Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2016

Τ' άλογο τ' κουκ


Ο Ασπροπάρης ή «κουκουτάλογο» (το άλογο του κούκου!) όπως το αποκαλεί ο λαός είναι ένα πουλί που κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Μόνο μερικές δεκάδες ζευγάρια έχουν απομείνει στα Βαλκάνια και μερικά απ' αυτά κατοικούν το καλοκαίρι στα βουνά της Μουργκάνας, στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας, που αποτελεί μία από τις  λίγες προστατευόμενες περιοχές στην Ελλάδα και χαρακτηρίστηκε ως «Ζώνη Ειδικής Προστασίας Όρη Τσαμαντά, Φιλιατών, Φαρμακοβούνι και Μεγάλη Ράχη

Κάποτε τα καλοκαίρια η χαρά μας ήταν απερίγραπτη, όταν, μικρά παιδιά, πηγαίναμε στη Γλούστα και σηκώναμε το κεφάλι για να δούμε (πολύ σπάνια είναι η αλήθεια)  ψηλά στον ουρανό να πετάει αργά, με τα τεράστια φτερά του, κάνοντας κύκλους, το "άλογο" που είχε μεταφέρει πάνω στα φτερά του τον κούκο και μαζί του είχε φέρει την Άνοιξη και το Καλοκαίρι! Το αγαπημένο μας "κουκουτάλογο" που, όπως έλεγε η γιαγιά μου, έφερνε τύχη σε όποιον κατόρθωνε να το δει!

Ένα από τα πλέον αινιγματικά και παράξενα πουλιά του πλανήτη μας βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, μη εξαιρουμένης βέβαια και της χώρας μας.
Είναι το πρώτο πουλί στον κόσμο που προστατεύτηκε με νόμο από τους Φαραώ, με ποινή θανάτου, αναγνωρίζοντας έτσι την σημαντική του συμβολή στην καθαριότητα των οικισμών από τα σκουπίδια και τα υπολείμματα της τροφής των ανθρώπων. Αποτελώντας το πρώτο γράμμα της αιγυπτιακής αλφάβητου, το ιερογλυφικό που προφέρεται "ah", το πουλί ονομάστηκε και «κοτόπουλο του Φαραώ».
Κανένα άλλο είδος δεν έχει τόσο πολύ συνδεθεί με μύθους, θρύλους, παραδόσεις και μαντικές πράξεις στις ορεινές κοινότητες της χώρας μας.
Είναι ο μόνος γύπας στο κόσμο που μεταναστεύει και οι χωρικοί πιστεύουν ότι κουβαλάει στην πλάτη του τον κούκο φέρνοντας την άνοιξη και την καλοτυχία καθορίζοντας με τη μαγική του παρουσία την υγεία και την προκοπή των κτηνοτρόφων, το πήξιμο του γιαουρτιού, την παραγωγή του τυριού, ενώ συμμετέχει σε γάμους, ακόμη και «τσουράπια» φέρνει στα παιδιά (Οιωνός, τεύχος 25 σελ.12-13). Συνδέεται πολύ με τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του, σχεδόν πάντοτε φώλιαζε σε βράχια δίπλα σε κωμοπόλεις, χωριά, και οικισμούς, ακόμη και δίπλα στις στάνες, ενώ σπανιότερα σε κτίρια, σκεπές, δέντρα, στο χώμα ακόμη και στην κορυφή τερμιτοφωλιών!!!

Θεωρείται ένα από τα εξυπνότερα πουλιά του πλανήτη, όχι μόνο επειδή είναι από τα πρώτα είδη στο κόσμο που ανακαλύφθηκε ότι χρησιμοποιεί εργαλεία, αλλά και διότι είναι το μόνο που «διδάσκει» το κόλπο αυτό σε άλλα άτομα του ίδιου είδους, δηλαδή πως να επιλέγουν τις κατάλληλες πέτρες και πως θα τις χρησιμοποιούν για να σπάσουν αυγά στρουθοκαμήλου!...




Δεν υπάρχουν σχόλια: