Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Πως ο Ευάγγελος Αβέρωφ έχρισε αρχηγό της ΝΔ τον Μητσοτάκη, βοηθούντος του Αντώνη Σαμαρά.


ΤΟ ΠΡΩΤΟ μέρος του αναγνώσματος (Κυριακή 15 Νοεμβρίου) για την ιστορία της αναδείξεως αρχηγών στη Νέα Δημοκρατία ξεκίνησε από τη χρονιά που ο ιδρυτής της Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και δρομολογεί τις διαδικασίες διαδοχής του.
Αποκάλυπτε το μυστικό της ήττας, με μία ψήφο διαφορά, του Ευάγγελου Αβέρωφ από τον Γεώργιο Ράλλη (Μάρτιος του 1980) αλλά και την ανάληψη της αρχηγίας της παράταξης από τον Αβέρωφ (Οκτώβριος 1981) μετά την ήττα της ΝΔ από το ΠαΣοΚ. Το νήμα της εξιστόρησης είχε σταματήσει στο σημείο όπου ο Αβέρωφ επέστρεφε, το καλοκαίρι του 1984, από τις διακοπές του αποφασισμένος να παραιτηθεί από την αρχηγία της ΝΔ.
Αποφασισμένος, ταυτόχρονα, να παραδώσει το δαχτυλίδι της διαδοχής στον Κ. Μητσοτάκη, θεωρώντας ότι έτσι εκδικείται τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι επικεφαλής των... καταδρομέων που σχημάτισαν την πλειοψηφία Μητσοτάκη ήταν ο... Αντώνης Σαμαράς, τον οποίο ο Αβέρωφ έβλεπε ως μελλοντικό αρχηγό του κόμματος.
Πώς οδηγήθηκε όμως ο Ευάγγελος Αβέρωφ σε αυτή την απόφαση; Η ιστορία συνεχίζεται... σήμερα.

Ι Οι συνωμοσίες στο Ρinci και στο Βrazilian
Το Βrazilian ήταν το καφενείο που προτιμούσε ο Ευάγγελος Αβέρωφ στη δεκαετία του ΄80 όταν το ΠαΣοΚ είχε γίνει κυβέρνηση και ο ίδιος ήταν αρχηγός της ΝΔ, δηλαδή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Τις δύο προηγούμενες δεκαετίες ο Αβέρωφ προτιμούσε, τον καιρό που ήταν υπουργός Εθνικής Αμύνης, το μικρό Ρicolo στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας, στο Κολωνάκι, και κατά την περίοδο της δικτατορίας το πολυσυζητημένο, τότε, Ρinci στην οδό Βουκουρεστίου- σήμερα δεν υπάρχει πια, ένα κοσμηματοπωλείο έχει καταλάβει τον χώρο.
Παντού και στα τρία αυτά καφενεία πολυτελείας ο Αβέρωφ... συνωμοτούσε! Συνήθως ανεπιτυχώς, με αναμφισβήτητη επιτυχία στην τρίτη περίπτωση.

Οι «συνωμοσίες» του Αβέρωφ, υπέρ του Καραμανλή και υπέρ του εαυτού του σε πρώτη φάση απέτυχαν.
Οσα έλεγε τον καιρό της δικτατορίας στο Ρinci της οδού Βουκουρεστίου, όπου συγκεντρώνονταν αντιστασιακοί, βασιλόφρονες, απόστρατοι στρατηγοί αλλά και χαφιέδες της χούντας, τον οδήγησαν κάποτε στα κελιά του ΕΑΤ/ΕΣΑ.
Οι συναντήσεις στο Ρiccolo τον καιρό που ήταν υπουργός Αμύνης και υποψήφιος διάδοχος του Καραμανλή δεν απέδωσαν: έχασε την αρχηγία της ΝΔ μέσα από τα χέρια του...

Αντίθετα η μία και μοναδική «συνωμοσία» του Αβέρωφ στο Βrazilian απέδωσε σύντομα καρπούς- ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (μη μετέχων μάλιστα ο ίδιος της συνωμοσίας!- που ίσως γι΄ αυτό επέτυχε...) έγινε αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας.

Ι Στόχος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής
Οι «συνωμότες» δεν ήσαν πολλοί όλοι όλοι τέσσερις μαζί με τον Αβέρωφ. Ποιοι ήταν οι άλλοι τρεις; Ησαν ο Μισέλ Αβέρωφ, μεγαλύτερος αδελφός του τότε αρχηγού της ΝΔ, ο βουλευτής Μεσσηνίας Αντώνης Σαμαράς και ένας ακόμη φίλος του Αβέρωφ. Στην πραγματικότητα ο Αβέρωφ δύο φορές «συνωμότησε»... ανοιχτά! Και τις δύο φορές οι συνωμοσίες είχαν ως «αντικείμενο» τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας και αρχηγό του Αβέρωφ από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50, όταν ο Αβέρωφ εγκατέλειψε το κεντρώο κόμμα στο οποίο ανήκε για να ενταχθεί στην Εθνική Ριζοσπαστική Ενωση (ΕΡΕ) που μόλις είχε ιδρύσει ο Κ. Καραμανλής.

Η πρώτη επιτυχής «συνωμοσία» ήταν εκείνη την ημέρα της πτώσεως της δικτατορίας. Συνεργαζόμενος άτυπα με τον πτέραρχο Αλέξανδρο Παπανικολάου και τον ναύαρχο Πέτρο Αραπάκη κατάφερε να ανατρέψει την απόφαση αναθέσεως της πρωθυπουργίας στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και να κληθεί από το Παρίσι ο Κ. Καραμανλής να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας.

Αυτή η «συνωμοσία» ήταν, λοιπόν, υπέρ του Κ. Καραμανλή. Η άλλη ήταν εναντίον του... Οταν τον Μάιο του 1980 ο Αβέρωφ έχασε την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας, στενοχωρήθηκε πολύ αλλά δεν κατηγόρησε σε πρώτη φάση τον Καραμανλή ως υπαίτιο της ήττας του, όπως ψιθύριζαν ορισμένοι αντικαραμανλικοί εκ πεποιθήσεως βουλευτές. (Το «είδος» υπάρχει πάντοτε: σε όλα τα κόμματα υπάρχουν αντιηγετικοί βουλευτές που σπανίως έχουν το θάρρος να αντιπαρατεθούν ανοιχτά με τον αρχηγό τους.)
Περισσότερο τον είχε πειράξει το γεγονός ότι τον είχε «πουλήσει» ο στενός του φίλος, αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Καραμανλή, ο Κ. Ε. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος επί έτη ήταν ο προπαγανδιστής της υποψηφιότητας Αβέρωφ για την ηγεσία της ΝΔ. Ο εν λόγω πολιτικός εκ Κορινθίας αιφνιδίως, με εντολή Καραμανλή, τις τελευταίες ημέρες πριν από την ψηφοφορία στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ επέδειξε αυστηρή ουδετερότητα.
Εδήλωσε ότι θα ψηφίσει... λευκό (ένα από τα τρία λευκά ψηφοδέλτια που βρέθηκαν, ήταν το δικό του).

Ι «Η προδοσία είναι ζήτημα χρόνου»
Χρειάσθηκενα περάσει καιρός για να καταλήξει ο Αβέρωφ στο συμπέρασμα ότι ο Καραμανλής τού είχε φερθεί με αχαριστία! Δεν άργησε η ημέρα που ο Αβέρωφ έλεγε ανοιχτά σε φίλους και μη βουλευτές ότι είχε χάσει την αρχηγία της ΝΔ διότι ο Καραμανλής είχε προτιμήσει τον Γεώργιο Ράλλη. Με χαμόγελο που έσταζε πίκρα, ο Αβέρωφ έλεγε αυτό που πράγματι συνήθιζε να επαναλαμβάνει ο αρχηγός του: «Στην πολιτική η προδοσία είναι απλώς ζήτημα χρόνου»!

Οταν τελικώς επείσθη ο Αβέρωφ ότι ο Καραμανλής τον είχε απαρνηθεί η αντίδρασή του ήταν και αυτή ζήτημα χρόνου. Κάτω από συνθήκες που είναι μια άλλη ιστορία, ο Αβέρωφ υπακούοντας στις υποδείξεις των ιατρών του απεφάσισε να παραιτηθεί από την προεδρία της ΝΔ. Την πρόθεσή του αυτή γνωστοποίησε με δήλωσή του προς έναν νεαρό, τότε, δημοσιογράφο της «Μεσημβρινής», τον Νίκο Χατζηνικολάου, γιο βουλευτή της ΝΔ (στον Νομό Εβρου). Η είδηση αιφνιδίασε τους βουλευτές της ΝΔ, εκτός ορισμένων. Πληροφορημένος για τις προθέσεις του Αβέρωφ, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έριχνε ήδη τις γέφυρές του προς τον αποχωρούντα αρχηγό. Οταν ο Αβέρωφ επέστρεφε από ένα ταξίδι του στην Κέρκυρα (μετά τη δήλωσή του προς τον νεαρό δημοσιογράφο), είδε στο αεροδρόμιο να τον περιμένουν ελάχιστοι φίλοι του ανάμεσα στους οποίους ξεχώριζε ο «ψηλός». Ο Κ. Μητσοτάκης είχε κάνει διάνα. Ο Αβέρωφ ήταν έτοιμος να ανταποκριθεί σε οτιδήποτε θα ενοχλούσε τον Καραμανλή. Για να γίνει κατανοητή η εξέλιξη των πραγμάτων αρκεί να αναφερθεί ένα περιστατικό που δείχνει την ποιότητα των σχέσεων ανάμεσα στους επιτελείς του Καραμανλή και στον «ξενόφερτο» Κ. Μητσοτάκη, την εποχή εκείνη.

Ο Κ. Μητσοτάκης προσχώρησε στη ΝΔ την άνοιξη του 1978 αφού είχε εκλεγεί το 1977 βουλευτής Χανίων με το Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων που είχε ευκαιριακά ο ίδιος ιδρύσει, επειδή ο Κ. Καραμανλής δεν τον έβαζε στα ψηφοδέλτια της ΝΔ. Για λόγους που εξηγούνται σε άλλο σημείο της εξιστορήσεως, ο Κ. Καραμανλής του άνοιξε τις πόρτες της ΝΔ την άνοιξη του 1978, όταν εκήρυξε την περιλάλητη «διεύρυνση» της ΝΔ προς το Κέντρο. Τα κομματικά στελέχη της Ρηγίλλης γκρίνιαζαν... Πολλοί βουλευτές μιλούσαν απαξιωτικά για «τα παιδιά του γείτονα» για χάρη των οποίων θυσιάζονταν στελέχη («για να γίνουν υπουργοί ο Μητσοτάκης και ο Θανασάκης Κανελλόπουλος » μουρμούριζαν), ενώ ο Κ. Ε. Παπακωνσταντίνου μιλώντας ένα βράδυ με δημοσιογράφους στο κτίριο της Βουλής είχε σχολιάσει ειρωνικά ένα ταξίδι του Κ. Μητσοτάκη (που είχε ήδη ορκισθεί ως υπουργός Συντονισμού) στη Λιβύη για να εξασφαλίσει πετρέλαιο για την Ελλάδα (εκείνη την εποχή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αγωνίζονταν να έχουν επάρκεια καυσίμων).

«Οσο πετρέλαιο φέρει αυτός από τη Λιβύη εγώ θα το πιω όλο!» έλεγε ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως για τον πρώτο τη τάξει υπουργό της ίδιας κυβερνήσεως.

