Νίκος Σκοπούλης, ο Γιατρός.

Από το βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη ο Γιατρός - Εκδόσεις Δωδώνη 

Ο Νίκος Σκοπούλης γεννήθηκε στις 15 Μάρτη 1907 στο χωριό Πεδινή (παλιά Ραψίστα) των Ιωαννίνων. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο πόλεμος του 1940 τον βρίσκει οργανωμένο στο Αγροτικό Κόμμα κι ύστερα στο ΕΑΜ και στην Αλληλεγγύη.
Οι Ιταλοί κατακτητές τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν στις φυλακές Μεσολογγίου.
Μετά την απελευθέρωση (Οκτώβριος 1945) το μισαλλόδοξο κράτος τον φυλακίζει στις φυλακές του Άη Κοσμά στα Γιάννινα (Σεπτέμβρης 1946 μέχρι την Άνοιξη 1947) και στη συνέχεια εξορίζεται στη Ζάκυνθο, στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 επιστρέφει στα Γιάννινα και συμμετέχει δραστήρια στην ΕΔΑ με την οποία εκλέγεται βουλευτής το 1958 και το 1964.
Η χούντα το 1967, τον εξορίζει στη Γυάρο και στη Λέρο.
Με την μεταπολίτευση το 1974, ο Νίκος Σκοπούλης συμμετείχε στην ΕΔΑ.
Έφυγε από τη ζωή, ανήμερα της γιορτής του, στις 6 Δεκεμβρίου 1990.
Ήταν ο Γιατρός των φτωχών και καταφρονεμένων που έδινε χρήματα για τα φάρμακα τους, ο Γιατρός που σ’ αυτόν κατέφευγαν για τα παιδιά τους και οι της αντίπερα όχθης, ακόμα και οι χωροφύλακες που τον παρακολουθούσαν.
Δεν φταίτε εσείς τα όργανα, τους έλεγε ο Γιατρός, αλλά οι οργανοπαίκτες….

(Ακολουθούν ορισμένες μαρτυρίες για τον Γιατρό, σταχυολογημένες από το βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη. Το βιβλίο αυτό θάπρεπε να το διαβάσει κάθε φοιτητής - φοιτήτρια των Ιατρικών Σχολών)

….Το δεύτερο έκανε κοκκινίτσα, στα δυο του χρόνια. Κι εγώ τ’ άφησα μόνο του και πήγαινα στα χωράφια….το τρίτο γεννήθηκε άρρωστο και πέθανε κι αυτό. Ερχόταν εδώ ο Γιατρός, καβάλα στο κόκκινο άλογο, και μας κοίταγε και μας έφερνε και τα φάρμακα. Ξακουστός. Και άνθρωπος και γιατρός. Με τους μικρούς μικρός, με τους μεγάλους μεγάλος. Δεν είχε περηφάνια, δεν ήταν εγωϊστής. Έτσι ήταν ο γιατρός μας ο Σκοπούλης. Ααα, μα κουράστηκα! Δεν μπορώ να μιλήσω άλλο. Για το χατίρι του γιατρού μας μίλησα! Ο Σκοπούλης ένας ήτανε. Μόλις είπαν Σκοπούλη, ράγισε η καρδιά μου… (Ελένκω 93 χρονών, Μπάφρα 2006)


