανόηση;
Το Ισλάμ, το οποίο γεννήθηκε με τη γνωστή του μορφή στις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνος, απορρόφησε πολλά στοιχεία της παραδοσιακής αραβικής θρησκείας, αλλά και της εβραϊκής και της χριστιανικής θρησκευτικότητος. Αργότερα τράφηκε φιλοσοφικά από την ελληνική σκέψη, τόσο την αριστοτελική όσο και την πλατωνική και νεο-πλατωνική. Ο μυστικισμός του κινήθηκε μέσα στα πλαίσια συγγενών προς την ελληνική, τη χριστιανική, την περσική, αλλά ακόμα και την ινδική πνευματική εμπειρία. Κοινά στοιχεία, σε γενικές γραμμές, είναι η πίστη στην ύπαρξη του Θεού, στην κοινή καταγωγή των ανθρώπων, στη σημασία που έχουν τα ιερά βιβλία, η πίστη στην ανάσταση των νεκρών και στην τελική κρίση. Συγχρόνως όμως υπάρχουν θεμελιώδεις θεολογικές διαφορές, όπως η διαφορετική κατανόηση του μυστηρίου του Θεού, το δόγμα της Αγίας Τριάδος, η θεότητα του Ιησού Χριστού και άλλα, όσα συνδέονται με αυτά. Επίσης, η θρησκευτική έκφραση κινείται σε παράλληλους δρόμους: προσευχή, νηστεία, ελεημοσύνη, αποδημίες, διάφορες εορτές. Από τις πιο εντυπωσιακές διαφορές μεταξύ των δύο θρησκειών είναι η διάκριση εις βάρος των γυναικών. Το Κοράνιο τονίζει απερίφραστα ότι «οι άνδρες είναι ανώτεροι των γυναικών» (4,38). Όπως επίσης, η απόλυτη δικαίωση της επιθετικότητος έναντι των «απίστων», η παρότρυνση για ιερό πόλεμο.

Αυτές οι αντιλήψεις έχουν τροφοδοτήσει και την παρατηρούμενη σήμερα ισλαμική τρομοκρατία; Το Κοράνιο τελικά ενθαρρύνει το πολεμικό μένος;
Υπάρχουν εδάφια που στηρίζουν τη μετριοπάθεια. Αλλά υπάρχουν και άλλα που παροτρύνουν σε μαχητική αντιμετώπιση των «απίστων» (9:5¹ 2:189• 47:4). Από πολλούς μουσουλμάνους ειδήμονες έχει δοθεί μια ευρύτερη ερμηνεία στην jihad, τον ιερό πόλεμο, όπως η διαμαρτυρία κατά των καταχρήσεων μουσουλμάνων αρχόντων. Η κλασική όμως σημασία της εντολής παραμένει ισχυρή. Οι εκτός της κυριαρχίας του Ισλάμ περιοχές ονομάζονται «Οίκος πολέμου» (Dar al-harb), σε αντιδιαστολή με τον «Οίκο του Ισλάμ» (Dar al-Islam). Είναι γνωστό ιστορικά ότι η ορμή του ιερού πολέμου ενίσχυσε το Ισλάμ στις περιόδους της επεκτάσεώς του. Σήμερα, πολλοί μετριοπαθείς μουσουλμάνοι τονίζουν ότι τα κορανικά αυτά εδάφια πρέπει να ερμηνευθούν στο ιστορικό πλαίσιο, στο πότε εκλέχθησαν. Γιατί γράφηκαν και σε τι απέβλεπαν. Εξαρτάται, λοιπόν, ποια ερμηνεία εκάστοτε δίδεται στο Κοράνιο. Είναι αναγκαίο, οι σοβαροί μελετητές του να υψώσουν τη φωνή τους και να καθοδηγήσουν ψύχραιμα τους πιστούς μουσουλμάνους, ώστε να μην πέφτουν θύματα όσων επιδιώκουν να τους οδηγήσουν σε ακρότητες, επικαλούμενοι ορισμένα κορανικά χωρίς χωρίς ορθή ερμηνευτική ικανότητα και κυρίως χωρίς καθαρή θρησκευτική συνείδηση.
Πρέπει όμως να υπογραμμισθεί επίσης ότι φανατικοί δεν υπάρχουν μόνο στο Ισλάμ. Προσωπικά, με τρομάζει κάθε μορφή τρομοκρατίας με θρησκευτικό προσωπείο• και δεν παύω να επαναλαμβάνω ότι κάθε έγκλημα στο όνομα της θρησκείας είναι έγκλημα κατά της ίδιας της θρησκείας. Το λάδι της θρησκείας δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για να ανάβει φωτιές πολέμου, αλλά προορίζεται για να απαλύνει τις ψυχές, να θεραπεύει τις πληγές και να τις επουλώνει.