Ι Η Μεγάλη Πέμπτη του Γ. Ράλλη
Εδώ αξίζει μια παρένθεση: Οταν ο Καραμανλής απεφάσισε την ένταξη του Κ. Μητσοτάκη στη ΝΔ είχε συμφωνήσει μαζί του ότι ο προσχωρών στη ΝΔ βουλευτής Χανίων θα ανελάμβανε το υπουργείο Συντονισμού (ενώ το υπουργείο Οικονομικών θα ανελάμβανε ο Αθ. Κανελλόπουλος, βουλευτής Ηλείας της Ενώσεως Κέντρου- Νέες Δυνάμεις, που προσχωρούσε επίσης στη ΝΔ). Αλλά στο υπουργείο Συντονισμού ήταν ήδη υπουργός ο Γεώργιος Ράλλης. Ποιος θα του έλεγε να φύγει;

Παραμονές του Πάσχα του 1978 ο Κ. Καραμανλής τηλεφώνησε στον Γ. Ράλλη και τον ρώτησε «τι θα κάνεις το Πάσχα;». Ο Γ. Ράλλης του απάντησε ότι σχεδίαζε να πάει στην Κέρκυρα. «Σε θέλω μαζί μου, θα πάμε στη Ρόδο για γκολφ». Εκών άκων ο Γ. Ράλλης ακολούθησε τον αρχηγό του στη Ρόδο.
Εκεί τη Μεγάλη Πέμπτη το μεσημέρι στο γήπεδο του γκολφ ο Καραμανλής είπε στον Ράλλη: «Γιώργο, θέλω να με διευκολύνεις, θα βάλω τον Μητσοτάκη στο Συντονισμού. Εσύ θα πας στο Εξωτερικών».
Ο Ράλλης αφηγήθηκε ύστερα από πολλά χρόνια το περιστατικό, λέγοντας ότι είχε συμφωνήσει απαντώντας «εντάξει, Πρόεδρε, αλλά αυτός θα το διαλύσει». Ο Καραμανλής του είπε «καλά Γιώργο, γεια σου τώρα» και εκεί... τελείωσε ο εορτασμός του Πάσχα. Δεν συναντήθηκαν ξανά, παρά ελάχιστες φορές, ωσότου επέστρεψαν στην Αθήνα.

Ι Περίοδος αγάπης και έχθρας
Η ιστορία είναι μακρά. Ας επιστρέψουμε όμως στα γεγονότα περί την εκλογή του Κ. Μητσοτάκη στην αρχηγία της ΝΔ. Ηταν ενωρίς το πρωί λίγες ημέρες πριν από την ψηφοφορία για εκλογή αρχηγού και ο Αβέρωφ που μόλις είχε παραιτηθεί έπινε τον καφέ του στο Βrazilian. «Ποιον υποστηρίζουμε, κύριε Πρόεδρε;» ήταν η ερώτηση.
«Εγώ προτιμώ τον Σαμαρά!» αιφνιδίασε τους συνομιλητές του ο Αβέρωφ για να προσθέσει: «Αλλά είναι ακόμη πολύ νέος...».
«Συνεπώς ποιον ψηφίζουμε;» «Ποιου η εκλογή θα ενοχλήσει περισσότερο τον Καραμανλή;» διετύπωσε το ρητορικόν ερώτημα ο Αβέρωφ. «Ο Μητσοτάκης!!» απάντησαν εν χορώ οι φίλοι του Αβέρωφ.
Εκείνη τη στιγμή κατέφθανε και ο Αντώνης Σαμαράς. «Ιδού ο αρχιστράτηγος του Μητσοτάκη» είπε ο Ευάγγελος Αβέρωφ.

Αρχισε έτσι μια μακρά περίοδος αγάπης και έχθρας ανάμεσα στον Σαμαρά και στην οικογένεια Μητσοτάκη, που κορυφώνεται με την αναμέτρηση Ντόρας Μπακογιάννη και Αντώνη Σαμαρά για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας...

Τo κείμενo αυτό είναι αποσπάσματα από βιβλίο του κ. Στ. Π. Ψυχάρη το οποίο θα κυκλοφορήσει προσεχώς.

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Λεωνίδας Κύρκος: Το λάθος της ζωής μου, η παραπομπή του Αντρέα.


Να μπει ένα τέλος στο «πείραμα» του ΣΥΡΙΖΑ ζητεί για πρώτη φορά ευθέως ο Λεωνίδας Κύρκος, παροτρύνοντας τους συντρόφους του στην Κουμουνδούρου να απαλλάξουν την Ανανεωτική Αριστερά από την καταστροφική της συνύπαρξη με το συγκεκριμένο «μόρφωμα». Παράλληλα, ο ιστορικός ηγέτης της Αριστεράς συμβουλεύει τους εκπροσώπους της Ανανεωτικής Πτέρυγας να δώσουν τη μάχη μέσα στον Συνασπισμό, όμως σε περίπτωση που- όπως λέει οι ιδέες τους δεν εισακουστούν, να αποχωρήσουν και να προχωρήσουν στη δημιουργία νέου κόμματος.
Σε μία αφοπλιστική συνέντευξή του που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Λεωνίδας Κύρκος Εκ Βαθέων», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες στα βιβλιοπωλεία (Εκδόσεις Επίκεντρο) και δόθηκε στον Πέτρο Παπασαραντόπουλο, ο Λεωνίδας Κύρκος μιλάει εφ΄ όλης της ύλης για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, την ανάγκη συμπόρευσης ΠΑΣΟΚ- ΣΥΝ, τους συντρόφους του στην Κουμουνδούρου, αλλά και το μέγιστο λάθος της ζωής του που, όπως λέει, ήταν η συναίνεση στην παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται από δύο μάλλον ασύμβατες τάσεις. Υπάρχει η «κινηματική- αντισυστημική Αριστερά», που την εκφράζουν οι συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και ένα κομμάτι του Συνασπισμού, και υπάρχει και η ευρωπαϊκή, μεταρρυθμιστική, Ανανεωτική Αριστερά.
Πώς είναι δυνατόν αυτές οι δύο τάσεις να συνυπάρξουν και να υποστηρίξουν μια τέτοια πολιτική;
Έχεις δίκιο. Είναι ασύμβατες αυτές οι τάσεις. Γι΄ αυτό από καιρό είχα θεωρήσει ότι ήμασταν πια στο τέλος του πειράματος του ΣΥΡΙΖΑ.

Το υποστηρίζετε και τώρα, μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου;
Το υποστηρίζω και σήμερα, μετά τις εκλογές. Θεωρώ ότι η Ανανεωτική Αριστερά πρέπει να απαλλαγεί από αυτή την καταστροφική συνύπαρξη.
Αυτό που από κάποιους θεωρείται ότι αποτελεί τη δύναμή της, στην πράξη, αποτελεί πηγή μύριων όσων αρνητικών που αναδείχθηκαν σε όλη τη διαδρομή πριν από τις εκλογές.
Όμως, στο εσωτερικό του Συνασπισμού, η Ανανεωτική Πτέρυγα είναι μειοψηφία. Ακόμα και αν ο Συνασπισμός αποσυρθεί από το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα στον Συνασπισμό, οι ανανεωτικές ιδέες είναι μειοψηφικές.
Τι ακριβώς προτείνετε στην Ανανεωτική Πτέρυγα;
Η Ανανεωτική Πτέρυγα πρέπει να δώσει τη μάχη μέσα στον Συνασπισμό. Μάχη που δεν την έδωσε τα τελευταία χρόνια με τη συνέπεια που επιβαλλόταν. Καταρχήν πρέπει να αποφασίσει να πολεμήσει. Πολλές φορές στο παρελθόν έγιναν παραλυτικού χαρακτήρα συμβιβασμοί, που οδήγησαν σε εγκατάλειψη θεμελιωδών πολιτικών θέσεων που χαρακτήριζαν την Ανανεωτική Αριστερά σε όλη την ιστορική της διαδρομή. Επιτρέψτε μου να επιμείνω. Εάν μέσα στον Συνασπισμό, με δημοκρατικές διαδικασίες που τις έχει κατακτήσει αυτός ο χώρος, οι ανανεωτικές ιδέες και προτάσεις είναι μειοψηφικές, όπως ήταν τα τελευταία είκοσι χρόνια, τότε, κατά την άποψή σας, τι πρέπει να κάνουν οι μειοψηφούντες Ανανεωτικοί.
Να μείνουν ή να φύγουν;
Σε αυτή την περίπτωση, κατ΄ ανάγκη θα πρέπει να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός νέου σχήματος. Δεν μπορεί κανένας που πιστεύει στις ιδέες της Ανανεωτικής Αριστεράς να σταματήσει μια τέτοια εξέλιξη που πρέπει να πάρει τον δρόμο της. Πιστεύω ότι θα υπάρξουν εκείνα τα πολιτικά στελέχη που θα σηκώσουν στην πλάτη τους το νέο εγχείρημα.

Αυτός ο νέος φορέας θα ήταν ευκταίο να συνεργαστεί και με άλλες δυνάμεις, όπως, για παράδειγμα, οι Οικολόγοι Πράσινοι;
Ο κεντρικός μου στόχος είναι πάντα η συνάντηση των δύο μεγάλων ρευμάτων της ελληνικής κοινωνίας, του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού. Ένα από τα βασικά κριτήρια του τι ακριβώς σκέφτεται να κάνει η Ανανεωτική Πτέρυγα είναι η τροποποίηση της στάσης της απέναντι στο ΠΑΣΟΚ. Εάν δεν τροποποιήσει τη στάση της απέναντι στο ΠΑΣΟΚ, τότε η υπόθεση αυτή είναι από την αρχή της υπονομευμένη.

Οι σύντροφοί σας της Ανανεωτικής Πτέρυγας στον Συνασπισμό μοιάζει να μην έχουν μια τόσο ξεκάθαρη άποψη όπως αυτή που εκφράζετε εσείς.
Νομίζω ότι πρέπει να τους δώσουμε ένα μικρό χρονικό διάστημα για να σκεφτούν, να συλλογιστούν στα σοβαρά και να αποφασίσουν. Νομίζω ότι τελικά θα συνταχθούν με την ιδέα της δημιουργίας ενός νέου φορέα, αν στο μεταξύ αποδειχθεί ότι οι προσπάθειές τους για μια ριζική αλλαγή πολιτικής του Συνασπισμού δεν έχουν αποτέλεσμα.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟ
«Έχασε την ευκαιρία»
Τον Νίκο Κωνσταντόπουλο τον έχω χρεώσει με την κατηγορηματική του εναντίωση προς κάθε ιδέα συνάντησης με το ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι ο Νίκος έχασε μια λαμπρή ευκαιρία να γίνει αυτός ο κρίκος μιας συνάντησης ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμού, συνάντηση την οποία ο ίδιος σήμερα υποστηρίζει. Παρ΄ ότι ήταν ο μόνος από τους τρεις που δεν προερχόταν από το κομμουνιστικό ρεύμα. Κατά συνέπεια, είχε όλες τις δυνατότητες προσέγγισης, και ψυχολογικής ακόμα, με την πλευρά του ΠΑΣΟΚ.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΑΒΑΝΟ
«Τον ψήφισα για πρόεδρο»
Σ΄ ό,τι αφορά τον Αλέκο Αλαβάνο: η σχέση μας ξεκίνησε από μια κοινή συμμετοχή σ΄ ένα πάνελ της ΕΡΤ το 1981, την παραμονή της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Η συζήτηση κύλησε ομαλά και παρά τις έντονα διαφορετικές απόψεις μεταξύ των δύο εκπροσώπων της Αριστεράς, υπήρξε ένα κλίμα πολιτισμένο. Δεν υπήρξε καμία εκτροπή. Αυτά ώς την τελευταία στιγμή.
Όταν ήρθε η τελευταία στιγμή και ο λόγος ανήκε στον Αλέκο (ΚΚΕ), σε μένα δεν υπήρχε πια χρόνος, ο Αλέκος μού έχωσε μια μαχαιριά.
Μου λέει ότι εσείς είστε διατεθειμένοι να παραχωρήσετε την Ελλάδα στην κυριαρχία των μονοπωλίων. Ο Αλέκος όταν συναντηθήκαμε στον Συνασπισμό, ίσως με την ανάμνηση αυτής της απαράδεκτης συμπεριφοράς του, δεν παρέλειπε να μού πλέκει το εγκώμιο.
Θυμάμαι έναν χαρακτηρισμό του που μου έκανε εντύπωση. Ο Κύρκος, είπε, είναι ο Τειρεσίας της Αριστεράς. Μεγάλη κουβέντα, την οποία προφανώς ούτε κατά ελάχιστον δεν πίστευε.
Ήθελα να τον αρπάξω από τον λαιμό, αλλά τηλεοπτικά και προσωπικά αυτό θα ήταν απαράδεκτο. Πρέπει να πω ότι στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου του Συνασπισμού τον Δεκέμβριο του 2004 ψήφισα τον Αλέκο Αλαβάνο και όχι το Μιχάλη Παπαγιαννάκη που ήταν εγγύτερα στις πολιτικές μου απόψεις.
Το έκανα γιατί ήθελα στην ηγεσία του Συνασπισμού να υπάρχει στέλεχος προερχόμενο από το μεγάλο ρεύμα της κομμουνιστικής παράδοσης.
Δεν άργησα να διαψευστώ. Όσο περνούσε ο χρόνος, οι διαφωνίες μας για τους χειρισμούς συγκεκριμένων ζητημάτων διογκώνονταν.
Για ένα χρονικό διάστημα βλεπόμασταν. Τελευταία κόπηκε με δική του πρωτοβουλία η οδός επαφής μας κι έτσι δεν μπορώ να πω ότι είχα καμία απολύτως ενημέρωση για τις κινήσεις του. Ανάμεσα στις κινήσεις αυτές ήταν και η επιλογή του για την ανάδειξη στην ηγεσία του Συνασπισμού του νεαρού Αλέξη Τσίπρα. Είχα τις αντιρρήσεις μου. Από τότε οι δρόμοι μας χώρισαν οριστικά.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ
«Ποτέ δεν χτύπησε την πόρτα μου»
Για τον Αλέξη Τσίπρα πιστεύω ότι μπορεί να του δοθεί ένα περιθώριο να δείξει τι ακριβώς μπορεί να εκφράσει. Τα πρώτα δείγματα γραφής είναι αντιφατικά. Δεν μας έχει δείξει ακόμα, εκτός από κάποιες εκδηλώσεις της εντελώς ύστερης φάσης, τι ακριβώς θέλει σαν Τσίπρας, όχι σαν προστατευόμενος του Αλαβάνου.
Πρέπει όμως να πω ότι μου προξενεί εντύπωση το ότι δεν αισθάνθηκε ποτέ μέχρι σήμερα και σε καμία περίπτωση την ανάγκη να συζητήσει μαζί μου.
Δεν λέω να ζητήσει τη συμβουλή μου. Ποτέ δεν χτύπησε την πόρτα του σπιτιού μου, ποτέ μα ποτέ.