….Εικοσιμιά Απρίλη του 1967 το πρωϊ βγήκα έξω ν’ αγοράσω ψάρια. Έξω από τη λέσχη των αξιωματικών συναντάω έναν φίλο από την Ηγουμενίτσα, ήταν με αυτοκίνητο, σταματάει και μου λέει: Τρέξε να πεις στο γιατρό να φύγει να κρυφτεί, έγινε δικτατορία!
Πήγα τρέχοντας, του το είπα. Σηκώνουμε το τηλέφωνο κομμένο!
Το ιατρείο γεμάτο κόσμο. Δεν έφυγε.
Τους εξέτασε όλους, ανέβηκε επάνω ώρα τρεις και φάγαμε.
Τότε ήρθε και ο Χριστογιώργος, γιατρός και πρώην βουλευτής της ΕΔΑ. Ρε Νίκο, του λέει, θα κάτσουμε να μας πιάσουν σαν τα ποντίκια; Έμεινε λίγο και μετά έφυγε για το σπίτι του που ήταν εκεί κοντά.
Μετά κάμποση ώρα χτυπάει το κουδούνι. Ανοίγουμε. Ήταν η ασφάλεια. Ήρθαν επάνω.
Ξυπνάμε και το θείο κι έρχεται στο σαλόνι. Ήταν ο διευθυντής ασφάλειας, ο διευθυντής του τμήματος και ένας βοηθός.
Στη λίστα ήμουν και εγώ. Αυτός ο βοηθός βοήθησε να μη με πιάσουν. …Τον πήραν και έφυγαν.
 Μας έλεγε μετά ο θείος ότι οι αστυνομικοί του έλεγαν: Ντρεπόμαστε γιατρέ, που αναγκαζόμαστε να σε συλλάβουμε, είμαστε αναγκασμένοι, τι να κάνουμε; …..
Το Πάσχα πήγαμε να τους δούμε στη Λευκάδα. Είχαν μεταφέρει και τη θεία Αφροδίτη εκεί. Τους πήγαμε αρνιά, πίτες, αυγά, τα είχαν ετοιμάσει οι θείες στο χωριό.
Την επομένη τους βάλανε στο καράβι όπου οι συνθήκες ήταν άθλιες. Το βράδυ παίρνανε τους πιο νέους στο κατάστρωμα και τους δέρνανε…
Σταματήστε αυτό που κάνετε, τους είπε ο καπετάνιος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, γιατί θα βουλιάξω το καράβι. Τώρα είναι δικοί μου κρατούμενοι. Όταν βγείτε στη στεριά κάντε ό,τι νομίζετε.

Τους πήγαν στη Γυάρο όπου δεν υπήρχε τίποτε, μόνο κάτι παλιές φυλακές. Τους δώσανε τσουβάλια και τα γέμισαν με άχυρα για να κοιμηθούν. Εκεί ο θείος έπαθε έμφραγμα.
 Ήταν ξαπλωμένος χάμω, με τον ορό στο χέρι, και έτυχε να πάει ο Πατακός.
Τι έχει αυτός εδώ; Έμφραγμα του λένε.
Α! δεν είναι τίποτε θα περάσει, του είπε.
Μετά τον πήγανε στη Λέρο, στις φυλακές στο Παρθένι, και μετά στο νοσοκομείο.
Πήγαμε κι εμείς να τον δούμε αλλά δεν μας επέτρεψαν, ούτε στα παιδιά του!

Μετά το νοσοκομείο της Λέρου τον μετέφεραν στις φυλακές Αβέρωφ στην Αθήνα.
Μου στέλνει μήνυμα η θεία Αφροδίτη που ήταν ακόμη στην εξορία και μου λέει να πας στον Λαδά να ζητήσεις επιείκεια για τον Νίκο, του έσωσε το παιδί κάποτε. Ο Λαδάς ήταν υπουργός τότε.
Ζήτησα άδεια για ακρόαση. Με δέχτηκε.
Τι θες εσύ μικρή;
Είμαι ανηψιά του Σκοπούλη που ήταν στη Λέρο άρρωστος και είμαστε τρία παιδιά μόνα μας χωρίς οικονομικούς πόρους.
Αυτός είναι καλό φαϊ σε άσχημο πιάτο βαλμένο, μου λέει.
Αφού είναι καλό φαϊ ας κάνουμε και το πιάτο καλύτερο, του απαντάω. Είσαι κομουνίστρια;
Και να μην είμαι θα γίνω τώρα, γυρίζω και του λεώ. Φύγε, φύγε, δεν ξέρω…μου λέει
(Χρυσάνθη Αναγνώστου 61 χρονών, νοικοκυρά, από Πεδινή Αθήνα 2 Ιούλη 2007)