Εκτός από την τρομοκρατία, το άλλο μεγάλο πρόβλημα, το οποίο προέκυψε στην εποχή μας, είναι η οικονομική κρίση. Πώς βλέπετε αυτή την κρίση και τις επιπτώσεις της στους διαφόρους τομείς;
Πιστεύω ότι είναι αποτέλεσμα μανιακής κερδοσκοπίας εκ μέρους οικονομικών παραγόντων και ότι πρόκειται για μια στρεβλή οικονομική δραστηριότητα, η οποία αδιαφορεί για την αξία του ανθρωπίνου προσώπου, δρα επί τη βάσει εγωιστικών κριτηρίων και δεν εξυπηρετεί, τελικά, τις πραγματικές ανάγκες της ανθρωπότητας. Και βλέπουμε το χάσμα μεταξύ πλουσίων και πτωχών να διευρύνεται δραματικά στην εποχή μας. Τελικά, πρόκειται για κρίση αξιών. Όπως επισημάναμε στο μήνυμα των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που έγινε τον Οκτώβριο του 2008 στην Κωνσταντινούπολη, «Βιώσιμος οικονομία είναι εκείνη η οποία συνδυάζει την αποτελεσματικότητα με τη δικαιοσύνη και την κοινωνική αλληλεγγύη». Για την ουσιαστική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως και της φτώχειας του κόσμου απαιτείται υπέρβαση της αδικίας και ισόρροπη ανάπτυξη.

Τετάρτη 7 Απριλίου 2010

Ο Εσταυρωμένος Ιησούς και ο μικρός Χαμίντ


Ο μικρός συνάδελφος του Εσταυρωμένου…

Ο Χριστός ήταν Υιός του Θεού και θυσιάστηκε εκ προμελέτης για να σώσει τους ανθρώπους. Ο Χαμίντ ήταν γιος παράνομου λαθρομετανάστη και θυσιάστηκε εξ αμελείας στην προσπάθεια να σώσει τον εαυτό του από την πείνα και την ανέχεια. Κυριακή των Βαΐων, ο Χριστός μπήκε στα Ιεροσόλυμα επευφημούμενος από τους λίγους, έστω, ανθρώπους που είχαν λάβει το μήνυμά του και πίστευαν σ’ αυτόν. Ο 15χρονος Χαμίντ διαμελίστηκε Κυριακή των Βαΐων, μ’ όλα τα μηνύματά του ανεπίδοτα. Τα Πάθη του Χριστού κράτησαν ολίγα εικοσιτετράωρα. Τα Πάθη του Χαμίντ είναι ζήτημα αν ανεστάλησαν για μερικά εικοσιτετράωρα.
Ένα δευτερόλεπτο πριν σκάσει στα χέρια του το μαγικό εύρημα των σκουπιδιών, το δώρο από τη νονά Ελλάδα, ο Χαμίντ ήταν ακόμα ένα αμφισβητούμενο πλάσμα του βωβού σινεμά των καθημερινών διαδρομών μας. «Που… έχει γεμίσει η Αθήνα από δαύτα, που… δεν χωράνε άλλα, που… τι θέλουν απ’ τη ζωή μας… και γιατί τους επιτρέπεται να σέρνονται έτσι και να μαυρίζουν τον τόπο…».
Η βόμβα τού έδωσε πίσω το όνομα και την προσωπική του ιστορία.
Το δράμα του δικαιώθηκε όταν τον έβγαλε από την ανθρώπινη σιωπή ο θάνατος, με θάνατο, στα Πατήσια. Ας το πούμε – ποιητική αδεία – θανάτω θάνατον Πατήσια…
Όμως η αντίφαση είναι πολύ νωπή για να παραστήσουμε ότι δεν τη βιώνουμε.
Γιατί πονάει τώρα κάτι βαθιά στην καρδιά για τον Χαμίντ; Γιατί θέλουμε να αφήσουμε λουλούδια στα σκαλιά; Γιατί η επικουρική προστασία;
Μήπως επειδή είναι πολύ αργά; Μήπως επειδή, όπως έλεγαν και κάποιοι, καλός μετανάστης είναι ο νεκρός μετανάστης; Σκληρό ε;
Το τέλος του Χαμίντ, πέρα από την ακριβέστατη σημειολογία του (διαμελίστηκε, διασπάστηκε στις παραμέτρους της πραγματικότητας που ενσάρκωνε) ήταν το πολιτικό τέλος μιας πολιτικής ζωής… κι όχι το αποκορύφωμα ενός θεϊκού σχεδίου.
Τον καιρό που ο Τζορτζ Μπους έμπαινε στο Αφγανιστάν με εντολή από τον Πανάγαθο (είχε δηλώσει τότε ότι οι εισβολές στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν ήταν εντεταλμένες από τον Θεό) ο Χαμίντ ήτανε μια σταλιά. Πιλάλαγε στο χωριό του αμέριμνος και χρειάστηκε να του πουν ένα σωρό παραμύθια της Χαλιμάς για να δικαιολογήσουν τους βρυχηθμούς του πολέμου.
Μέχρι που η καταστροφή έγινε τόσο ορατή και το αίμα τόσο πολύ, ώστε τα παραμύθια αυτοκτόνησαν στο μυαλό των ενηλίκων. Τότε, η μάνα κι ο πατέρας του Χαμίντ, μαζί με κάμποσους άλλους Αφγανούς, νεαρούς κυρίως κατά τον ΟΗΕ, επέλεξαν τη φυγή.
Κι η οικογένεια του Χριστού είχε κάποτε φύγει στην Αίγυπτο, καβάλα σ’ ένα γαϊδουράκι για να γλιτώσει από τον Ηρώδη. Στο μεταξύ όμως, το γαϊδουράκια έπαψαν να εξυπηρετούν τόσο τα θεϊκά σχέδια. Τα υποκατέστησαν οι δουλέμποροι. Με το αζημίωτο.
Η οικογένεια του Χαμίντ ήρθε σε μία χώρα - πέρασμα, όχι και τόσο μακρινή, για την οποία είχε ασυνείδητα καλή εντύπωση. Θα προτιμούσε ίσως να τραβήξει βορειότερα και δυτικότερα, αλλά τα κράτη της ευρωπαϊκής ελίτ, αυτά που στήριξαν την εισβολή στο Αφγανιστάν και που τώρα στέλνουν κυανόκρανους τεχνοκράτες στα ελληνικά υπουργεία, έκλεισαν τις θύρες τους κι άφησαν τον Νότο να τα βγάλει πέρα μόνος του. Ο συγκεκριμένος Νότος όμως, εκτός από τον Παρθενώνα, δεν είχε να επιδείξει παρά σκουπίδια. Σκουπίδια όλων των ειδών. Ανθρώπινα σκουπίδια, φλεγόμενα σκουπίδια, τοξικά σκουπίδια, τηλεοπτικά και άλλα… Κι είχε πάψει προ πολλού να τρέφει ασυνείδητα την όποια εκτίμηση για τον εαυτό του. Γι’ αυτό και τα παιδιά του Νότου έπαιζαν με Gormiti, με Barbie και ενίοτε με εκρηκτικά υλικά.
Όταν ο Χριστός ξεψύχησε, οι μαθητές έκαναν την αποκαθήλωσή του και τον έθαψαν με κατάνυξη. Όταν ο Χαμίντ σκοτώθηκε, η Κυβέρνηση περισυνέλεξε από μακριά τα κομμάτια του με τρυφερότητα και κατάπληξη. Ήταν σώμα και αίμα Χαμίντ.
Και θα ’πρεπε ίσως να μεταλάβουμε από μακριά όλοι το μερίδιό μας. Ένα κομμάτι έγραφε «πόλεμος», ένα άλλο έγραφε «πείνα», ένα τρίτο «δουλεμπόριο», ένα τέταρτο «ανύπαρκτη μεταναστευτική πολιτική», ένα πέμπτο «κακή εκπαίδευση», ένα έκτο «ελλιπής προστασία», ένα έβδομο «προβοκάτσιες», ένα ακόμα «ρατσισμός» κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ.
Στην ταφή του Χριστού συμμετείχε ο Ιωσήφ της Αριμαθείας… Εξαίρεση ανάμεσα στους αρχιερείς. Αγάπησε τον θανόντα. Για τον Χαμίντ δεν μίλησε κανείς εκπρόσωπος της Εκκλησίας. Ήταν πολύ απασχολημένοι όλοι, μέρες που ’ναι, με τη λατρεία του Ιησού, και με τα θέματα φορολόγησης της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Ο Ιησούς άφησε πίσω του μαθητές. Ο Χαμίντ την τυφλή αδελφή…
Ο Ιησούς αναστήθηκε. Ο Χαμίντ όχι.
Δημοσιεύθηκε στο Ποντίκι 1-4-2010 στη στήλη της Τζένης.

ΠΗΓΗ: BLOGSPOT e-epiloges-dionysos