«Το λάθος της ζωής μου, η παραπομπή του Ανδρέα»
OΛεωνίδας Κύρκος στο βιβλίο του «Εκ Βαθέων» καταθέτει για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά τις σκέψεις του για την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο.
Κατά τη γνώμη μου και σ΄ ό,τι με αφορά, θεωρώ ότι η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο το 1989 ήταν ΤΟ λάθος της ζωής μου.
Είχα πολλούς λόγους να αντιταχθώ. Δεν αντιτάχθηκα. Την παραπομπή του την ψήφισε ολόκληρη η διοικούσα επιτροπή και η Κεντρική μας Επιτροπή, και εγώ δεν αντιτάχθηκα.

Εσείς προσωπικά είχατε αμφιβολίες γι΄ αυτή την παραπομπή, είχατε επιφυλάξεις;
Χρωστούσαμε να ήμασταν απείρως πιο προσεκτικοί όταν προσεγγίζαμε την παραπομπή του Ανδρέα.
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2009

Αζίζ Νεσίν: Με μια κραυγή που θα μου λέει: ΜΙΛΑ



Σώπα μη μιλάς (Αζίζ Νεσίν)

Σώπα, μη μιλάς , είναι ντροπή
κόψ' τη φωνή σου
σώπασε επιτέλους
κι αν ο λόγος είναι αργυρός
η σιωπή ειναι χρυσός.

Τα πρώτα λόγια που άκουσα από παιδί
έκλαιγα,γέλαγα,έπαιζα μου λέγανε:
"σώπα".

Στο σχολείο μού κρύψαν την αλήθεια τη μισή,
μου λέγανε :"εσένα τι σε νοιάζει ; Σώπα!"

Με φιλούσε το πρώτο κορίτσι που ερωτεύτηκα και μου λέγανε:
"κοίτα μην πείς τίποτα, σσσσ....σώπα!"

Κόψε τη φωνή σου και μη μιλάς, σώπαινε.
Και αυτό βάσταξε μέχρι τα εικοσί μου χρόνια.

Ο λόγος του μεγάλου
η σιωπή του μικρού.

Έβλεπα αίματα στο πεζοδρόμιο,
"Τι σε νοιάζει εσένα;", μου λέγανε,
"θα βρείς το μπελά σου, σώπα".

Αργότερα φωνάζανε οι προϊστάμενοι
"Μη χώνεις τη μύτη σου παντού,
κάνε πως δεν καταλαβαίνεις ,σώπα"

Παντρεύτηκα , έκανα παιδιά ,
η γυναίκά μου ήταν τίμια κι εργατική και
ήξερε να σωπαίνει.
Είχε μάνα συνετή , που της έλεγε "Σώπα".

Σε χρόνια δίσεκτα οι γονείς, οι γείτονες με συμβουλεύανε :
"Μην ανακατεύεσαι, κάνε πως δεν είδες τίποτα. Σώπα"
Μπορεί να μην είχαμε με δ'αύτους γνωριμίες ζηλευτές,
με τους γειτονες, μας ένωνε , όμως, το Σώπα.

Σώπα ο ενας,σώπα ο άλλος σώπα οι επάνω, σώπα η κάτω,
σώπα όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.
Σώπα οι δρόμοι οι κάθετοι και οι δρόμοι οι παράλληλοι.
Κατάπιαμε τη γλώσσά μας.
Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.
Φτιάξαμε το σύλλογο του "Σώπα".
και μαζευτηκαμε πολλοι
μία πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη ,αλλά μουγκή!

Πετύχαμε πολλά,φτάσαμε ψηλά, μας δώσανε παράσημα,
τα πάντα κι όλα πολύ.
Ευκολα , μόνο με το Σώπα.
Μεγάλη τέχνη αυτό το "Σώπα".

Μάθε το στη γυναίκα σου,στο παιδί σου,στην πεθερά σου
κι όταν νιώσεις ανάγκη να μιλήσεις ξερίζωσε τη γλώσσά σου
και κάν'την να σωπάσει.
Κόψ'την σύρριζα.
Πέτα την στα σκυλιά.
Το μόνο άχρηστο όργανο από τη στιγμή που δεν το μεταχειρίζεσαι σωστά.

Δεν θα έχεις έτσι εφιάλτες , τύψεις κι αμφιβολίες.
Δε θα ντρέπεσαι τα παιδιά σου και θα γλιτώσεις απο το βραχνά να μιλάς ,
χωρίς να μιλάς να λές "έχετε δίκιο,είμαι σαν κι εσάς"
Αχ! Πόσο θα 'θελα να μιλήσω ο κερατάς.

και δεν θα μιλάς ,
θα γίνεις φαφλατάς ,
θα σαλιαρίζεις αντί να μιλάς .

Κόψε τη γλώσσά σου, κόψ'την αμέσως.
Δεν έχεις περιθώρια.
Γίνε μουγκός.
Αφού δε θα μιλήσεις , καλύτερα να το τολμησεις Κόψε τη γλώσσά σου.

Για να είσαι τουλάχιστον σωστός στα σχέδια και στα όνειρά μου
ανάμεσα σε λυγμούς και σε παροξυσμούς κρατώ τη γλώσσά μου,
γιατί νομίζω πως θα'ρθει η στιγμή που δεν θα αντέξω
και θα ξεσπάσω και δεν θα φοβηθώ και θα ελπίζω
και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω με ένα φθόγγο ,
με έναν ψιθυρο , με ένα τραύλισμα , με μια κραυγή που θα μου λεει:
ΜΙΛΑ!....



Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009

PINK FLOYD VS PETROS LOUKAS HALKIAS



Χωρίς λόγια. Πόσο σύγχρονη είναι η παραδοσιακή μας μουσική! Αυτό μόνο.

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2009

Η πολιορκημένη πόλη - Ιωάννινα 1913: Ένα βιβλίο της Γκυ Σαντεπλέρ.


H Γκυ Σαντεπλέρ (Guy Chantepleure) σύζυγος του Γάλλου Προξένου στα Γιάννενα το 1913, έγραψε ένα βιβλίο για την πολιορκία των Ιωαννίνων.
Η Σαντεπλέρ (ψευδώνυμο της Jeanne -Violet- Dussap, 1870-1951), ήτο φίλη των Ελλήνων, περιγράφει παραστατικά την εποχή εκείνη από τον Οκτώβριο 1912 μέχρι τον Μάρτιο 1913, επισκέπτεται Νοσοκομεία, συμπονά τους τραυματίες, γνωρίζει τους ιθύνοντες του τόπου, και παρά την φιλελληνικότητά της, κρατάει ισορροπίες, συγγραφέας και άλλων βιβλίων.
Γενικά βλέπει τα πράγματα από μια ανθρωπιστική πλευρά.
Καταδικάζει τις ακρότητες, ειδικά των ατάκτων Αλβανών όταν υποχωρούσαν, και μερικών δικών μας ανταρτών όταν μπήκαν στην πόλη.
Επίσης περιγράφει με γλαφυρότητα την ηπειρώτικη φύση, τα βουνά, τους λόγγους και τη λίμνη, με μια ρομαντική διάθεση, καθαρά της εποχής.

To βιβλίο έχει αποδοθεί στα Ελληνικά, από τον Κώστα Βλάχο
και προλογίζεται από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ. Θεόκλητο.
Υπάρχει ακόμη με τον τίτλο «Τα Ιωάννινα Πολιορκημένα» σε μετάφραση Γ. Τσοκόπουλου, ΕΗΜ 1975.

<Ευχαριστώ τον φίλο Στέργιο για τα πολύτιμα στοιχεία που «ξετρύπωσε», συνέλεξε και έφερε στο φως, για την ανάρτηση αυτή>

Το βιβλίο "Γιάννενα Πολιορκημένα" της Σαντεπλέρ στα Γαλλικά

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Το Πολυτεχνείο ζει; Όνειρα Μύθοι Αλήθειες.


Μερικές γραμμές από το βιβλίο «ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ; ΟΝΕΙΡΑ-ΜΥΘΟΙ-ΑΛΗΘΕΙΕΣ» Επιμέλεια Δημήτρης Παπαχρήστος Εκδόσεις Λιβάνη ΑΘΗΝΑ 2004
Στο βιβλίο γράφουν οι πιο γνωστοί «πρωταγωνιστές» της εξέγερσης.
Εδώ μερικές γραμμές από τις πολυσέλιδες αναφορές – αναμνήσεις του Κώστα Λαλιώτη, του Δημήτρη Παπαχρήστου, της Νάντιας Βαλαβάνη και του Μάκη Μπαλαούρα.

