Ο Γηπόνος: Μιχάλης Ν. Μουτσόπουλος

Ένα βιβλίο αφιέρωμα στον Μιχάλη Νικ. Μουτσόπουλο (1902-2000),

με επιμέλεια του γιου του διακεκριμένου καθηγητή της Ιατρικής

Χαράλαμπου Μιχ. Μουτσόπουλου από τις εκδόσεις ΚΑΠΟΝ - 2011.

Θα σταχυολογήσω μερικές παραγράφους, σελίδες από το εξαιρετικό (συλλεκτικό γεωπονικό βιβλίο) όσα μου προξένησαν εντύπωση και σκέφτηκα … αν υπήρχαν σε κάθε τομέα  εκατό σαν τον κυρ Μιχάλη Μουτσόπουλο, η Ελλάδα μας θα ήταν διαφορετική.

Στο εξώφυλλο του βιβλίου, επιστολές του Μιχάλη Μουτσόπουλου στους υπουργούς Δημοσίας Τάξεως Ιωάννη Σκουλαρίκη και Αντώνιο Δροσογιάννη με τις οποίες ζητεί “…παρακαλώ ευαρεστηθείτε να διατάξητε να μη καταστραφεί ο φάκελλος και να μου επιστραφεί πλήρης…”

Γράφει ο ανηψιός του (Διοικητής του ΟΓΑ - 2000) Γιώργος Μουτσόπουλος

Ο Μιχάλης Μουτσόπουλος γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1902 στα Κάτω Σουδενά Ζαγορίου. Ο πατέρας του μακριά ταξιδεμένος, πάλεψε μόνος του για τη ζωή. Προστάτεψε και βοήθησε τα αδέρφια του Καλυψώ και Κώστα.

Φοίτησε οικότροφος στην Αβερώφειο Γεωπονική Σχολή Λάρισας, συμμαθητής του Θανάση Κλάρα. 

Αρίστευσε και αποφοίτησε δεύτερος από τη Σχολή.

Μαθαίνει Ιταλικά, υπότροφος του Ελληνικού Κράτους σπουδάζει με διάκριση στη Φλωρεντία της Ιταλίας όπου μετεκπαιδεύεται και αποκτά την ειδικότητα του ειδικού δεντροκόμου. Συγγράφει βιβλία. Διορίζεται στο Νομό Ιωαννίνων και αποχωρεί μετά από 37 χρόνια συνεχούς προσφοράς, με το βαθμό του γενικού επιθεωρητή.

Τον διέκρινε η βαθιά επιστημονική γνώση, η αγάπη για τον αγρότη, το πάθος για δουλειά και αποτελεσματικότητα.

Δεν υπάρχει ούτε σπιθαμή της ηπειρωτικής γης που να μην έχει ποτισθεί από τον τίμιο ιδρώτα του ακούραστου και πεισματάρη εργάτη της γης Μιχάλη Μουτσόπουλου. Σπάνια τον έβρισκες στο γραφείο, μπορούσες εύκολα να τον συναντήσεις στα χωράφια, στα χωριά, στα καφενεία. Μιλούσε με τους αγρότες. Μιλούσε τη γλώσσα τους. Τον καταλάβαιναν. Τον πίστευαν. Τον άκουγαν. Ήταν ένας από αυτούς. Δεν γνώρισε την πολυτέλεια του αυτοκίνητου. Μοναδικό του εφόδιο τα πόδια του. Είχε «τ’ αλαφιού το πόδι».

Παντρεύτηκε την από αρχοντική οικογένεια Νίκη Λάππα από το νησί Ιωαννίνων. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Μέχρι τα βαθιά  του γεράματα ήταν ο στυλοβάτης της οικογένειας.

Θυμάται ο γιός του Χαράλαμπος Μουτσόπουλος

…Ο Μιχάλης Μουτσόπουλος γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1902 στα Κάτω Σουδενά (Πεδινά) Ζαγορίου. Μεγάλωσε με τη φροντίδα της μάνας του Άννας.

….Εργαζόμενος, με φοβερές στερήσεις τελείωσε με άριστα τη γεωπονική σχολή της Λάρισας. Στη σχολή τιμωρήθηκε όταν μαζί με τον Θανάση Κλάρα υποκίνησαν τους συσπουδαστές τους σε απεργία, αιτία το νερωμένο γάλα της αγελάδας που τους έδιναν για πρωινό.

Με κρατική υποτροφία μετεκπαιδεύτηκε για  τέσσερα χρόνια (1922-1926) στη διάσημη, για την εποχή της, γεωπονική σχολή της Φλωρεντίας. Από τα χρήματα της υποτροφίας ξόδευε ελάχιστα για να στηρίξει με τα υπόλοιπα τη μάνα και τα αδέρφια του Καλυψώ και Κώστα. Αυτοδίδακτος, έμαθε εκτός από τα Ιταλικά και Γαλλικά. Γύρισε στην Ελλάδα ως ο πρώτος ειδικευμένος δενδροκόμος, φυτονόσων και εντόμων.

Έργα του ήταν οι λουλουδότοποι του Νοσοκομείου Χατζηκώστα, του ορφανοτροφείου Γεωργίου Σταύρου, της Παιδόπολης και της 8^ης Μεραρχίας.

Με την προσωπική του εργασία και εξασφάλιση δεντρυλλίων και με προσέλκυση εθελοντών αναδάσωσε μια πλαγιά στο Μιτσικέλι, το λόφο του νησιού της λίμνης Παμβώτιδας και το λόφο των Ιωαννίνων.

…όταν στον αναδασμό προσπάθησαν να τον δωροδοκήσουν, χαμογελώντας τους έλεγε «οι τσέπες μου είναι τρύπιες, δεν κρατούν χρήματα»

Ήταν εύστροφος και οι απαντήσεις του αποστομωτικές. Θυμάμαι δύο χαρακτηριστικά γεγονότα. Όταν ο Δεσπότης Ιωαννίνων (και μετά Αρχιεπίσκοπος) Σπυρίδων Βλάχος τον ρώτησε γιατί του μιλάει στον ενικό του απάντησε «Δεσπότη μου, στο Θεό μου μιλάω στον ενικό» Σε ερώτηση του δασκάλου του Norman Talal γιατί δεν αποκαθιστά τα απολεσθέντα δόντια του απάντησε « Οι γέροι και τα μικρά παιδιά δεν χρειάζονται δόντια, πρέπει να τρέφονται με μαλακές τροφές για να μην καταστρέψουν το στομάχι τους».

Παρά τη μεγάλη του προσφορά στην υπηρεσία, κυνηγήθηκε από τους κρατούντες του μετεμφυλιακού κράτους. Ο φάκελός του περιείχε πολλές κατηγορίες για τη δράση του τόσο κατά την κατοχή, όσο τη μετακατοχική περίοδο. Μια από τις κατηγορίες γιατί ο Άρης Βελουχιώτης (συσπουδαστής του στη Γεωπονική σχολή της Λάρισας) όταν ήρθε στα Γιάννενα τον Δεκέμβριο του 1944,  τον χαιρέτησε στη μέση της πλατείας.

Αυτός στωϊκός, άφοβος και μαχητικός αντιμετώπιζε με παρρησία τις κατηγορίες. Συχνά πυκνά τον καλούσαν για εξηγήσεις ή για απολογία.

Στα δύσκολα αυτά χρόνια, όταν του μείωσαν δραστικά το μισθό, εξοικονομούσε λαχανικά για την οικογένεια καλλιεργώντας τον κήπο του σπιτιού μας και κρέας και αυγά από το φροντισμένο από τον ίδιο κοτέτσι.