19+1 υστερόγραφα μιας εξέγερσης. Το παζλ μιας γενιάς του Κώστα Λαλιώτη
(τότε φοιτητής της Οδοντιατρικής, σήμερα -2004- δημοσιογράφος)
Το Πολυτεχνείο δεν έγινε από το ίδιο ύφασμα, δεν είχε ποτέ το ίδιο χρώμα.
Δε σφύριζαν ποτέ όλοι μαζί την ίδια στιγμή, τον ίδιο σκοπό και δε φώναζαν το ίδιο σύνθημα. Εκτός από μία και μόνο στιγμή, την ύστατη στιγμή.
Το Πολυτεχνείο έμοιαζε και κυρίως ήταν μια «πολύχρωμη κουρελού», που όλοι είχαν το δικαίωμα και την υποχρέωση να βάζουν και έβαζαν ένα κομμάτι διαφορετικό ύφασμα και όλοι ύφαιναν μαζί τον ιστό μιας γενιάς.
Ένα είναι σίγουρο και αναμφισβήτητο γεγονός, ότι το Πολυτεχνείο δεν έγινε από «κατοικίδιους», από εκπροσώπους του τίποτα, από αντικειμενικούς παρατηρητές και δογματικούς αναλυτές.
Η εξέγερση δεν έγινε από πανταχού απόντες. Δεν έγινε από αφυδατωμένους και φυγόμαχους, από καιροσκόπους και χαμαιλέοντες. Όλοι αυτοί δεν κυκλοφορούσαν τότε στους δρόμους, γιατί όλα «…τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά…»
Επίσης πότε θα συζητήσουμε νηφάλια τι θα είχε γίνει εάν είχε πετύχει το παιχνίδι του Παπαδόπουλου και του Μαρκεζίνη, με τις «δημοκρατικές ρωγμές» του διδακτορικού καθεστώτος; Πόσο θα είχαν προχωρήσει ορισμένες πολιτικές δυνάμεις και ορισμένοι μεμονωμένοι πολιτικοί, εάν δεν είχε μεσολαβήσει το Πολυτεχνείο;
Πόσο θα άντεχαν να λένε όχι στους πειρασμούς, στις προσδοκίες και στις φρούδες ελπίδες των «δημοκρατικών ρωγμών»;
Η κατάληψη ήταν τα πάντα. Ήταν, με μια «μικρή» καθυστέρηση πέντε ετών, ο απόηχος της μεγάλης πολιτισμικής έκρηξης, της μεγάλης Επανάστασης των νέων του 68 στη Δύση και στην Ανατολή, στο Βορρά και στο Νότο.
Η κατάληψη ήταν τα πάντα. Τρεις μέρες προσδοκιών, ελπίδων, ερώτων και ονείρων μιας «μεθυσμένης» ελεύθερης και ριζοσπαστικής γενιάς.
Προβολείς. Εκτυφλωτικό φως. Διαβολικοί ήχοι από τις μηχανές και τις ερπύστριες των τανκς. Κλαγγές όπλων. Υστερικές και τρομαγμένες φωνές των ελεύθερων πολιορκημένων. Μετά το νεύμα του αξιωματικού η εισβολή. Μαζί με την πόρτα του Πολυτεχνείου, όλα γκρεμίστηκαν μέσα μου, έγιναν συντρίμμια. Δε φοβήθηκα για την τύχη μου. Όμως ψυχικά ήμουν ένα ράκος, ένας αλλοπαρμένος, γιατί με είχαν κυριεύσει, με είχαν καταπλακώσει οι ευθύνες, οι ενοχές και οι τύψεις μου, τα «γιατί» για το αίμα, τους νεκρούς, τους τραυματίες, τους συλληφθέντες, για την έξοδο, για το μετά. Αρνήθηκα να με «φυγαδεύσουν» κάποιοι αξιωματικοί του στρατού. Ένιωθα το χρέος και το καθήκον να απαιτήσω να τηρηθούν τουλάχιστον ορισμένοι όροι για την παράδοσή μας, έτσι, για την τιμή της εξέγερσής μας.
Μπήκα από την κεντρική πύλη μαζί με τους αξιωματικούς μετά το τάνκς. Η πρώτη εικόνα που αντίκρισα, το πρώτο σοκ, ήταν ένα μελαχρινό κορίτσι, ήταν η Πέπη Ρηγοπούλου, πλακωμένη από τα συντρίμμια της πόρτας του Πολυτεχνείου. Σχεδόν δεν κατάλαβα τίποτα, εκτός από μια διαπεραστική έκκλησή της και μια κοφτερή ματιά της….
Αμέσως μετά την «παράδοση του χώρου», με συνέλαβαν και με οδήγησαν για πολύμηνη φυλάκιση στο ΕΑΤ –ΕΣΑ, όπου βίωσα μαζί με άλλους φίλους και εκλεκτούς αγωνιστές της γενιάς μας τι σημαίνουν βασανιστήρια, άγριο ξύλο και φάλαγγα, τι σημαίνουν, ως μαρτύριο συνεχής αϋπνία και ορθοστασία, χωρίς φαγητό και ελάχιστο νερό, τι σημαίνει σωματική και ψυχική βία, με όλες τις συνακόλουθες κτηνώδεις ανακριτικές μεθόδους στο κελί της φυλακής ή στο δωμάτιο του αναρρωτηρίου, τι σημαίνουν όρια αντοχής, ψυχικά αποθέματα και αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου, τι σημαίνουν πίστη σε ιδανικά και ιδέες, απόλυτη ταύτιση με μυστικά και κώδικες μιάς οργάνωσης, απόλυτη αλληλεγγύη προς τους άλλους…

Ο ήλιος του Μουσείου του Δημήτρη Παπαχρήστου
(τότε φοιτητής της ΑΣΟΕΕ, ΣΉΜΕΡΑ -2004- οικονομολόγος, υπάλληλος της Τραπέζης της Ελλάδος)
Στο Πολυτεχνείο οι ελεύθεροι πολιορκημένοι. Το τανκς με τους εκτυφλωτικούς προβολείς να σκορπίζει την παγωνιά… Οι σφαίρες που ήτανε αληθινές. Οι τραυματίες. Το αίμα. Ο Γιώργος Παυλάκης ξαναμμένος, με το μαντίλι σφιχτά δεμένο στο κεφάλι του, να συγκρατεί τις μπούκλες των μαλλιών του. Έχουμε ανάγκη από αίμα. Να κάνουμε έκκληση στον Ερυθρό Σταυρό. Να κατέβει ο κόσμος στους δρόμους. Και το ξημέρωμα αργούσε να φανεί. Η ζωή είναι ένα πείσμα κι ο θάνατος ένας θυμός. Πυροβολισμοί…
Πως είναι δυνατό να κοιμάστε….Ο ραδιοφωνικός σταθμός να κραυγάζει ακόμα στ’ αυτιά μου… Πίσω από την πύλη του Πολυτεχνείου οι φοιτητές. Πάνω στην κολόνα ο Κυριάκος, με το λευκό πουκάμισο, «να διαπραγματευτούμε». Ο Κώστας, απέξω όρθιος, λίγο πριν συλληφθεί…Το τανκς να έρχεται καταπάνω μας και στον πυργίσκο του ο αξιωματικός με το περίστροφο προτεταμένο.
Κι ω αναμνήσεις που κρατήσατε
Κάτι πιο πολύ απ’ αυτό που ζήσαμε..

Τα καλύτερά μας χρόνια, της Νάντιας Βαλαβάνη
(τότε φοιτήτρια της ΑΣΟΕΕ, σήμερα -2004- υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας)
…Το Μάη δεν τον παρακολουθήσαμε μόνο από τις εκπομπές των ξένων ραδιοσταθμών. Τον διαβάσαμε και τον μελετήσαμε και από ξενόγλωσσα βιβλία που αγοράζαμε ταχυδρομικά από βιβλιοπωλεία της Αγγλίας και της Γαλλίας.
Το κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, την κουλτούρα που όλο νεανική αυθάδεια – αλλά και με βαθύτερες προθέσεις, που κάποιοι τις πλήρωσαν και με τη ζωή τους- απέρριπτε τις αξίες της καθεστηκυίας τάξης, τα βιώναμε καθημερινά και μέσα από τα τραγούδια του Ντίλαν και της Μπαέζ.
Σ’ ένα περιβάλλον που όλα φαίνονταν ακίνητα, στο βάθος ήμασταν πεισμένοι ότι The times, they are a-changing. Και κινηματογράφο παρακολουθούσαμε τακτικά, όσο επέτρεπαν οι ταινίες που εισάγονταν. Σε πείσμα όχι μόνο των σχολικών απαγορεύσεων, αλλά και του μακαρίτη Δ. Τσεβά, ο οποίος, στο διάστημα που χρημάτισε εισαγγελέας στο Ηράκλειο, επιδίδοταν στο σπορ των αστυνομικών εφόδων στο σκοτάδι, στη διάρκεια της προβολής, για τη σύλληψη των όποιων απείθαρχων μαθητών (όλο και κάποιοι θάτανε) ανάμεσα στους θεατές.
….Τότε που το αυθόρμητο έσβησε μες στην πειθαρχία της παράνομης οργάνωσης, τότε που μάθαινες να παίρνεις πάνω σου και την ευθύνη για άλλους, πέρα από τον εαυτό σου.
Τότε που ζήσαμε τη συλλογική αντίσταση, έξω πια από τα σύνορα της παρέας, στις σκάλες της Νομικής και στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, στις υπόγειες γιάφκες μας και στους δρόμους της Αθήνας.
Κι ακόμα στην απομόνωση, στην Ασφάλεια, τότε που λεπτό το λεπτό παιζόταν το τραχύ παιχνίδι της ανθρώπινης αντοχής, δε σε εγκατέλειπε η συναίσθηση ότι, αντίθετα με την ιδέα που εκείνοι αλλά και η αντικειμενική σου κατάσταση ακούραστα προσπαθούσαν να σου υποβάλλουν, και τώρα ακόμα ήσουν υποκείμενο και όχι δέκτης παθητικός κι ευμετάβλητος, όχι έρμαιο στα χέρια τους
Τη ζωή σου τη ρυθμίζεις και τώρα, και ίσως πιο πολύ ακόμα τώρα, εσύ και όχι αυτοί. Στιγμές που η απλή ανθρώπινη αξιοπρέπεια μετράει πρακτικά ως κίνητρο πιο πολύ από το όραμα του κόσμου που αγωνίζεται να υπάρξει.
Ακόμα κι αν όλα χαθούν,
ακόμα κι αν γίνουν συντρίμμια.
μαζί τους θα’ μαι κι εγώ,
μαζί τους και τώρα και πάντα.
...............................................................................
Οι κινήσεις των επίλεκτων μονάδων καταστολής προς το Πολυτεχνείο και οι ταυτισμένοι επώνυμοι νεκροί.
....................................................................................
Τον Ιούνιο του 1973, σε εποχή που στον τόπο μας κυριαρχούσε ο τρόμος και τα μπουντρούμια της ΕΣΑ, όπως και οι φυλακές, ήταν γεμάτες, ο Νίκος Ψαρουδάκης είχε το θάρρος να ξεσκεπάσει τον δικτάτορα γράφοντας το ιστορικό άρθρο του:
ΓΙΑ ΠΟΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΙΛΑΤΕ κ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΕ;
Και όταν το καθεστώς του Παπαδόπουλου γκρεμίστηκε, είχε και πάλι το θάρρος να βάλη ευθέως κατά της χούντας, γράφοντας στις 5 Δεκεμβρίου του 1973 το μοναδικό εκείνο κείμενο με τον τίτλο:
Ο ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΕΠΕΣΕ ΝΑ ΠΕΣΕΙ ΚΑΙ Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ
Το καθεστώς της βίας και της ανομίας αντέδρασε αμέσως. Η «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» κλείστηκε, στα γραφεία της περάστηκαν αλυσίδες, ο Νίκος Ψαρουδάκης συνελήφθη και πήρε μαζί με άλλους αγωνιστές τον δρόμο της εξορίας, στο νησί της βιολογικής εξοντώσεως τη Γυάρο.

Θυμάστε τον Νίκο Ρεβελάκη; Και αν ήξερα τι θα πάθαινα πάλι τα ίδια θα έκανα.


Μερικές σελίδες από το βιβλίο του Γιάννη Γεωργακάκη «Η ιστορία του Νίκου – Φοιτητικό κίνημα 70-74» Εκδόσεις Δελφίνι Αθήνα 1992
που αναφέρεται στον Νίκο Ρεβελάκη
(φοιτητή τότε του ΕΜΠ – Τμήμα Τοπογράφων)
από τους πιο ενθουσιώδεις και πρωτοπόρους αγωνιστές του φοιτητικού κινήματος πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, και συνάμα τόσο αγνοημένου για τους πολλούς.

Τα όργανα του Απριλιανού καθεστώτος «φρόντισαν» να τον αχρηστέψουν, πριν το ξέσπασμα του Νοέμβρη του 1973 τη χρονιά.

............................................................................

Έβλεπα τις ανθρώπινες αδικίες που γεννούσε και γεννά το εκπαιδευτικό σύστημα, που με είχε αναδείξει πρώτο και μου τη βίδωνε. Για μένα, ο πρώτος μαθητής στην τάξη ήταν ένα μπασμένο, Βασίλη τον λέγανε. Ήταν μαυριδερό, ηλιοψημένο, αδύνατο, που φρόντιζε ίσα – ίσα να περνά τις τάξεις, πανέξυπνος διαβολάκος που έκανε το μίμο στην τάξη και κορόιδευε σαρκαστικά όλους – τους δημάρχους, τους καθηγητές, τους πολιτικούς, εμάς τους καλούς μαθητές, τα πάντα.
Δούλευε, όμως, από την ώρα που σχολάζαμε μέχρι το βράδυ, γιατί είχε έξι αδέλφια και γενικά πολύ φτωχή οικογένεια.
Πουλούσε κουλούρια, έκανε το χαμάλη στο λιμάνι, ήτανε ξυπόλητος κι έσβηνε το αποτσίγαρό του με την πατούσα του.
Κάποτε, όταν τον βοήθησα σε μια άσκηση μου είπε
«Μου αρέσουν και μένα τα γράμματα, μα δεν έχω χρόνο να διαβάσω, γιατί πληρώνω την καύλα του πατέρα μου, προχτές ξαναγέννησε η μάννα μου, ούτε κουνέλα να’τανε. Δε με πειράζει όμως, το θωρώ πιο δίκαιο να βοηθώ τον κύρη μου να σπέρνει κοπέλια, παρά εγώ να μαθαίνω γράμματα.


…..Είχαμε σχηματίσει μια επιτροπή, και είχαμε ζητήσει ακρόαση από τον Πρύτανη που μαζί με άλλους Συγκλητικούς του ΕΜΠ είχαν συνεδριάσεις εκείνο τον καιρό.
Μας είχαν δεχτεί και ετοιμαζόμαστε να αναφέρουμε το θέμα μας όταν χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο Παττακός, και ζητούσε το ποσοστό της αποχής.
Μου έκανε εντύπωση ο φόβος και το κλίμα που επικρατούσε στην αίθουσα ακόμα και πριν το τηλεφώνημα.
Οι Συγκλητικοί, κουρασμένοι από το φόβο και την αγωνία, κάθονταν, πίνανε καφέδες και πορτοκαλάδες και υποτίθεται ότι συνεδρίαζαν, αλλά στο βλέμμα τους έβλεπες πως δεν είχαν καμιά πρωτοβουλία, ήταν έρμαια των καταστάσεων.
Μετά το τηλεφώνημα του Πατακού, η παγωμάρα που έπεσε δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί.
Ο Πατακός ζητούσε τον Πρύτανη, ο οποίος τρέμοντας από το φόβο του, πήγε στο τηλέφωνο…..

…Τότε ο Πρύτανης Λοϊζος θα ξεσπάσει: «Πρύτανης είμαι, μαριονέτα της συμφοράς είμαι!. Να τι είμαι.»
Αυτά είπε και έπεσε σαν άδειο σακί σε μια πολυθρόνα..
Μετά από εκείνο το επισόδιο στην Πρυτανεία με τον Λοϊζο, κυκλοφόρησε, σε παραλλαγή του «αν ήμουν πλούσιος», το «αν ήμουν πρύτανης» Ελεγε:
Αν ήμουν πρύτανης
για συγκνεντρώσεις άδειες θα έδινα σωρό
για να μη δέρνουν στην ταράτσα τα παιδιά
μα είμαι μαριονέτα συμφορά
και τώρα σέρνουν με τραγούδια το χορό
και ξεσηκώνουν παραδόξως το λαό

Ή για τον Πρύτανη Τούντα του Πανεπ. Αθήνας, καθηγητή της Ιατρικής.
Κορόϊδο είσαι Τούντα
που πήγες με τη χούντα

Λέγαμε και μια παραλλαγή για την Ασφάλεια
Άσπρες κόκκινες κίτρινες μπλε
μελανιές στο πρόσωπό μου
με ταράξανε καλέ
Κι ένα και δυο μετρώ τα χτυπήματα
αχ και τοσταυρό μου κα΄νω
αν δν με βγάλεις από την Ασφ’αλεια
να το ξέρεις θα πεθάνω

Ή το: Κι αν με παν στη Μεσογείων
κι αν με πάνε στο Στρατό
ένας είμαι εγώ που φεύγω
μα θα μείνουν εκατό ….

Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2009

Ώφθητε περί την 11:50 νυχτερινή εισερχόμενος εις το εστιατόριον Μπάρμπα Θωμάς....Διατί;


Από το βιβλίο του δημοσιογράφου κ. Σπύρου Θεμελή λίγες γραμμές από τις 320 σελίδες του βιβλίου
Αφηγείται ο τότε καθηγητής της Κλασσικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μανώλης Παπαθωμόπουλος, που ετίθετο σε διαθεσιμότητα εναλλάξ με τον Φάνη Κακριδή, γιατί αν τους διώχνανε και τους δύο μαζί, τότε ποιος θα έκανε τα μαθήματα της Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο;

….Μετά τη δίκη (μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη των μελών της Δημοκρατικής Άμυνας τον Απρίλιο του 1970) ζήτησα να ενταχθώ σε παράνομη ομάδα και να αναπτύξω παράνομη δράση. Μου το αρνήθηκαν. «Είσαι καμένο χαρτί για τέτοια πράγματα» μου είπαν. «Μιλάς πολύ, προκαλείς και σε παρακολουθούν όπου και να πας. Ως εκ τούτου είναι αδύνατο να πάρεις μέρος σε κάποια παράνομη οργάνωση».
Ένας Γάλλος με τον οποίο μίλησα μου είπε να συνεχίσω το ρόλο μου.
«Μίλα όπως και όσο μπορείς. Χλεύασε τη δικτατορία, αλλά σε παράνομη οργάνωση δε θα μπεις».

….Κάποια στιγμή φθάνει στο Πανεπιστήμιο ο κυβερνητικός επίτροπος της Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, υποστράτηγος εν αποστρατεία Καραμανώλης. Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων δεν είχαν τοποθετήσει κυβερνητικό επίτροπο (έφθανε ο Κωτσέλης). Το γραφείο μου βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το γραφείο του Πρύτανη Θεοχαρίδη. Βλέπω από την μισάνοιχτη πόρτα τον υποστράτηγο να κάθεται στο γραφείο και όρθιο τον Θεοχαρίδη να του δίνει εκνευρισμένος το ένα χαρτί μετά το άλλο. Πάρε και αυτό, πάρε και τούτο, πάρε και τ’ άλλο. Πάρε τα ενοχοποιητικά στοιχεία για τον Παπαθωμοπουλο.
Την επόμενη μέρα με καλούν στη μία το μεσημέρι να συναντηθώ με τον Καραμανώλη. Μπαίνω μέσα και βλέπω έναν ηλικιωμένο κύριο πίσω από έναν τεράστιο φάκελο. Δίπλα του καθόταν για να κρατήσει πρακτικά ο Παπαλουκάς. Σε διαταγμένη υπηρεσία βρισκόταν ο άνθρωπος.
Με ρωτάει τι μαθήματα διδάσκω. Του απαντώ Κλασική Φιλολογία δηλαδή Αρχαία και Λατινικά.
--Δηλαδή διδάσκεις τρία μαθήματα μου λέει.
--Ναι του απαντώ γελώντας. Δύο ήταν, όμως, τα μαθήματα που δίδασκα στα πλαίσια της Κλασικής Φιλολογίας. Αρχαία και Λατινικά.
--Τι κείμενα κάνετε;, μου λέει.
--Τον πόλεμο του Θουκυδίδη, του απαντώ.
--Δηλαδή τον …Θεσσαλικό πόλεμο, μου λέει.
--Ναι ακριβώς στρατηγέ μου απαντάω. Τώρα τι δουλειά είχε ο Θουκυδίδης με αυτόν τον …Θεσσαλικό Πόλεμο, μόνο ο στρατηγός το γνώριζε. Και, όμως, αυτός ο άνθρωπος θα ανέκρινε έναν καθηγητή, τον όποιον καθηγητή Πανεπιστημίου.
--Όλος αυτός ο φάκελος είναι δικός μου;, τον ρωτάω.
--Ναι, μου απαντάει.
Αυτός, λοιπόν, ο κατά τα άλλα συμπαθητικός κύριος έμελλε να μου κάνει δεκατρείς ερωτήσεις. Και οι δεκατρείς άρχιζαν με το ρήμα ΩΦΘΗΤΕ. Δηλαδή γίνατε αντιληπτός, σας είδαν. Θυμάμαι την πρώτη ερώτηση:
--Ώφθητε περί 11:50 νυχτερινή εισερχόμενος εις το εστιατόριον Μπάρμπα-Θωμάς μετά της φοιτητρίας Πόπης Βουτσινά και του φοιτητού Σταύρου Κουρεμένου. Διατί;
--Πεινούσα, του απάντησα μονολεκτικά, όπως μονολεκτικά απάντησα σχεδόν και σε όλες τις άλλες ερωτήσεις.
Μόλις τελειώσαμε τον ρώτησα:
--Πώς τα πήγαμε στρατηγέ μου;
--Πως θέλετε να τα πάμε, απάντησε εκνευρισμένος.

Το βιβλίο του Σπύρου Θεμελή κυκλοφορεί σε δεύτερη έκδοση και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία καθώς και από τα γραφεία της εφημερίδας Νέοι Αγώνες, Δαγκλή 7, δίπλα από την Αγροτική Τράπεζα στο παλιό ΚΤΕΛ.
Το βιβλίο πλούσιο με αρχειακό υλικό – πρακτικά δικών, απόρρητα έγγραφα εκείνης της περιόδου, φωτογραφίες- αφηγείται τα χρόνια της χούντας στα Γιάννινα (1967-1973) μέσα από αφηγήσεις πρωταγωνιστών,με αναφορές σε εφημερίδες και περιοδικά, ρίχνει φως σε άγνωστα περιστατικά, όπως γιατί άργησε η εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου στα Γιάννενα την 21η Απρ.1967, για ένα νυχτερινό ταξίδι του τότε μητροπολίτη Σεραφείμ στην Αθήνα προς συνάντηση του Παπαδόπουλου και άλλα.
.............................................................
Μέρες μεταπολίτευσης, αποχουντοποίηση στα Πανεπιστήμια.


ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ ΜΝΗΜΗΣ

του Μπάμπη Νούτσου

            Θα περιοριστώ εδώ, μόλους τους κινδύνους που συνεπάγεται η πρόσληψη μιας τέτοιας αφήγησης –οι θιασώτες του «μεταμοντερνισμού» όλο και πληθαίνουν- να ανακαλέσω αυθαίρετα κάποια θραύσματα της μνήμης μου για ορισμένα γεγονότα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων τη δεκαετία του ’70.
Από το 1970 και ύστερα ήταν πιο φανερό σε πολλούς φοιτητές της Σχολής πως το στρατιωτικό καθεστώς αντιμετώπιζε πλέον το δίλημμα της «ελεγχόμενης φιλελευθεροποίησης», δηλ. την έκβαση των εγγενών αντιφάσεών του.
Την ίδια περίοδο θα αρχίσουν, λοιπόν, να συντελούνται και στη Σχολή κάποιες συντονισμένες διεργασίες εναντίον της στρατιωτικής χούντας. Έχει επανέλθει από εξάμηνη διαθεσιμότητα ο καθηγητής της Σχολής Φάνης Κακριδής και έχει διοριστεί στην ίδια Σχολή καθηγητής ο Μανόλης Παπαθωμόπουλος, που γρήγορα θα τεθεί σε μια πρώτη εξάμηνη διαθεσιμότητα (9-7-1970), επειδή τόλμησε να προσέλθει ως μάρτυρας υπεράσπισης δικαζόμενων μελών της «Δημοκρατικής Άμυνας».
 Στο φοιτητικό χώρο, έχει απολυθεί από τη φυλακή ο Λαοκράτης Βάσης, στέλεχος του κεντρο-αριστερού συνασπισμού των φοιτητών (εξακολουθούν να παραμένουν έγκλειστοι οι φοιτητές της Φιλοσοφικής Γιώργος Μακρής και Απόστολος Παπαϊωάννου).
Ο τότε βοηθός Ερατοσθένης Καψωμένος σηκώνει μόνος του το βάρος των νεοελληνικών μαθημάτων-φροντιστηρίων στο τμήμα ΜΝΕΣ της Φιλοσοφικής και τα «φιλολογικά βραδυνά» στην αίθουσα προβολών, στον πρώτο όροφο του κτηρίου της οδού Δομπόλη, θα συντελέσουν στην εξωτερίκευση και ανταλλαγή των φοιτητικών ανησυχιών και αντιθέσεων στο καθεστώς.
Στην αρχή της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς 1971-72 δημοσιεύεται στην εφημ. «Το Βήμα» επιστολή του καθηγητή Φ. Κακριδή (15-9-1971). Σ’ αυτήν υπαινίσσονται πολύ περισσότερα απ’ όσα ρητά λέγονται: «Αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους ή τουλάχιστο αναστολή των ποινών. 
Αυτό θα ήταν πράξη Ελληνική». Το καθεστώς παραπέμπει τον Κακριδή στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και η δίκη προσδιορίζεται για τις 14-1-1972.
Εκείνο το απόγευμα δεκάδες φοιτητές, κρεμασμένοι στα παράθυρα της γραμματείας (στη Δομπόλη), όπου διεξαγόταν η δίκη, και στριμωγμένοι στις σκάλες και στο μεγάλο προθάλαμο της κεντρικής εισόδου του Πανεπιστημίου, μαθαίνουν την καταδικαστική απόφαση. Διαδηλώνουν, σχεδόν αυθόρμητα, όλοι σχεδόν οι παρόντες, κι ήταν πολλοί, ως την κεντρική πλατεία της πόλης, με συνθήματα εναντίον της χούντας. Ήταν η δεύτερη μαζική φοιτητική διαδήλωση από την ημέρα της 21 Απριλίου 1967.
Μια κόκκινη κλωστή συνδέει την έκδοση του βραχύβιου φοιτητικού περιοδικού «Σηματωρός» (Μάρτιος 1972) με τη δημόσια καταγγελία του «μαγειρέματος» των επικείμενων φοιτητικών εκλογών. Από τα ποιήματα στο «Σηματωρό» ως την επώνυμη χειρόγραφη ανακοίνωσή της (23 Οκτωβρίου 1972), τοιχοκολλημένη στο κτήριο της Σχολής, η μικροκαμωμένη φοιτήτρια Πόπη Βουτσινά θα καταγγείλει το καθεστώς και τη μεθόδευση των εκλογών από το διορισμένο Δ.Σ. του χουντικού φοιτητικού συλλόγου.
Στις 20-11-1972 διενεργούνται ελεγχόμενες φοιτητικές εκλογές. Την ίδια μέρα ο φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής Σταύρος Κουρεμένος σκίζει, μπροστά στην άναυδη εφορευτική επιτροπή, τα ψηφοδέλτια και τα πετάει στο δάπεδο.
Θα παραπεμφθεί κι αυτός μαζί με τη Βουτσινά στο Πειθαρχικό Συμβούλιο.
Την κλήση τους υπογράφει ο τότε Πρύτανης, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής Γεώργιος Θεοχαρίδης.
Θα χρειαστούν δύο συνεδρίες του Πειθαρχικού, με πρόεδρο τον καθηγητή της Φυσικομαθηματικής Σχολής Νικόλαο Γάγγα, για να επιβληθεί στους δύο φοιτητές «λίαν επιεικώς η ποινή της βαρείας επιπλήξεως προ της Συγκλήτου» [sic], στις 2 και 3 Φλεβάρη 1973.
Η δίωξη των δύο φοιτητών θα πάρει μεγάλες διαστάσεις στον αθηναϊκό τύπο.
Ο Μ. Παπαθωμόπουλος, ανάμεσα σ’ άλλους, θα έλθει αρωγός στους διωκόμενους φοιτητές και θα κληθεί από τον χουντικό υπουργό Παιδείας «εις έγγραφον απολογίαν».
Η ποινή της «βαρείας επιπλήξεως» θ’ αποτελέσει το έναυσμα για τη σύλληψη και φυλάκιση της Πόπης Βουτσινά. Θα συλληφθεί, ύστερα από συστηματική παρακολούθηση, όπως κι άλλοι συμφοιτητές της (ανάμεσά τους κι ο Νίκος Ράπτης), θα γνωρίσει την «εμπειρία» του ΕΑΤ/ΕΣΑ και θα μείνει αλύγιστη.
Οι ρωγμές στο χουντικό καθεστώς είχαν αυτή την περίοδο γίνει επικίνδυνες.
Τα γεγονότα της Νομικής Σχολής αρχικά και αργότερα του Πολυτεχνείου θα σημαδέψουν και στα Γιάννινα την αγωνιστικότητα και τις ριζοσπαστικές διεκδικήσεις μιας νέας γενιάς φοιτητών.

Ο απόηχός τους θα διαρκέσει πολύ καιρό μετά τη μεταπολίτευση…   
.......................................................................

Ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σεραφείμ (την Κυριακή 25 Νοεμβρίου 1973) ορκίζει τον στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη σαν Πρόεδρο Δημοκρατίας και τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο σαν Πρωθυπουργό. Τον Ιούλιο του 1974 μετά το προδοτικό πραξικόπημα εναντίον του Εθνάρχη και Αρχιεπισκόπου Μακάριου θα ακολουθήσει η εισβολή των Τούρκων στη Κύπρο

Μια δισέλιδη κάρτα από το πρόγραμμα εορτασμού του Πολυτεχνείου, το 1990, πιθανώς από το Λύκειο Ζωσιμαίας.







Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009

Το "μικρό πολυτεχνείο" του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το Νοέμβριο του 1973.


Η αντιστασιακή δράση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων συνδέεται με δύο εμβληματικές μορφές, των φοιτητών Πόπης Βουτσινά και Νίκου Ράπτη, που συνελήφθησαν πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, βασανίστηκαν άγρια, δεν μίλησαν καθόλου και έφυγαν νωρίς από τη ζωή, μας είπαν η Βούλα Σκαμνέλου και ο Γιώργος Μάκης.

Φοιτήτρια της Φιλοσοφικής στα Γιάννενα η Βούλα Σκαμνέλου ξετυλίγει το κουβάρι των γεγονότων που οδήγησαν στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Από αριστερή οικογένεια, κόρη αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, με το που πέρασε στο Πανεπιστήμιο το 1969 ήρθε σε επαφή με συμφοιτητές της, επίσης με αριστερή καταγωγή, και θυμάται:
«Αρχισαν να δημιουργούνται μικροί πυρήνες φοιτητών, που είχαν κοινό χαρακτηριστικό την αριστερή προέλευση, και ασχολούμασταν με τον πολιτισμό. Η πιο συνειδητοποιημένη από όλους ήταν η Πόπη Βουτσινά, από τη Λευκάδα, φοιτήτρια της Φιλοσοφικής στο ίδιο έτος, μια πολύ ωραία και γοητευτική κοπέλα που συνδύαζε την ομορφιά με την αγωνιστικότητα. Αυτή πρωταγωνιστεί και γίνεται η ψυχή του φοιτητικού κινήματος.
Το φθινόπωρο του 1972 τοιχοκόλλησε στο Πανεπιστήμιο ένα χαρτί με το οποίο ζητούσε να παραταθεί η προθεσμία εγγραφής των φοιτητών. Οχι μόνο δεν έγινε δεκτό το αίτημά της, αλλά την κάλεσαν σε απολογία και την παρέπεμψαν στο Πειθαρχικό. Το κείμενο της απολογίας της ήταν συγκλονιστικό.
Την ίδια εποχή ο φοιτητής Φιλολογίας Σταύρος Κουρεμένος σκίζει επιδεικτικά ένα ψηφοδέλτιο και παραπέμπεται κι αυτός στο Πειθαρχικό, ενώ νωρίτερα έχει παραπεμφθεί ο καθηγητής Φάνης Κακριδής.

Τον Φεβρουάριο του 1973 έγιναν τα πειθαρχικά για τη Βουτσινά και τον Κουρεμένο: περίπου 150 φοιτητές συγκεντρώνονται έξω από την αίθουσα συνεδρίασης για συμπαράσταση, φωνάζουν συνθήματα όπως "κάτω η χούντα", "θέλουμε δημοκρατία" και αυτή είναι μια πρώτη αντιδικτατορική διαδήλωση, καθώς βγήκαμε και στην πόλη και κάναμε πορεία. Δεν μας χτύπησαν, αλλά οι ασφαλίτες μάς παρακολουθούσαν στενά και μας απειλούσαν. Προγραμματίσαμε συγκέντρωση και για την επόμενη μέρα, αλλά την απαγόρεψαν και δεν έγινε.
Την άνοιξη του 1973 συγκεντρώσαμε 150 υπογραφές σε κείμενο με αίτημα τη σύγκληση γενικής συνέλευσης του συλλόγου. Η χούντα αντέδρασε με προσαγωγές στην Ασφάλεια, απειλές, συστάσεις και στράτευση φοιτητών.
Σημαντικό ρόλο εκείνη την περίοδο έπαιξαν τρία περιοδικά. "Σηματωρός", με εκδότη τον Παναγιώτη Νούτσο, η "Λέξις", με εκδότη τον Νίκο Μουλακάκη και η "Δοκιμασία" με εκδότη τον Γιάννη Δάλλα.

Ο Πέτρος Ευθυμίου ίδρυσε, μαζί με άλλους φοιτητές, κινηματογραφική λέσχη στα Γιάννενα και μας έφερνε νέα από την Αθήνα.
Ταυτόχρονα ήμασταν σε συνεχή επαφή με το αριστερό αντιστασιακό κίνημα στα Γιάννενα, που εκπροσωπούσαν ο Αλέκος Σόφης (η χούντα τον βρήκε δήμαρχο Ιωαννίνων το 1967 και τον φυλάκισε), ο Λαοκράτης Βάσσης, ο Γιώργος Μακρής, ο Γιώργος Μάκης, ο Λάκης Παπαϊωάννου κ.ά.
Η Πόπη Βουτσινά και ο Νίκος Ράπτης ταξίδεψαν αεροπορικώς στην Αθήνα. Στο αεροδρόμιο τούς συνέλαβαν άνδρες της ΕΣΑ, τους οδήγησαν στα κρατητήρια, όπου υπέστησαν άγρια βασανιστήρα, αλλά δεν λύγισαν, ούτε μίλησαν. Γι' αυτή τη στάση της ο Δημήτρης Μαρωνίτης είχε αποκαλέσει, αργότερα, τη Βουτσινά "Μικρή Αντιγόνη".
Μάθαμε τηλεφωνικά για την κατάληψη στο Πολυτεχνείο στην Αθήνα και νιώσαμε ότι κάτι έπρεπε να κάνουμε κι εμείς. Ολη τη νύχτα δεν κοιμηθήκαμε και αποφασίσαμε την επομένη το πρωί να κάνουμε συγκέντρωση συμπαράστασης. Δεν μας άφησαν να μπούμε στη Φιλοσοφική Σχολή, κλείδωσαν τις πόρτες και συγκεντρωθήκαμε απέξω φωνάζοντας αντιχουντικά συνθήματα και τραγουδώντας. Μας μίλησε ο Πέτρος Ευθυμίου και στη συνέχεια κάναμε πορεία στην πόλη.
Το βράδυ της ίδιας μέρας άρχισαν οι συλλήψεις.
Χτύπησαν το σπίτι μου αργά το βράδυ και ήρθε να με πιάσει ένας από τους χαφιέδες που με παρακολουθούσαν. Του άνοιξε ο πατέρας μου και ο χαφιές τού είπε: «Αν θέλεις να ξαναδείς την κόρη σου, να της πεις να τα μαρτυρήσει όλα».
Του πατέρα μου του βγήκε το αντάρτικο και αντιστασιακό πνεύμα και του απάντησε: "Κοίταξε να δεις: Αν της πειράξεις έστω και μία τρίχα από τα μαλλιά της, όπου και να πας, δεν πρόκειται να κρυφτείς. Θα σε βρω και αλίμονό σου".
Ημουν μαθήτρια στην πρώτη Λυκείου, όταν πήραν τον πατέρα μου για εξορία. Ηταν Μεγάλη Παρασκευή, ο πατέρας μου ήταν ράφτης, του έμειναν όλα τα κουστούμια απούλητα και δεν είχαμε δεκάρα τσακιστή στην οικογένεια.
Αυτή τη φορά έπιασαν εμένα. Με πήγαν στην Ασφάλεια, με απείλησαν "αν δεν μας πεις, θα σε πάμε στην ΕΣΑ και θα πάθεις ό,τι έπαθε η Βουτσινά", με κράτησαν όλη τη νύχτα και το πρωί με άφησαν ελεύθερη.
Σκέφτομαι το φόβο που ένιωσα ερχόμενη αντιμέτωπη με έναν μηχανισμό που μπορεί να σε συλλαμβάνει, να σε απειλεί και να σε συντρίβει».

Ο Γιώργος Μάκης ήταν ο σύνδεσμος του αντιστασιακού κινήματος των Ιωαννίνων με τους καθηγητές και τους φοιτητές του Πανεπιστημίου.
Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 τον βρήκε στα Γιάννενα. Ηθελε ένα μάθημα να πάρει πτυχίο της Νομικής στην Αθήνα, ήταν πρόεδρος του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Φοιτητών Αθηνών και θυμάται:

«Στις 11 το πρωί της 21ης Απριλίου 1967 έγινε η πρώτη αντιχουντική διαδήλωση, σε πανελλαδικό επίπεδο, στα Γιάννενα. Κάναμε πορεία από το Πανεπιστήμιο μέχρι την κεντρική πλατεία, τραγουδήσαμε "πότε θα κάνει ξαστεριά" και τον Εθνικό Υμνο και διαλυθήκαμε γρήγορα γιατί μας είχαν περικυκλώσει οι ασφαλίτες. Από τους διοργανωτές ήμασταν εγώ και ο Λαοκράτης Βάσσης, φοιτητής στη Φιλοσοφική Ιωαννίνων τότε. Το ίδιο βράδυ μάς έπιασαν και τους δύο, όπως και τον Αλέκο Σόφη. Πέρασα τέσσερα στρατοδικεία και με πήγαν στις Φυλακές Ιωαννίνων, Τρικάλων και Αβέρωφ.

Το 1971 επέστρεψα στα Γιάννενα, δικηγόρος πλέον, και πιάσαμε τις παλιές παρέες. Στα γεγονότα του Πολυτεχνείου ο Αλέκος Σόφης ήταν στην Αθήνα και κάθε δέκα λεπτά μού τηλεφωνούσε και μου έβαζε να ακούσω τον ραδιοφωνικό σταθμό των εξεγερμένων φοιτητών. Εμαθα τι συνέβαινε και προέτρεψα τους φοιτητές στα Γιάννενα να κάνουν κάτι και αυτοί.

Ηθελα τόσο πολύ να πάω στην Αθήνα, που τα ξημερώματα ξεκινήσαμε με το αυτοκίνητό μου, μαζί με τον μακαρίτη Μπιστικίδη. Μόλις φτάσαμε περίπου δέκα χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα μάθαμε ότι κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος, απαγορεύτηκε κάθε μετακίνηση και γυρίσαμε πίσω».

Ο Γιώργος Μάκης και η Βούλα Σκαμνέλου γνωρίζονταν οικογενειακά από μικρά παιδιά. Οταν τον συνέλαβαν το 1967, μαθήτρια η Βούλα είχε περάσει έξω από τις φυλακές και είχε φωνάξει «κρατάτε παιδιά, σας αγαπώ». Στη διάρκεια των σπουδών της γνωρίστηκαν περισσότερο, αφού ο Γιώργος λειτουργούσε ως σύνδεσμος και λίγο αργότερα μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου παντρεύτηκαν.

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αντιστασιακοί των Ιωαννίνων συναντώνται και μαθαίνουν νέα πράγματα. Με τέτοια ευκολία, όπως στη συζήτηση που είχαμε με τον Γιώργο Μάκη στα Γιάννενα, μας πλησίασε ο συνταξιούχος δάσκαλος Γρηγόρης Μαργώνης και μας διηγήθηκε πώς η χούντα τον απέβαλε από την Παιδαγωγική Σχολή το 1967.

1)ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/11/2007

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2009

(194; - 1949) Ένας πόλεμος με ηττημένους τους Έλληνες, από την ταινία Ψυχή Βαθιά.



Έρημα βουνά
Άστρα σκοτεινά
που ήσυχα η καρδιά σας κλαίει
Σας ακούω κρυφά
Σας μετράω ξανά
Κι η φωτιά μου σιγοκαίει

Από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη Ψυχή Βαθιά
για τον εμφύλιο (194;- 1949) έναν πόλεμο χωρίς νικητές, με ηττημένους τους Έλληνες.

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009

Βεβαίωση κοινωνικών φρονημάτων, από το 1951.


Ούτος υπηρέτησεν εις τας τάξεις του Εθνικού Στρατού και μετά την απόλυσίν του κατετάγη εις τα ΤΕΑ όπου υπηρετεί μέχρι και σήμερον.


Τυγχάνει εθνικόφρων, δεν ανεμείχθη εις ουδεμίαν αντεθνικήν οργάνωσιν


....Ίνα τω χρησιμεύσει δια πάσαν Νόμιμον Χρήσιν.


Ο Πρόεδρος της Κοινότητος Λειβαδερού Κοζάνης

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

"Ο εμφύλιος μέσα μας": Είσοδος στα Γιάννενα



Ο Ρένος Αποστολίδης, το "τρομερό" παιδί της μεταπολεμικής Λογοτεχνίας, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, αλλά πάντα ενδιαφέρουσα, διαβάζει συγκλονιστικά ένα απόσπασμα από το βιβλίο του "Πυραμίδα 67" , "Το σύνδρομο της παράτας". Επιστρατευμένος στο Εθνικό Στρατό, ορκισμένος όμως να μη ρίξει ούτε μία σφαίρα, στο βιβλίο αυτό περιγράφει την ματαιότητα αυτού του πολέμου, την ανθρώπινη βλακεία και δουλικότητα, τα αδιέξοδα των απλών ανθρώπων, που μπλέχτηκαν στο δίχτυα της Ιστορίας, χωρίς να θέλουν πολλές φορές. Tην απέλπιδα προσπάθεια για επιβίωση,τους συμβιβασμούς και τις αποκοτιές, επιχειρώντας μέσα από τις περιπέτειες, που έζησε στον πόλεμο αυτό, μια βαθιά ενδοσκόπηση στη συλλογική μας συνείδηση, που είναι και ατομική ταυτόχρονα, για μια περίοδο της Ιστορίας μας, που πληγώνει ακόμα. Aυτό δηλώνουν οι αντιδράσεις, που συναντά η ταινία "Ψυχή Βαθιά" του Παντελή Βούλγαρη, μια ακόμα απόπειρα να ειδωθεί η εποχή απροκατάληπτα, όσο τώρα είναι δυνατόν βέβαια . Ο Ρ. Αποστολίδης το επιχείρησε πολύ πρώιμα. Ίσως να πλησιάζει ο καιρός που αυτό θα είναι δυνατόν πλέον.

(Τα Γιάννενα που περιγράφει, φτωχά και άθλια, μια πόλη, που ζούσε κοντά σε ένα πολεμικό μέτωπο, γεμάτη από εξαθλιωμένους πρόσφυγες-εκτοπισμένους, "ανταρτόπληκτους" τους λέγανε τότε, από τα εμπόλεμα χωριά, μια πόλη, που είχε υποστεί τόσα δεινά από τους κατακτητές στην Κατοχή, τα θυμόμαστε αρκετά οι παλιότεροι. Θυμάμαι που στο κήπο του τότε σπιτιού μου ξεθάβαμε γερμανικές σφαίρες παίζοντας. Η σημερινή πόλη με τα πολυκαταστήματα, τις φωτεινές επιγραφές, την φοβερή κυκλοφοριακή συμφόρηση, το Πανεπιστήμιο και την έντονη νυχτερινή ζωή καμιά σχέση δεν έχει με εκείνα, τα τότε, τους λασπωμένους δρόμους, τα κάρα, τα μυγοφτυσμένα, όπως λέει, λαμπιόνια στους δρόμους, και τα λερά χάνια και καπηλειά. Κι όμως τα νοσταλγούμε, όπως ο καθένας μας νοσταλγεί την παιδική ηλικία του).

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2009

Μιχρί Μπελί, ο "καπετάν Κεμάλ" που πίστευε και αυτός ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.


Μιχρί Μπελί. Ο "καπετάν Κεμάλ" του Δημοκρατικού Στρατού

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από την εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ο 92 χρόνων τούρκος συγγραφέας, ακαδημαϊκός και πολιτικός βρέθηκε στη Ροδόπη για τις ανάγκες ενός ελληνικού ντοκιμαντέρ με θέμα της ζωή του και μίλησε στη "Θ"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ο "καπετάν Κεμάλ" δεν ήταν "ένας νεαρός πρίγκηπας της Ανατολής, απόγονος του Σεβάχ του Θαλασσινού".

Όμως, όπως και ο πρίγκιπας που είχε συγκινήσει τον Μάνο Χατζιδάκι, έτσι και ο Μιχρί Μπελί (Mihri Belli) "πίστευε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο".

Ο τούρκος συγγραφέας, ακαδημαϊκός και πολιτικός, σε ηλικία 92 ετών σήμερα, καθισμένος απέναντί μου, ξεδιπλώνει με ηρεμία την πολυτάραχη ζωή του.

Η συνέντευξη εκτυλίσσεται υπό το γεμάτο αγάπη και ενδιαφέρον βλέμμα της συζύγου του Σεβίμ Μπελί (Sevim Belli), επίσης γνωστής συγγραφέα.

Το πρόσωπο του Μιχρί Μπελί έχει πάνω του όλα τα σημάδια που αφήνει ο χρόνος. Και η έκφρασή του, ύστερα από κάθε καινούργια λέξη που βγαίνει αργά από τα χείλη του, σαν να την ζυγίζει καλά πρώτα, γεμίζει από τις μνήμες του παρελθόντος.
Ο κ. Μπελί είναι ο μόνος τούρκος υπήκοος που είχε πολεμήσει στη διάρκεια του εμφυλίου, στο πλευρό των ελλήνων κομμουνιστών. Μας μιλά για τότε που τον έλεγαν "καπετάν Κεμάλ", για τη συγκρότηση και τη διοίκηση του "τάγματος Οθωμανών" του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Τι σας έφερε στη Θράκη 58 χρόνια μετά την αποχώρησή σας από τις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού;

Ήρθα στην Αλεξανδρούπολη, ανέβηκα στα Ορεινά της Ροδόπης.
Γίνεται ένα ντοκιμαντέρ για μένα από τον Φώτο Λαμπρινό (σ.σ. σκηνοθέτης, υπεύθυνος ιστορικών κινηματογραφικών αρχείων ΕΡΤ Α.Ε). Μια μέρα ήρθαν και με βρήκαν από την Ελλάδα στην Κωνσταντινούπολη και μου πρότειναν να γυρίσουν σε φιλμ τη ζωή μου. "Εντάξει", είπα και αναρωτήθηκα από μέσα μου αν η ζωή μου είναι ενδιαφέρουσα.

Τι απάντηση δώσατε;
Άρχισα στην Αμερική την πολιτική μου δράση. Μετά συνέχισα στην Τουρκία και στην Ελλάδα... Στην Αμερική βρέθηκα στο πλευρό των μαύρων που αγωνίζονταν στο Μισισίπι για τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Ύστερα πήγα στο Σαν Φραντσίσκο, εργάστηκα για το Κομμουνιστικό Κόμμα, παίρνοντας μέρος σε πορείες, σε διαμαρτυρίες. Μετά επέστρεψα στην Τουρκία και άρχισα τη δράση μου με το κομμουνιστικό κόμμα. Έμεινα πολλά χρόνια φυλακή γι' αυτό. Ήρθα στην Ελλάδα, έμεινα δυόμισι χρόνια, στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού. Συνάντησα ανθρώπους σαν τον Λασσάνη (σ.σ. τον δάσκαλο Θανάση Γκένιο, που μετείχε στην ανταρτική ομάδα "Οδυσσέας Ανδρούτσος"), τον Λάμπρο, τον Αχμέτ, που τους αγάπησα πολύ. Ναι, νομίζω ότι η ζωή μου είναι ενδιαφέρουσα.

Πότε ήρθατε πρώτη φορά στην Ελλάδα;
Ήταν το 1932-33, μαθητής τότε. Τα χρόνια εκείνα όλα τα κόμματα της Ελλάδας ήθελαν να έχουν φιλικές σχέσεις με την Τουρκία. Ο Βενιζέλος ήταν γνωστός σε όλους. Ήταν η περίοδος της αγάπης. Αυτή συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο. Επί γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα ο ελληνικός στρατός έδειξε μια ηρωική αντίσταση, που εντυπωσίασε όλους, ακόμη και μας τους Τούρκους. Αγαπήσαμε όλοι τον ελληνικό λαό που πολέμησε για την ανεξαρτησίά του.
Σε εκδήλωση που έγινε τότε με έλληνες μαθητές, όλοι φώναξαν: "Ζήτω η Ελλάδα". Εγώ δεν φώναξα. Ήμουν εθνικιστής τότε.

Αλλά αφού έμεινα 10 μέρες, 17 χρονών παλικαράκι, την αγάπησα την Ελλάδα. Και φεύγοντας, σε μια συνάντηση, φώναξα το "Ζήτω η Ελλάδα" πιο δυνατά από όλους. Δεν ήμουν πολιτικός, ένα νέο παιδί ήμουν, που ό,τι γνώριζε καλά και του άρεσε το αγαπούσε. Και η Ελλάδα είχε πολλά για να αγαπήσει κανείς.

Πώς βρεθήκατε στην ορεινή Ροδόπη το '47;
Τον Απρίλιο του 1947 βρέθηκα στα βουνά της Ελλάδας. Πριν, όταν άρχισε το αντάρτικο, ήμουν φυλακισμένος στην Τουρκία. Το 'σκασα και κατατάχτηκα στον Δημοκρατικό Στρατό. Στην αρχή, μου ανέθεσαν την ευθύνη έκδοσης μιας εφημερίδας. "Savas" ονομαζόταν. Ήμουν 31 ετών τότε. Στη συνέχεια έπιασα και τα όπλα. Ήμουν υπεύθυνος του οθωμανικού τάγματος. Το λέγαμε έτσι, γιατί είχε μέλη: Πομάκους, Τούρκους, Έλληνες κ.ά. Ανέφερε ένας τη λέξη "οθωμανικό" κι αυτό ήταν, έμεινε να το αποκαλούν και οι υπόλοιποι έτσι. Πολέμησα δυόμισι χρόνια, έφυγα το φθινόπωρο του 1949 από τις ορεινές περιοχές της Ξάνθης και της Κομοτηνής.

Φύγατε επειδή τραυματιστήκατε σοβαρά...
Το γένι μου κρύβει ένα σημάδι από εκείνον τον παλιό τραυματισμό που λέτε. Πολέμησα ως καπετάνιος στα βουνά, φυσικό ήταν να συμβεί.

Το "καπετάν Κεμάλ" πώς προέκυψε; Έτσι σας φώναζαν, από ό,τι μου είπαν, οι κάτοικοι του ορεινού όγκου...
Ο Λάμπρος με είπε για πρώτη φορά καπετάν Κεμάλ. Ο Λάμπρος ήταν ένας Τούρκος της Ανατολής, από την Προύσα. Η μητρική του γλώσσα ήταν τα τουρκικά, αλλά ήταν χριστιανός και κομμουνιστής. Μια μέρα έλεγε για τον στίχο ενός ποιητή, όπου αναφερόταν και το όνομα Κεμάλ. Αυτό ήταν. Μου το κόλλησε ο Λάμπρος και μου 'μεινε.

Τον χάσατε εκείνο τον πόλεμο. Εκ των υστέρων τι λέτε, ήταν καλό ή κακό που είχε τέτοια κατάληξη;
Κακό!
Γιατί γίνατε αριστερός;
Κομμουνιστής έγινα γιατί είμαι πατριώτης.

Και σήμερα ισχύει αυτό που λέτε;
Σήμερα πιο πολύ.

Στην Τουρκία δεν είναι εύκολο να δηλώνει και να είναι κανείς αριστερός...
Όχι, δεν είναι καθόλου εύκολο ακόμη και σήμερα. Είναι γεμάτες οι φυλακές με αριστερούς, με κομμουνιστές. Η Τουρκία δεν έχει δημοκρατία.

Γιατί μια τόσο μεγάλη χώρα φοβάται τους αριστερούς και τους φυλακίζει ακόμη και σήμερα, όπως λέτε;
Γιατί αυτά που πήρε ο καπιταλισμός από τον λαό θα τα πάρουν οι αριστεροί πίσω, αν αναλάβουν την εξουσία.



Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο ζήτημα στη χώρα σας;
Το Κουρδικό. Νομίζω ότι ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν είχε καλές ιδέες. Πίστευα ότι ο Ταλαμπανί και ο Μπαρζανί, που συνεργάστηκαν με τους Αμερικάνους, έβλεπαν τον Οτσαλάν ως τον μεγαλύτερο φόβο τους. Έτσι έχασαν την ευκαιρία. Ο Οτσαλάν δεν ήθελε ένα ελεύθερο Κουρδιστάν, γιατί θα ήταν υποχείριο στα χέρια των Αμερικανών. Η ενδεδειγμένη λύση θα ήταν μια Τουρκία με ίδια δικαιώματα για τους Κούρδους, τους Λαζούς, τους Τσερκέζους και όλες τις άλλες μειονότητες.

Είστε αντίθετος στην είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Είμαι εναντίον της Ε.Ε. γενικότερα. Στην Ευρώπη τρεις κάνουν κουμάντο, η Αγγλία, η Γαλλία και η Γερμανία. Δεν λειτουργεί δημοκρατικά αλλά ιμπεριαλιστικά.

Η Ε.Ε. δεν είναι μονόδρομος;
Εμείς στα Βαλκάνια θα μπορούσαμε να έχουμε μια δική μας ένωση με τη συμμετοχή και της Μέσης Ανατολής. Επί οθωμανικής αυτοκρατορίας το σχήμα αυτό δοκιμάστηκε με τη συμβίωση πολλών διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων, με κάποιες λίγες ελευθερίες για Αρμένιους, Τούρκους και λοιπούς. Νομίζω ότι μια ένωση, όπως το οθωμανικό κράτος, σίγουρα πολύ πιο δημοκρατική, με ελευθερίες, δικαιώματα, δημοκρατία για όλους ανεξαιρέτως, χωρίς καμία καταπίεση, θα ήταν πολύ καλύτερη για όλους: τους Άραβες, τους Έλληνες, τους Αρμένιους κ.ά.

Τώρα δεν είναι αργά;
Αργά είναι...

Υπάρχει κάτι που θέλετε να κάνετε;
Έχουμε μια θρησκευτική κυβέρνηση, που θέλει να σαρώσει το κεμαλικό κράτος. Αυτό θέλω να σταματήσω. Κάνει κουμάντο ο στρατός. Για να εκλεγείς στο κοινοβούλιο, πρέπει να λάβεις 10%, πράγμα καθόλου δημοκρατικό. Αν λάβεις 9,9% δεν εκλέγεσαι. Ρύθμιση των στρατιωτικών είναι αυτή. Οι στρατιωτικοί κάνουν κουμάντο. Η Τουρκία είναι θρησκευτικό κράτος.

Φτάνοντας στα 92, τι συμπέρασμα βγάλατε. Υπάρχει Θεός;
Αν υπάρχει Θεός; Αν πιστεύω στον Θεό δηλαδή; Δεν με αγαπάει ο Θεός. Εσύ πιστεύεις; Πιστεύεις ότι θα πας στον Παράδεισο; Φοβάσαι και πιστεύεις; Από τι φοβάσαι; Τώρα άρχισα να ρωτάω εγώ και να περιμένω απαντήσεις από εσένα...

Μια ζωή σαν ταινία

Ο Mihri Belli γεννήθηκε στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης το 1916. Γόνος αστικής οικογένειας, σπούδασε οικονομικά στο Ροβέρτειο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μισισίπι των ΗΠΑ. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και εργάστηκε στο ομώνυμο πανεπιστήμιο. Αναμείχθηκε ενεργά στην πολιτική, ιδρύοντας την Ένωση Προοδευτικής Νεολαίας. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε. Το 1946, ενώ ήταν εξόριστος, διέφυγε στην Ελλάδα. Εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό και πολέμησε ως καπετάνιος στα βουνά της Ροδόπης, όπου τραυματίστηκε σοβαρά. Με την αμνηστία του 1950 επέστρεψε στην Τουρκία και φυλακίστηκε ως ηγετικό στέλεχος του Τουρκικού Κομμουνιστικού Κόμματος (1951-1958). Μετά την αποφυλάκισή του άρχισε να γράφει σε διάφορα αριστερά περιοδικά, με το ψευδώνυμο E. Tufekci. Έφυγε από την Τουρκία με το στρατιωτικό πραξικόπημα το 1971 και επέστρεψε το 1974. Διετέλεσε γενικός γραμματέας του Τουρκικού Εργατικού Κόμματος. Το 1979 έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, από την οποία τραυματίστηκε σοβαρά. Με το πραξικόπημα του στρατηγού Εβρέν το 1980 έφυγε πάλι, στη Σουηδία αυτή τη φορά, όπου έζησε μέχρι το 1992, οπότε επέστρεψε στην πατρίδα του. Ζει με τη συγγραφέα Sevim Belli.

Τίτλοι βιβλίων του:
Savci Konustn, Soz Sanigindir - Ο εισαγγελέας μίλησε, ο λόγος στον κατηγορούμενο (1962)
Milli Demokratik Devrim - Εθνική Δημοκρατική Επανάσταση (1968)
Devrimci Hareketimizin Elestirisi 1961-1971 - Κριτική του Επαναστατικού Κινήματος 1961-1971 (1977)
TKP nin Tarihsel Komunu - Ιστορική πορεία του Τουρκικού Κομμουνιστικού Κόμματος (1978)
Rigas in Dedigi - Τάδε έφη Ρήγας Φεραίος (1987)
Anilar II Cilt - Αναμνήσεις δύο τόμοι (1988)
Gurbetten Notlar - Turkiye Solu - Σημειώσεις από την εξορία - Η Αριστερά στην Τουρκία (1996)
Yaratici Marksizm ve Dunya Ustune - Δημιουργικός Μαρξισμός και Κόσμος (1996)
Πηγή: εφημερίδα Γνώμη




Πάντα υπάρχει και μια άλλη άποψη.