… Η επιστημονική του ενημέρωση ήταν συνεχής. Η εκπαιδευτική προσφορά για την κατάρτιση ενημερωμένων γεωργοτεχνιτών μακροχρόνια. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει δύο μονογραφίες την «Βερυκοκκιά ή Καϊσιά» (138 σελίδων) και τη «Ροδακινέα» (240 σελίδων)

Θυμάται ο Χάρης Λαμπρίδης (πτυχιούχος αεροναυπηγός – πρώτος εγγονός)

Πολλές φορές οι λέξεις φαίνονται φτωχές για να περιγράψουν χαρισματικά άτομα ή συναισθήματα. Χρησιμοποιώντας τες, όμως, θα προσπαθήσω να περιγράψω τον παππού μου σε μερικές παραγράφους.

Αφοπλιστική απλότητα και χριστιανική ταπεινοφροσύνη. Ο ορθολογισμός του είχε δύο αλάνθαστες πυξίδες, αρχαία ελληνική παιδεία και ορθοδοξία. Κάθε τι μεγάλο τον μεγάλωνε, κάθε τι άδικο τον πίκραινε και κάθε τι καλό το υιοθετούσε.

Παρέμενε πάντα «νέος» διότι η οξυδέρκειά του πρόσφερε το χάρισμα της προσαρμοστικότητας. Παιδί με τα παιδιά, έφηβος με τους έφηβους, μεγάλος με τους μεγάλους. Πάντα μεγαλόθυμος και αισιόδοξος. Το «έχει ο Θεός» αντηχεί κάθε μέρα στ’ αυτιά μου και μου δίνει δύναμη. Οι αρετές του ισορροπημένες. Σοβαρότητα με εκλεπτυσμένη αίσθηση του χιούμορ, εργασιομανία με πλήρη απόλαυση του ελεύθερου χρόνου, σωματική ρώμη με τρυφερότητα, στεντόρεια φωνή αλλά και στεντόρειο γέλιο. Όλ’ αυτά του χάρισαν μια υγιέστατη ζωή κι ένα ιδανικό τέλος.

Δεν θα μου λείψει γιατί τον έχω μέσα μου. Το μόνο που μου λείπει είναι τα χέρια του. Να τα βλέπω να μου ξύνουν το μολύβι με τη φαλτσέτα, να μπαλώνουν τις κάλτσες με το ξύλινο αυγό, να τροχίζουν το κιφτεντένι, να τρίβουν τον τραχανά στο κόσκινο, να ασβεστώνουν την αυλή, να μπολιάζουν, να κλαδεύουν την κληματαριά, να σκάβουν, να κοσκινίζουν το χώμα, να πασπαλίζουν τη φουσκή, να κρατούν τη Σύνοψη στην εκκλησία, να, να, να …

Κάποια στιγμή, μεγάλος, τον ρώτησα ποιο ήταν το μεγαλύτερο λάθος που είχε κάνει στη ζωή του. «Πάντα παιδί μου έκρινα τον άλλο με πρότυπο τον εαυτό μου» είπε πικραμένος.

Ας τον αναπαύσει ο Θεός που τόσο αγάπησε και υπηρέτησε.

Στο βιβλίο «Ο Γηπόνος» υπάρχουν σε ανατύπωση τα δύο συλλεκτικά σπάνια βιβλία του Μιχάλη Μουτσόπουλου

1) «Η ΒΕΡΥΚΚΟΚΙΑ» (καταγωγή, ποικιλίαι, πολλαπλασιασμός, φύτευσις, κλάδεμα, συγκομιδή, ασθένειαι κλπ)

(σελίδες 138 με πλήθος κατατοπιστικών φωτογραφιών εποχής, και καλαίσθητα σχήματα με ιδιόγραφες επεξηγήσεις)

Αθήνα Εκδόσεις Απατσίδη – Μενάνδρου 4 (1935)

2) Η ΡΟΔΑΚΙΝΕΑ – Μιχαήλ Ν. Μουτσοπούλου Γεωπόνου

Ήτοι: Παραλλαγαί, πολλαπλασιασμός, καλλιέργεια, κλάδευμα, λίπανσις, καταπολέμησις των νόσων της ροδακινέας, συλλογή και κατάλληλος συσκευασία των καρπών δια μεταφοράς. (Σελίδες 240 με πλούσια εικονογράφηση)

Τύποις: Ν. Απατσίδη, Μενάνδρου 4 – Αθήναι 1940

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η από έτους εις έτος παρατηρουμένη επιθυμία των γεωργών μας, εις την καλλιέργειαν των οπωροφόρων δένδρων, λόγω των οικονομικών αποτελεσμάτων, και η παράκλησις του Διευθυντού της Ελληνικής Γεωργικής Εταιρείας κ. Π. Α. Δεκάζου, με παρώτρυναν εις την σύνταξιν του παρόντος βιβλίου «Περί Ροδακινέας». Το δένδρον τούτο καταλλήλως καλλιεργούμενον δύναται να αποβή μία σπουδαία πηγή πλούτου εις τον αγροτικόν πληθυσμόν της χώρας μας, όπως είναι και δια την Ιταλίαν. Η Ελλάς ως εκ της θέσεως και του ηπίου κλίματος είναι καταλληλότατη δια την καλλιέργειάν της.

Δια την υπόδειξιν της επιτυχούς καλλιέργειας της ροδακινέας εις τους αναγνώστας δεν εβασίσθημεν μόνον εις τα διδάγματα της δενδροκομικής τέχνης και εις τας εκμεταλλεύσεις γειτονικών κρατών, αλλά και εις τας επιτυχείς ή ατυχείς εκμεταλλεύσεις της πατρίδος μας με εντοπίας ή ξενικάς ποικιλίας.

Εκ των εκμεταλλεύσεων τούτων ηρύσθημεν τα απαραίτητα διδάγματα δια την περιγραφήν των κυριοτέρων εργασιών και των περιποιήσεών της.

Δεν αρκεί το θαυμάσιον κλίμα της πατρίδος μας και η ευεργετική επίδρασις του ηλιακού φωτός και λοιπών φυσικών παραγόντων, απαιτείται συνεχής συστηματική και λελογισμένη προσπάθεια του δενδροκόμου εις τας καλιεργητικάς εργασίας και τας περιποιήσεις λιπάνσεως, λόγω της φύσεως και της πτωχείας του εδάφους, ως και άγρυπνος καταπολέμησις των εχθρών και ασθενειών.

Η κατεύθυνσις δια την παραγωγήν κατά τον οικονομικώτερον τρόπον εκλεκτών προϊόντων καταλλήλων ποικιλιών, αποτελεί λεπτότατον σημείον, το οποίον δέον μετά μεγίστης προσοχής να εξετάζηται.

Δια τούτο ελάβομεν εν γενικαίς γραμμαίς ως βάσιν δια την πρόοδον της καλλιεργείας της ροδακινέας, την ανάγκην οργανώσεως εντατικών ροδακινεώνων με τας ενδεδειγμένας αποστάσεις προς καλλιτέραν χρησιμοποίησιν του εδάφους, α΄νευ συναγωνισμού των δένδρων.

Ανεγνωρίσθη η ανάγκη της συγκαλλιέργειας ταύτης μετ’ άλλων φυτών ουχί μακράς διαρκείας.

Ετονίσθη η ανάγκη εφαρμογής όχι μόνον αφθόνων, αλλ’ υπερβολικών λιπάνσεων δια κόπρου και χημικών λιπασμάτων. Επί των εν Ελλάδι καλλιεργουμένων ποικιλιών, υπεδείχθη η ανάγκη εκλογής ολίγων εξ αυτών εις καταλληλον έδαφος, θέσιν έκθεσιν και υπό τας απαραιτήτους προφυλάξεις και ενδεδειγμένα συστήματα.

Εσημειώθη η διατήρησις της ροδακινέας εις χαμηλόν κυππελλοειδές σχήμα και η εφαρμογή συστηματικών κλαδευμα΄των, άτινα εξασφαλίζουν μακροβιότητα και εκλεκτήν καρποφορίαν.

Η προστασία και η οργάνωσις της παραγωγής και η χρησιμοποίησις της δευτέρας ποιότητας προϊόντων ως και των προϊόντων κατά τα έτη της υπερπαραγωγής υπό ειδικής βιομηχανίας κονσερβοποιίας μικροτέρας ή μεγαλυτέρας σημασίας, αποτελεί την ασφαλιστικήν δικλίδα της δενδροκομίας εις τα τμήματα, όπου παρατηρείται επίδοσις εις την καλιέργειαν οπωροφόρων δένδρων. Απανταχού της Ελλάδος πρέπει να αυξηθή η κατανάλωσις των καρπών, διότι οι χυμοί των αποτελούν «το αθάνατο νερό του παραμυθιού» και παρέχουν τροφήν υγιεινήν, πλουσίαν εις σάκχαρα και βιταμίνες και ευεργετούν ποικιλοτρόπως τον ανθρώπινον οργανισμόν.

Η καλλιέργεια της ροδακινέας παρ’ ημίν δεν έλαβε ακόμη την δέουσαν θέσιν, δύναται όμως αύτη να προαχθή και θα προαχθή εις ευρύτατα ακόμη πεδία, διότι καρπίζει εις βραχύτατον διάστημα και έχει άμεσα οικονομικά αποτελέσματα.

Θα είμεθα ευτυχείς, αν και ημείς δια του παρόντος βιβλίου συμβάλωμεν δεόντως εις την προσπάθειαν ταύτην της αναπτύξεως «του βασιλέως των φρούτων» επ’ αγαθώ της εθνικής και ιδιωτικής μας οικονομίας.

Προεκλογικά πρωτοσέλιδα (1)

Προεκλογικές παραλλαγές του Κίτσου και της Τασούλας

21 Απριλίου 1967 - Νοέμβρης 1973 - Ιούλιος του 1974

Λαέ της Κρήτης, Λαέ του Ηρακλείου

Ο έλληνας βασιλιάς των μανιταριών

Οι επιτυχίες ενός Έλληνα στην Ιταλία

Ο βασιλιάς των μανιταριών!

Είναι Έλληνας, είναι Κρητικός και … βασιλιάς των φημισμένων ιταλικών μανιταριών.

Στην περιοχή Βαλμοντότε, 30 χιλιόμετρα έξω από τη Ρώμη, απλώνονται οι τεράστιες εγκαταστάσεις καλλιέργειας μανιταριών του Στέλιου Παπαδαντωνάκη, που μπορεί να υπερηφανεύεται ότι βοήθησε την Ιταλία να γίνει η Τρίτη χώρα στην παραγωή μανιταριών στην Ευρώπη και Πέμπτη σ’ ολόκληρο τον κόσμο

(περιοδικό ΕΝΑ,1987, κείμενο – φωτογραφίες Δ. Σωτηριάδου)

Δυο τόνοι μανιτάρια βγαίνουν καθημερινά από τις εγκαταστάσεις του έλληνα επιχειρηματία, ο οποίος με μια καινοτομία του, έφερε την επανάσταση στο χώρο της μανιτοκαλλιέργειας: μέχρι το 1960 οι σχετικές καλλιέργειες γίνονταν σε σπηλιές, ήταν εποχικές και είχαν περιορισμένη παραγωγή.

Ο Στέλιος Παπαδαντωνάκης ήταν ο πρώτος που δοκίμασε καλλιέργειες μανιταριών έξω στη φύση. Το πείραμα πέτυχε, κι έτσι δίκαια ο συμπατριώτης μας ονομάστηκε «βασιλιάς των μανιταριών». Γιατί ο δραστήριος Κρητικός δεν παράγει μόνο τις μεγαλύτερες ποσότητες μανιταριών στην Ιταλία, αλλά επιπλέον και το χώμα τους, το ειδικό έδαφος όπου μπορούν να καλλιεργηθούν και με το οποίο εφοδιάζει όλη την Ιταλία.

"Η πρώτη ύλη στα μανιτάρια», εξηγεί ο ίδιος, «ήταν πάντα το αχυρόστρωμα των αλόγων και μάλιστα η καλύτερη ποιότητα είναι αυτή που χρησιμοποιείται στους ιπποδρόμους». Τριακόσια κυβικά μέτρα αχυρόστρωμα από όλα τα ιπποδρόμια της Ρώμης καταλήγουν καθημερινά στις εγκαταστάσεις του, δίνοντας τη δυνατότητα να βγάλει διάφορες ποικιλίες εδάφους ύστερα από ειδική επεξεργασία. Έτσι, μπορούν να καλλιεργούνται μανιτάρια όλο το χρόνο και σε διαφορετικές θερμοκρασίες, ακόμα μια μέσα σε δωμάτια.

Το σπίτι μανιτάρι

Το χρονικό της ζωής του δαιμόνιου Έλληνα έχει πρώτο σταθμό τις σπουδές του το 1943 στο Καμερίνο της Ιταλίας: Φαρμακευτική και Βιολογία. Όμως εκείνη είναι η περίοδος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και ο Στέλιος Παπαδαντωνάκης στέλνεται στη φυλακή για ενάμιση χρόνο, «αφού είναι Έλληνας, άρα εχθρός».

Με το τέλος του πολέμου, αποφυλακίστηκε και έγινε βοηθός καθηγητή στο Ινστιτούτο Οργανικής Χημείας μέχρι το 1951. Ειδικεύτηκε στην Αγροτική Χημεία και ύστερα από δέκα χρόνια ερευνών έστρεψε το ενδιαφέρον του στα μανιτάρια. Αγόρασε τις πρώτες εκτάσεις στο Βαλμοντότε, θέτοντας έτσι τις βάσεις της σημερινής του «αυτοκρατορίας».

«Τα μανιτάρια – το κρέας των φτωχών όπως τα ονόμαζαν πολλοί – είναι πλούσια σε πρωτεϊνες και βιταμίνες, νόστιμα και επιπλέον δεν παχαίνουν» λέει ο ίδιος, που σε συνεργασία τώρα πια με το βιολόγο γιο του ετοιμάζουν το «εργοστάσιο του 2000».

Η προσφορά του Κρητικού επιχειρηματία στην ιταλική οικονομία είναι σημαντική. Αυτό δεν σημαίνει πως όλο το 24ωρο ασχολείται με το εργοστάσιο του. Στην τριώροφη βίλα του, που θυμίζει μανιτάρι, βρίσκει τη ζεστασιά της μεγάλης οικογένειας: δυο κόρες, ένας γιος, γαμπροί κι εγγόνια παρουσιάζονται για ένα φιλί μόλις τον ακούσουν να έρχεται.

«Αυτό είναι το στέκι μας», εξομολογείται. «Όπως είναι και για πολλούς φίλους και συγγενείς που έρχονται στην περίοδο των διακοπών». Τότε το σπίτι μετατρέπεται σ’ ένα σύγχρονο ξενοδοχείο! Με τους ξενώνες του, τα σαλόνια του, τα μπαρ αλλά και την πισίνα, το χώρο του τένις και τις ρομαντικές του γωνιές για το βραδινό ποτό στους κήπους.

Το σπίτι – μανιτάρι στο Βαλμοντότε είναι γνωστό σε όλα τα ζευγάρια της περιοχής: την ημέρα του γάμου τους και χωρίς να ζητήσουν την άδεια, μπαίνουν στον κήπο και φωτογραφίζονται κάτω από μια κληματαριά. Αλλά κι όταν ακόμα ο δήμαρχος θέλει να δώσει κάποια δεξίωση σε ξένους προσκεκλημένους, διαλέγει το σπίτι του Παπαδαντωνάκη.

Ο ίδιος ο οικοδεσπότης διατηρεί ακόμα όλα τα στοιχεία της παραδοσιακής κρητικής φιλοξενίας. Και δεν χάνει την ευκαιρία να επισκέπτεται συχνά «την Κρήτη του» και τ’ αδέρφια του. Ένας δραστήριος επιχειρηματίας, ένας αυθόρμητος σύζυγος, πατέρας και παππούς και πάνω απ’ όλα Κρητικός. Αυτός είναι ο Στέλιος Παπαδαντωνάκης που κατέκτησε με το φυτικό του βασίλειο την ιταλική αγορά

(Περιοδικο ΕΝΑ – 1987 Κείμενο – φωτογραφίες: Δ. Σωτηριάδου)

Μορχελο-εξορμήσεις

Από το βιβλίο «Τα μανιτάρια του βουνού και του κάμπου» του γεωπόνου Δημήτρη Κελτεμλίδη – Εκδόσεις Ψύχαλου 1990.

Κουκουμέλες είναι η λαϊκή ονομασία που χρησιμοποιούν οι αγρότες της Ρούμελης για να ξεχωρίσουν τα μανιτάρια που ανήκουν στο γένος Μορχέλα και ιδιαίτερα το είδος το πιο κοινό από όλα αυτής της κατηγορίας, τη μορχέλα την κωνική (Morhella conica).

Οι μορχέλες ανήκουν στους ασκομύκητες (ascomycetes) και στη τάξη των πεζιζάλες (pezizales). Στο γένος Μορχέλα υπάρχουν πολλά είδη και ποικιλίες, όλα μανιτάρια φαγώσιμα, που μοιάζουν πολύ και τα περισσότερα δύσκολα ξεχωρίζουν μεταξύ τους.

Στην ελληνική χλωρίδα έχουν βρεθεί, μέχρι σήμερα και έχουν περιγραφεί τα παρακάτω τέσσερα είδη και ποικιλίες μορχελών:

Μορχέλα η κωνική (morchella conica), Μορχέλα η εδώδιμη (morchella esculenta), Μορχέλα η κοινή (morchella vulgaris), Μορχέλα η υψηλή (morchella elata).

Οι μορχέλες είναι μανιτάρια ανοιξιάτικα. Φυτρώνουν τον Απρίλη – Μάη στα βουνά και στους λόφους, στα δάση και τους θαμνοτόπους, στους κάμπους και τους κατοικημένους τόπους, στους κήπους και πάρκα, στα θερμοκήπια και τις σπηλιές.

Ευνοείται η ανάπτυξή τους σε περιοχές που έχουν πρόσφατα καεί. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο στην Κεφαλλονιά τις λένε καψαλίτες, επειδή φυτρώνουν στις καψάλες.

Στην Ευρώπη, άλλοτε, η φτωχολογιά έκαιγε θαμνώδεις εκτάσεις για να σοδιάσει μορχέλες.

Δέντρα και φυτά, που κατά προτίμηση φυτρώνουν κοντά τους οι μορχέλες είναι οι φτελιές, οι φουντουκιές, οι μηλιές, οι μέλεγοι, οι φτέρες, κ.α.

Βαρύς χειμώνας και άνοιξη βροχερή και ζεστή, προμηνύει άφθονη καρποφορία για τις μορχελες, λένε οι αγρότες.

Είναι μανιτάρια με ασυνήθιστη εμφάνιση. Μοιάζουν με σφουγγάρι ή δεσποτική μίτρα, που είναι τοποθετημένο πάνω σ’ ένα πόδι κοντόχοντρο άσπρο στο χρώμα και κούφιο. Αυτό το ιδιόμορφο, άδειο από τα μέσα καρπικό σώμα (πίλος) ή αλλιώς το καπέλο του μανιταριού, παίρνει στα διάφορα είδη πολλές μορφές και σχήματα. Μπορεί να ’ναι ανώμαλο ή αντίθετα, κυλινδρικό, στρογγυλωτό ή κωνικό, πάντα όμως σκαμμένο στην εξωτερική του επιφάνεια από λακκούβες μικρές ή μεγάλες, ρηχές ή βαθιές, σαν τα κελιά κερήθρας μελισσιού.

Επίσης το καπέλο είτε είναι ενωμένο με το πόδι του μανιταριού είτε βρίσκεται σε απόσταση από αυτό μ’ ένα αυλάκι. Πρόκειται για ένα χρήσιμο χαρακτηριστικό γνώρισμα για τη διάκριση των ειδών, που δεν είναι και τόσο εύκολη.

Όσο για τον χρωματισμό του, αυτός ποικίλλει, ανάλογα με το είδος και την ηλικία, από το ασπρουδερό ως το καστανόμαυρο, που περνάει από το σταχτί και το ξανθωπό. Το ύψος του μανιταριού ποικίλλει στα διάφορα είδη από 5-15 εκατοστά.

Γενικά οι μορχέλες εύκολα αναγνωρίζονται, χάρη στο ιδιόμορφο σχήμα του καπέλου τους. Γι’ αυτό κι ένας αρχάριος ακόμη μπορεί να τις μαζέψει και να τις φάει άφοβα. Όμως όσο εύκολα αναγνωρίζονται, τόσο δύσκολα ανακαλύπτονται. Από τη μια ο χρωματισμός τους τις κάνει αθέατες και από την άλλη το εξοντωτικό κυνήγι από τους μαζωχτάδες τις κάνει δυσέρευτες.

Γι’ αυτό οι Γάλλοι, που φημίζονται για τις χαρτωμένες παροιμιώδεις εκφράσεις τους για τα μανιτάρια, λένε: «τις μορχέλες μόνον οι ψεύτες τις βρίσκουν» ή το άλλο: «οι μορχέλες σαν φανούνε παρευθύς θε να χαθούνε»

Οι μορχέλες, αν εξαιρέσει κανείς τις ευρωπαϊκές τρούφες, είναι από τα πιο νόστιμα και περιζήτητα μανιτάρια του κόσμου. Γι’ αυτό με αληθινό πάθος τις κυνηγούν παντού οι καλοφαγάδες και δίκαια τις εξυμνούν οι μανιταράδες.

Οι Ιταλοί λένε γι’ αυτές «Οι μορχέλες και τα αγαρικά είναι ο έρωτας της Άνοιξης». Κρίμα μόνο που αυτά τα μανιτάρια, αν και σαπροφυτικά, δεν έγινε μπορετό να καλλιεργηθούν τεχνητά μέχρι σήμερα, παρά μόνο σ’ επίπεδο πειραματικό, γιατί ουσιαστικά δεν υπάρχει καμιά ακριβής επιστημονική εργασία για την παραγωγή τους.

Ωστόσο δε λείπουν οι περιπτώσεις που ο λαός «σπέρνοντας» ση γη φρέσκα ή ξερά κομματάκια από τις ζαρωματιές της μορχέλας, μπόρεσε να σοδιάσει μανιτάρια την άλλη χρονιά.

Πάντως στην Ευρώπη παρατηρείται ένα εκταμένο εμπόριο της μορχέλας, κι εύκολα μπορεί κανείς να τις προμηθευθεί από τα μανάβικα στη συλλεκτική περίοδο. Διατίθενται επίσης σε ειδική συσκευασία και αποξηραμένες.

Από θρεπτική και διαιτητική άποψη θεωρούνται λαχανικά ωφέλιμα και υγιεινά. Από χημική ανάλυση (κατά Botticher Konig 1950) προκύπτει, ότι 100 γραμ. φρέσκιες μορχέλες περιέχουν: 90 γραμ νερό, 3,3 γρ αζωτούχες ενώσεις, 0,4 γραμ, λίπη 4,5 γραμ υδατάνθρακες, 0,84 γραμ ίνες, 1 γραμ. άλατα και δίνουν 25 θερμίδες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μορχέλες συγκαταλέγονται ανάμεσα στα λίγα είδη μανιταριών που, όπως οι βωλίτες, οι κανθαρίσκοι και καλλιεργούμενα είδα, περιέχουν σε υπολογίσιμη ποσότητα την αντιρραχιτική βιταμίνη D, που σπανίζει στα πράσινα φυτά.

Δεν πρέπει να τρώγονται ποτέ ωμές, γιατί προκαλούν σοβαρές ενοχλήσεις, λόγω μιας βλαβερής ουσίας που περιέχουν και η οποία με το ψήσιμο ή την αποξήρανση του μανιταριού καταστρέφεται τελείως.

Γενικά οι μορχέλες μαγειρεύονται με πολλούς τρόπους. Είναι καλό, πριν το μαγείρεμα, να ξεπλένονται ολόκληρες ή κομματιασμένες πρώτα με αλατόνερο και σε συνέχεια με σκέτο κρύο νερό. Με αυτό τον τρόπο τα μανιτάρια καθαρίζονται από τις ξένες ύλες, την άμμο, τη σκόνη κλπ, που γεμίζουν τις λακκούβες του καπέλου τους. Τρώγονται ψητές ή τηγανιτές με βούτυρο και αυγά, με ψάρι, κοτόπουλο και μοσχαρίσιο κρέας.

Στο Καρπενήσι (Κορυσχάδες), οι αγρότες παραγεμίζουν τα πασχαλιάτικα αρνιά με τις νοστιμότατες μορχέλες.

Καθώς το καρπόσωμα (καπέλο) της μορχέλας είναι κούφιο, αποτελεί ιδεώδες μανιτάρι για παραγέμισμα. Γι΄αυτό και ωήνεται γεμιστή με κρεατικά, με τυρί φέτα και μυρωδικά (δυόσμος, άνηθος) στο φούρνο.

Από το βιβλίο «ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ένας παραμυθένιος μικρόκοσμος» του Γιώργου Κωνσταντινίδη

ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ: Morhella deliciosa (μορχέλλα η νόστιμη) ή morhella conica ή μουρτσέκι ή κοιλιά

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ: Καρποφορεί από τον Απρίλιο έως τα τέλη Μαϊου, κατά ομάδες, σε πλημμυρισμένες θέσεις, σε καμένες περιοχές και σε κωνοφόρα δάση, ειδικά σε καμένα πευκοδάση.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ: Το καπέλο με ύψος 2,5 – 4 cm, είναι κυλινδρικό ή οξύληκτο κωνικό, με παχιές λιγότερο ή περισσότερο παράλληλες νευρώσεις κατά μήκος που ενώνονται μεταξύ τους με άλλες κάθετες προς αυτές, εμφανίζοντας έτσι μορφή κηρύθρας με γκριζοσταχτιές αρχικά, γκριζοκαφετιές, λαδοκαφετιές, καστανές ή καστανομαυριδερές αργότερα κυψέλες και ομοιόχρωμες νευρώσεις. Η περίμετρος του καπέλου διπλώνει απότομα προς τα μέσα και ακουμπάει στο πόδι.

Το πόδι με διαστάσεις 2-7 x 2-3 εκατοστά είναι σχεδόν κυλινδρικό, συνήθως πλατύτερο στη βάση, ρυτιδωμένο, με μικρούς λευκωπούς κόκκους, λευκωπό, λευκοκρέμ ή ωχροκρέμ, μερικές φορές με αποχρώσεις της σκουριάς. Η σάρκα είναι ελαστική, εύθραυστη στην ωριμότητα, λευκωπή, με απαλή ευχάριστη γεύση και μυρωδιά.

ΚΛΕΙΔΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ : Ο βιότοπος (συνήθως καμένα δάση κωνοφόρων) η κωνική μορφή, οι αποχρώσεις, οι παχιές ακανόνιστες νευρώσεις και η περίμετρος του καπέλου που διπλώνει απότομα προς τα μέσα για να καταλήξει στο πόδι.

ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ: Φαγώσιμο, πολύ νόστιμο. Είδος με μεγάλη εμπορική αξία.

ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ: Morhella rigida ή Morhella esculenta ή ξανθό μουρτσέκι.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ: Καρποφορεί από τα μέσα Απριλίου έως τις αρχές Μαϊου, μοναχικά ή συνήθως κατά ομάδες, σε πλημμυρισμένες θέσεις, σε όχθες ποταμών, σε δάση με φράξους και άλλα πλατύφυλλα, σε λιβάδια, σε θαμνοτόπους και σε άκρες δασών.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ: Το καπέλο, με ύψος 6-9 εκατοστά και διάμετρο 4-6 εκατοστά είναι ακανόνιστο σφαιρικό, αυγόμορφο ή κάπως μακρουλό – κωνικό, με κίτρινες ή ωχροκίτρινες βαθιές κυψέλες που έχουν κυκλικά ή πολυγωνικά σχήματα.
Οι νευρώσεις είναι στενές, ελικοειδείς, με τραχιά όψη, ομοιόχρωμες ή πιο ανοιχτόχρωμες από τις κυψέλες.
Το πόδι με διαστάσεις 4-8 x 1,5-3,5 (4,5) εκατοστά είναι σχεδόν κυλινδρικό, με πλατύτερη και ρυτιδωμένη τη βάση, καλυμμένο με μικρούς κόκκους, λευκωπό αρχικά, ωχροκρέμ στην ωριμότητα. Η σάρκα είναι ελαστική, χοντρή, με απαλή και ευχάριστη γεύση και μυρωδιά που είναι έντονη στα φρέσκα καρποσώματα.
ΚΛΕΙΔΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ: Οι κίτρινες ή ωχροκίτρινες αποχρώσεις, οι κυκλικές ή πολυγωνικές, βαθιές κυψέλες και οι τραχιές νευρώσεις.
Το Morhella spongiola έχει σφαιρικό ή αυγόμορφο ωχρωπό καπέλο με πολλές ακανόνιστες κυψέλες (του δίνουν όψη σπόγγου) και εξογκωμένη τη βάση του ακανόνιστου ποδιού.
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ: Φαγώσιμο, πολύ νόστιμο
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Προσοχή (για τον αρχάριο μανιταροκυνηγό) μην μπερδέψετε την μορχέλα την ξανθή με την γυρομίτρα την εδώδιμη (Gyromitra esculenta) που κακώς λέγεται πλέον εδώδιμη μια και έχει μεταφερθεί στα δηλητηριώδη μανιτάρια, διότι καταγράφηκαν θανατηφόρα περιστατικά.

Μαγειρίτσα με μανιτάρια από τον Ηλία Μαμαλάκη

Υλικά για 6 άτομα

700 γραμ. διάφορα μανιτάρια

10 φρέσκα κρεμμυδάκια

1 φλιτζ. του καφέ ελαιόλαδο

1 φλιτζ. του καφέ ρύζι για σούπα

5 φρέσκα φύλλα μαρουλιού

200 γραμ. αντίδια

1 φλιτζ. του καφέ άνηθο

2 αυγά

χυμό από 1½ λεμόνι

αλάτι, πιπέρι

1) Παίρνουμε τα μανιτάρια και τα σκουπίζουμε καλά με ένα βρεγμένο πανί. Αν είναι μεγάλα τα κόβουμε σε κομμάτια. Πλένουμε καλά τα αντίδια και τα φύλλα μαρουλιού και τα κόβουμε σε χοντρά κομμάτια. Τα αφήνουμε να περιμένουν.

2) Σε μια μεγάλη κατσαρόλα, ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και ρίχνουμε μέσα τα φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα. Τα σωτάρουμε ελαφρά και προσθέτουμε το ρύζι. Ανακατεύουμε και ρίχνουμε τα μανιτάρια. Δυναμώνουμε τη φωτιά και τα αφήνουμε να μαγειρευτούν μέχρι να απορροφηθούν τα περισσότερα υγρά της κατσαρόλας.

3) Προσθέτουμε μέσα τα φύλλα μαρουλιού και τα αντίδια. Ανακατεύουμε μέχρι να μαραθούν τα χορταρικά. Προσθέτουμε 2-3 ποτήρια νερό, αλατίζουμε και αφήνουμε τη σούπα μας να σιγοβράσει για περίπου 20 λεπτά της ώρας.

4) Ετοιμάζουμε το αυγολέμονο, χτυπώντας χωριστά τους κρόκους από τα ασπράδια των αυγών. Προσθέτουμε το λεμόνι, 2-3 κουτάλες από το μίγμα της σούπας και κατόπιν ρίχνουμε το αυγολέμονο μέσα στη σούπα. Ανακατεύουμε καλά, αφήνουμε να πάρει μια βράση και η ψευτομαγειρίτσα μας είναι έτοιμη.

Σημείωση. Εάν θέλετε να γίνει εντελώς ελαφριά η μαγειρίτσα, αυγοκόψτε τη μόνο με ασπράδια αυγών. Έτσι δεν θα έχει ίχνος χοληστερίνης και θα είναι κατάλληλη και για τον πιο ιδιότροπο καλεσμένο μας.

Λευτεριά στο γέρο Τσοχατζό.

Ο Άκης Τσοχατζόπουλος (Απόστολος - Αθανάσιος) είναι Έλληνας πολιτικός μηχανικός και πρώην πολιτικός.

Υπήρξε για πολλά χρόνια βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ με συνεχείς παρουσίες σε κυβερνήσεις απ' το 1985 μέχρι και το 2004, ενώ το 1996 έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του πρωθυπουργού ύστερα από την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Το όνομα του έχει συνδεθεί με μεγάλα πολιτικά σκάνδαλα της χώρας.

Γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου του 1939 στην Αθήνα αλλά μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη όπου μεταφέρθηκε η οικογένειά του το 1940.

Η καταγωγή του πατέρα του είναι από την Κωνσταντινούπολη και της μητέρας του από τα Ιωάννινα.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του υπήρξε καλαθοσφαιριστής, αγωνιζόμενος για δύο χρόνια (1953 και 1954) στον ΠΑΟΚ στη θέση «3» (Σμολ φόργουορντ).

Σπούδασε στο πολυτεχνείο του Μονάχου πολιτικός μηχανικός (1964) και οικονομολόγος μηχανικός (1967). Εργάστηκε σε κατασκευές δημοσίων έργων στη Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία και Ιταλία. Η βάση του ήταν στη Γερμανία, όπου έζησε συνολικά 16 χρόνια, από το 1959 έως το 1975 οπότε και επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα.

Το 1968 του απαγορεύθηκε η είσοδος στη χώρα, καθώς η Χούντα τού είχε αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, λόγω της αντιστασιακής του δραστηριότητας.

Το 1964 παντρεύτηκε τη Γερμανίδα Γκούντρουν Μολντενχάουερ, με την οποία απέκτησε μία κόρη κι έναν γιο.

Το 2004 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά με τη Βασιλική Σταμάτη, αρχικά με πολιτικό γάμο στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια με θρησκευτικό στο Παρίσι.

Συνέντευξη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Σεραφειμ στον Γιώργο Τράγκα (και τι δε λέει!)

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, κατά κόσμον Βησσαρίων Τίκας του Χρήστου, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1913 στο χωριό Αρτεσιανό Καρδίτσας.
Αφού ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του, γράφτηκε κατόπιν εξετάσεων, το 1936 στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1940 με βαθμό «λίαν καλώς». Δευτεροετής φοιτητής της Θεολογικής Σχολής, εκάρη μοναχός στη Μονή Πεντέλης το 1938.
Την επομένη μέρα από την κουρά του χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Κορινθίας και μετέπειτα Αντιβασιλέα Δαμασκηνό και υπηρέτησε στο ναό της Αγίας Τριάδος στο Νέο Ηράκλειο.
Το 1942 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης επίσης από τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό και υπηρέτησε ως εφημέριος στον Ιερό Ναό του Αγίου Λουκά Πατησίων, όπου και τον βρήκε η γερμανική κατοχή να έχει αναλάβει τη μέριμνα συσσιτίων. Αργότερα εισήλθε στις τάξεις του ΕΔΕΣ υπό τον στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα
Διετέλεσε γραφέας και γραμματέας της Ιεράς Συνόδου. Το 1949 εξελέγη Μητροπολίτης Άρτης και το 1958 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Ιωαννίνων.
Τον Μάιο του 1969 ανέλαβε την αρχηγία του "Βορειοηπειρωτικού Αγώνος".
Εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος στις 13 Ιανουαρίου 1974, από "αριστίνδην" Σύνοδο, διαδεχόμενος στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών τον επίσης επί επταετίας εκλεγέντα κατά τον ίδιο αντικανονικό τρόπο Ιερώνυμο Κοτσώνη.
Ως προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος επισκέφθηκε τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αντιοχείας, Μόσχας, Σόφιας και Βελιγραδίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ ήταν επίτιμος διδάκτορας σε πολλά ξένα πανεπιστήμια. Στις 29 Μαΐου 1997 του απονεμήθηκε για τα 60 χρόνια υπηρεσίας του και προσφοράς του στην Εκκλησία, ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Τιμής, ανώτατη διάκριση που δίδεται συνήθως σε αρχηγούς κρατών. Επίσης είχε τιμηθεί, από τον Βασιλέα Παύλο με Χρυσό Αριστείο Ανδρείας και Πολεμικό Σταυρό Α΄ τάξεως, καθώς και με Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων, Αναμνηστικό Μετάλλιο Αντιστάσεως 1941-1945 και με διάφορα άλλα διπλώματα και παράσημα ξένων χωρών και Πατριαρχείων. Ήταν Πρόεδρος του Δ.Σ της Σιβιτανιδείου Σχολής.
Ο Σεραφείμ υπήρξε ο ιεράρχης με τη μεγαλύτερη θητεία, 24 χρόνια, στην ηγεσία της Εκκλησίας. Όρκισε έξι προέδρους Δημοκρατίας και πολλούς πρωθυπουργούς. Ήταν μόνιμος κάτοικος Ψυχικού (Αθήνα).
Απεβίωσε στην Αθήνα στις 10 Απριλίου 1998.

Σα ρωτήσανε Ποιός Ο Χριστός; Τι είπες Νά μαι!

Στίχοι: Κώστας Βάρναλης
Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης
Ερμηνεία : Μαρία Δημητριάδη


Πῶς οἱ δρόμοι εὐωδᾶνε μὲ βάγια στρωμένοι,
ἡλιοπάτητοι δρόμοι καὶ γύρω μπαξέδες!
Ἡ χαρὰ τῆς γιορτῆς ὅλο πιότερο αυξαίνει
καὶ μακριάθε βογγάει καὶ μακριάθε ἀνεβαίνει.

Ἄ! πὼς εἶχα σὰ μάνα κι᾿ ἐγὼ λαχταρήσει
(ἦταν ὄνειρο κι᾿ ἔμεινεν, ἄχνα καὶ πάει)
σὰν καὶ τ᾿ ἄλλα σου ἀδέρφια νὰ σ᾿ εἶχα γεννήσει
κι᾿ ἀπὸ δόξες ἀλάργα κι᾿ ἀλάργα ἀπὸ μίση!

Κατεβάζω στὰ μάτια τὴ μάβρην ὀμπόλια,
γιὰ νὰ πάψη κι᾿ ὁ νοῦς μὲ τὰ μάτια νὰ βλέπῃ. . .
Ξεφαντώνουν τ᾿ ἀηδόνια στὰ γύρω περβόλια,
λεϊμονιᾶς σὲ κυκλώνει λεφτὴ μοσκοβόλια.

Φεύγεις πάνου στὴν ἄνοιξη, γιέ μου, καλέ μου,
ἄνοιξή μου γλυκιά, γυρισμὸ ποὺ δὲν ἔχεις.
Ἡ ὀμορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δὲ μιλᾷς, δὲν κοιτᾷς, πῶς μαδιέμαι, γλυκέ μου!

Μὰ γιατί νὰ σταθῇς νὰ σὲ πιάσουν! Κι᾿ ἀκόμα
σὰ ρωτήσανε: «Ποιὸς ὁ Χριστός;» τί ῾πες «Νά με!»
Ἄχ! δὲν ξέρει τί λέει τὸ πικρό μου τὸ στόμα!
Τριάντα χρόνια, παιδί μου, δὲ σ᾿ ἔμαθ᾿ ἀκόμα!

Hamayun Anwar, Wakar Ahmed. Δώσε τους, Κύριε, μια γωνιά να μην τους κυνηγάνε και να τους φωνάζουν με τα ονόματά τους.

του Γιάννη Αλμπάνη στο blogspot Στροφορμή

«Και ποιος είναι ο πλησίον, κύριε Βεργολιά;».

Το ερώτημα της 6ης Δημοτικού απαντήθηκε με αναπάντεχο τρόπο (μυστήριες γαρ οι βουλές του Κυρίου), εικοσιπέντε χρόνια μετά. Ο πλησίον ήταν τελικά ένα ζευγάρι συνταξιούχων που είχαν κολλήσει στις γραμμές του τρένου. Αναπάντεχη η απάντηση, όπως αντίστοιχα με αναπάντεχο τρόπο απαντήθηκε ένα ερώτημα που μπορεί να μην τέθηκε στον κ. Βεργολιά, αλλά είναι απολύτως βέβαιο ότι έχει επαναληφθεί χιλιάδες φορές σε σχολικές αίθουσες και κατηχητικά: «Ποιος ακολουθεί σωστά τη διδασκαλία του Ιησού, ποιος είναι τελικά ο καλός χριστιανός;».

Στο Κρυονέρι διαπιστώσαμε ότι οι καλοί χριστιανοί ήταν δύο μη χριστιανοί, δύο μουσουλμάνοι, «λαθραίοι», και χωρίς όνομα –γιατί σε αυτή τη χώρα οι μετανάστες δεν δικαιούνται να έχουν όνομα, όπως ακριβώς είναι πάντοτε ανώνυμοι το «παιδί με το μηχανάκι» και «η κοπέλα που σηκώνει τα τηλέφωνα». Ούτε λοιπόν αυτοί που έχουν πιάσει ονομαστικό στασίδι στην εκκλησία, ούτε οι θεοφοβούμενοι νοικοκυραίοι , ούτε οι ορθόδοξοι, παλιοί και νέοι. Δύο μετανάστες από το Πακιστάν ήταν, που θεώρησαν σκόπιμο να τζογάρουν τη ζωή τους (για να χάσουν στο τέλος), προσπαθώντας να σώσουν ένα ζευγάρι αγνώστων τους. Όχι γιατί είχαν να κερδίσουν κάτι από αυτό, αλλά γιατί θεώρησαν αυτονόητο να σταθούν σε αυτούς που βρέθηκαν δίπλα τους και τους είχαν ανάγκη. Κι ας μην ήταν αυτοί οι πλησίον Πακιστανοί και μουσουλμάνοι, αλλά Έλληνες και χριστιανοί∙ και ας έχουν ταπεινώσει οι Έλληνες τους Πακιστανούς με κάθε δυνατό τρόπο, δεκαπέντε χρόνια τώρα∙ και ας φωνάζουν οι υπουργοί των Ελλήνων ότι οι Πακιστανοί είναι εγκληματίες και γεμάτοι αρρώστιες. Για τους δύο καλούς χριστιανούς, που ήταν όμως μουσουλμάνοι, όλα αυτά τα «και ας» για τα οποία έγινε λόγος, δεν έπαιξαν κανένα ρόλο. Αυτό που είχε σημασία ήταν το «αμέσως» για τη σωτηρία των δύο γερόντων, των δύο πλησίον.

Προφανώς, οι δύο Πακιστανοί δεν ακολούθησαν την αλληλουχία των σκέψεων που οδηγεί στο επιβληθεί το ηθικό καθήκον στους εύλογους ανθρώπους δισταγμούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις ούτε σκέφτεσαι, ούτε ανακαλείς αυτά που έχεις διαβάσει. Πράττεις με ενστικτώδη τρόπο τα αυτονόητα σου, αυτά που σ’ έμαθαν από πολύ μικρό οι γονείς σου, σε μια μακρινή ή σε τούτη εδώ την κοντινή πατρίδα. Και προφανώς αυτό που είχαν μάθει οι δυο μετανάστες από πολύ μικροί, ήταν ότι πρέπει να βοηθάνε τον πλησίον που βρίσκεται σε ανάγκη. Έτσι φαίνεται να τους τα είχαν πει οι δικοί τους. Δεν είχε βρεθεί δηλαδή κανείς «μεγάλος» να τους διδάξει από μικρά παιδιά ότι πρέπει να κοιτάνε τη δουλειά τους και να μην μπλέκονται, ότι η ζωή είναι πόλεμος όλων εναντίον όλων.

Αγάπα τον πλησίον σου. Στην πόλη μας δεν έχουμε τζαμιά για να προσευχηθούν για τις ψυχές τους όσοι τους είχαν συναντήσει στη ζωή. Ούτε νεκροταφείο για να τους βάλουμε κατά πώς πρέπει και θα το ήθελαν κι οι ίδιοι. Γι’ αυτό σκέφτομαι τη Μεγάλη Παρασκευή που θα πάω στη δικιά μας την εκκλησία, να τους ανάψω ένα κεράκι και να ζητήσω από τον Κύριο, όταν έρθει στα πράγματα, να μην ξεχάσει τους δύο Πακιστανούς που θυσίασαν τη ζωή τους για να σώσουν τους δύο Έλληνες γερόντους. Μπορεί εγώ να είμαι άθεος και αυτοί οι δύο να ήταν μουσουλμάνοι, αλλά Κύριέ μου, σε μια χώρα που όλοι Σε επικαλούνται και κανείς δεν Σε φοβάται, αυτοί οι δύο αλλόθρησκοι, ξένοι και «λαθραίοι», έκαναν πράξη τη διδασκαλία Σου.

Να τους θυμηθείς λοιπόν όταν έρθεις στα πράγματα. Δεν τους χρειάζονται βουνά από πιλάφια, ποτάμια από μέλι και χίλιες παρθένες να τους αγαπάνε.

Τους αρκεί ένα μέρος να μην τους κυνηγάνε και να τους φωνάζουν με τ’ όνομα τους.

……………………

από το ιστολόγιο "ο δρόμος "

Στις εφτά η ώρα το απόγευμα αναχωρούν από το “Ελευθέριος Βενιζέλος” προς Ντόχα του Κατάρ πρώτα και Ισλαμαμπάντ στη συνέχεια οι σοροί των δύο παιδιών που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα του Κρυονερίου.

Χθες βράδυ, αρκετοί φίλοι και συμπατριώτες τους, τους αποχαιρέτησαν κάτω από καταρρακτώδη βροχή σε μια ολιγόλεπτη τελετή που διοργάνωσαν στο σπίτι ενός εκ των δύο.

Η δυνατή βροχή μπορεί να έκρυβε πολλά δάκρυα αλλά δεν μπορούσε να κρύψει τους λυγμούς του θείου του μικρού Hamayun. Του μικρού παλικαριού που άφησε πίσω τρεις μικρές αδελφές και στα 16,5 του χρόνια, κίνησε για να βρει βρει μια καλύτερη ζωή.

Σωτήρης Δάκαρης, Ο Αρχαιολόγος της Ηπείρου.

Ο Σωτήριος Δάκαρης ήταν αρχαιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και για πολλά μεταπολεμικά χρόνια Διευθυντής της ΙΒ Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Γεννήθηκε το έτος 1916. Το αρχαιολογικό ανασκαφικό του έργο είναι τεράστιο. Έγινε διεθνώς γνωστός από τις εξής ανασκαφικές εργασίες:

Ανάδειξη του Παλαιολιθικού Σπήλαιου Ασπροχάλικο Πρέβεζας (200.000 πΧ) και Καστρίτσα Ιωαννίνων, με τον Έρικ Χιγκς (Eric Higgs) (1962-1965. Με την ανακάλυψη αυτή τεκμηριώθηκε μαζί με τον Αρη Πουλιανό (σπήλαιο Πετραλώνων 400.000 πΧ) ότι η ζωή στην Ευρώπη χρονολογικά αρχίζει από την Ελλάδα.

Ανακάλυψη του Αρχαίου Νεκρομαντείου του Αχέροντα στό λόφο του Χωριού Μεσοπόταμος Πρέβεζας (1950-1952)

Ανάδειξη της Αρχαίας Κασσώπης μετά τις ανασκαφές που έκανε με το Αρχαιολογικό ινστιτούτο του Βερολίου (1970).

Ταυτοποίησε τα ονόματα των 4 Ηλειακών Ακροπόλεων του Ν. Πρέβεζας (Πανδοσία, Ελάτρεια, Βατίαι, Βουχέτιον) και του Αρχαίου Ορραου.

Ήταν στενός φίλος με τον Νίκολας Χάμοντ (Nickolas Hammond) και με αυτόν είχαν "σαρώσει με τα πόδια όλη την Ήπειρο" όπως δήλωσαν στο τελευταίο νοκιμαντέρ της ΕΤ που γυρίστηκε στη Δωδώνη το 1996.

Τα χρόνια 1960-62 αναστηλώνει το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης

Βότανα της ελληνικής γης ...και με τα βότανα τση γης γιατρεύονται τα πάθη

Βοσκός με μεταπτυχιακό Αρχαιολογίας.

Άγαλμα πεπλοφόρου κόρης βρέθηκε κρυμένο σε μαντρί στη Φυλή Αττικής.

Το άγαλμα αρχαϊκών χρόνων (520π.Χ.) έχει ύψος περίπου 1,20 μέτρων, μεγάλης αρχαιολογικής αξίας, αντικείμενο μοναδικό, με ανεκτίμητη ιστορική και αρχαιολογική αξία. Η αξία της, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμάται σε 12 εκατομμύρια ευρώ.

Η πεπλοφόρος εξετάστηκε από αρχαιολόγο της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης του υπουργείου Πολιτισμού, η οποία αποφάνθηκε ότι εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις του Νόμου «Περί Προστασίας Αρχαιοτήτων και της εν γένει Πολιτιστικής κληρονομιάς» και πως πρόκειται για αντικείμενο μοναδικό, με ανεκτίμητη ιστορική και αρχαιολογική αξία.

Το άγαλμα είναι σε μεγάλο βαθμό ανέπαφο, αφού μονάχα λείπουν το αριστερό αντιβράχιο και πλίνθο.

Το παράξενο είναι το σημείο στο οποίο βρέθηκε το άγαλμα, αφού είχε ανασκαφεί και κρυφτεί παράνομα σε ένα...μαντρί με κατσίκες κοντά στην Αθήνα, όπου και συνελήφθη ο 40χρονος ιδιοκτήτης-βοσκός και ένας ακόμη 56χρονος που υποτίθεται ότι προσπαθούσε να πουλήσει το έργο για 500.000€.

Παρά το γεγονός ότι δεκάδες άλλα αγάλματα της κόρης και του αρσενικό ισοδύναμου της, του κούρου, εμφανίζονται σε Ελληνικά και ξένα μουσεία όλου του κόσμου, το είδος θεωρείται πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη και κατανόηση της ελληνικής τέχνης.

Νέα ευρήματα σε καλή κατάσταση, είναι πολύ σπάνια.

Ακόμη και όταν βρέθηκε, έφερε ίχνη χώματος και το πανέμορφο το άγαλμα φαίνεται να έχει ένα χαμόγελο στα χείλη του, περίτεχνα στριμμένα μαλλιά και να φορά ένα φόρεμα με μήκος ως τον αστράγαλο .

Το μαντρί με τις κατσίκες στο οποίο βρέθηκε, βρίσκεται κοντά στη Φυλή, στους πρόποδες της Πάρνηθας. Οι αστυνομικοί προσπαθούν να προσδιορίσουν τον ακριβή τόπο εκσκαφής, κάτι το οποίο δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει τους αρχαιολόγους σε ένα ως τώρα άγνωστο καταφύγιο ή νεκροταφείο του 6ο αιώνα π.Χ.

Σύμφωνα με το νόμο, όλες οι αρχαιότητες αποτελούν κρατική περιουσία, όμως η λεηλασία είναι μια πολύ προσοδοφόρα επιχείρηση... Αξιωματούχος της αστυνομίας δήλωσε ότι οι ύποπτοι συνελήφθησαν την Τρίτη και είχαν ήδη βολιδοσκοπήσει πιθανούς αγοραστές στην Ελλάδα, και "θα το είχαν πωλήσει για ένα σχετικό κομμάτι ψωμί, μόνο 500.000€, ανάλογα με την εμπορική αξίας του."

Ο βοσκός και ο συνεργάτης του έχουν πτυχία – μεταπτυχιακά στην Αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο First de Arpile των Παρισίων, ενώ εν ευθέτω χρόνω θα ιδρύσουν Σχολή (σαν αυτή για πολιτικούς του Γιωργάκη) για σκαπανεις αρχαιολόγους.