Στις εκλογές του 1958 βρέθηκε στην Καταμάχη ένας ψήφος στην ΕΔΑ. Δεν είχε ξαναγίνει ποτέ αυτό. Οι προύχοντες του χωριού άρχισαν να ψάχνουν, να ρωτούν. Πήγε και ο αστυνόμος και ρώτησε κι αυτός. Οπότε βγαίνει ο μπάρμπα Βαγγέλης ο Μηλιώνης και λέει:
  «Τι θέλεις καπετάνιε; Εγώ ψήφισα το Σκοπούλη γιατί μούσωσε τη ζωή!
Ήμουν στην πλατεία στα Γιάννενα διπλωμένος στα δυο από τον πόνο. Είχε σπάσει η σκωληκοειδίτιδα. Τυχαία πέρναγε ο Σκοπούλης από εκεί και με πήγε κατευθείαν στο Νοσοκομείο
(Βασίλειος Πάκος 88 χρόνων αγρότης από Παρδαλίτσα, Απρίλης 2008)



Μια γυναίκα του έφερε για επίσκεψη οκτώ καρύδια! Δεν έχω τίποτε άλλο γιατρέ, είπε. Από τη Νέα Ζωή, πάνω από το αεροδρόμιο, που ήταν οι πιο πολλοί γύφτοι και πολύ φτωχοί, ποτέ δεν έπαιρνε, τους έδινε και τα φάρμακα.
Όταν πρωτοξεκίνησε, τον φώναξαν στην Καλούτσανη οι γύφτοι να δει μια κοπέλα που λιποθύμησε. Δεν έχει τίποτα, τους είπε, από την εγκυμοσύνη είναι. Χίμηξαν να τον δείρουν, ποιος σου είπ’ εσένα ότ’ είναι έγκυος; Τους ζήτησε να την ξαναδεί και είπε, λάθος έκανα…Από τότε ρώταγε πριν αν είναι παντρεμένη – αφού την πάτησε μια φορά!
Μάλλον είσαι έγκυος- ήταν αρχή της εγκυμοσύνης- είπε σε μια κυρία. Καλά γιατρέ, ότ’ είμαι έγκυος το κατάλαβες, ότι τόχω μ’ άλλον πως το πέτυχες; - ο άντρας μου λείπει στη Γερμανία… (Άρτεμις Παπαιωάννου 56 χρόνων, μοδίστρα, από Γότιστα Γιάννενα Νοέμβρης 2007)


….Ο μύθος που κουβάλαγα μέσα μου για τον Σκοπούλη με οδήγησε στο ιατρείο του. Τη φυσιογνωμία του δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Μας καλοδέχτηκε με ανεπιτήδευτη ευγένεια, απλά, καλοσυνάτα, αποδιώχνοντας την αμηχανία και τον κάποιο φόβο μου για το πώς θα μας αντιμετώπιζε. Με ρώτησε αν είμαστε συγγενείς.
--Όχι του είπα, είναι απ’ τα μέρη μου και μου ζήτησε να τον πάω σε γιατρό.
---Και ποιος σ’ έστειλε σε μένα;
--Κανένας, άκουγα στο χωριό μου από μικρό παιδί για το Σκοπούλη, τον Κρόκο και το Γρηγόρη. Κι έτσι ήρθα. Είναι πολύ φτωχός, ήρθε στην καρότσα ενός φορτηγού..
---Δεν πειράζει, μ’ έκοψε ευγενικά, όλοι ξέρουμε από φτώχεια. Κι άρχισε να τον εξετάζει. Όταν τελείωσε, του είπε με την ήρεμη φωνή του: Μη φοβάσαι, δεν έχεις τίποτε, όλα θα πάνε καλά. Είσαι πλευριτωμένος. Κάθισες ιδρωμένος σε ρεύμα; Θα πάρεις λίγα φάρμακα και θα γίνεις περδίκι. Με το που άκουσε αυτός φάρμακα με κοίταξε ερωτηματικά. Κι ο γιατρός που το πιασε με την κόρη του ματιού του, καθώς έγραφε τη συνταγή, μου είπε σε ποιο φαρμακείο θα πάμε για τα φάρμακα, το κόστος των οποίων θα έμπαινε στις οφειλές του.
Είπαμε στα όρθια και δυο πολιτικές ή περίπου πολιτικές κουβέντες, καθώς με ρώτησε για τους σπουδαστές και τα προβλήματά τους στην πόλη, και μας άπλωσε το χέρι του. Του το έσφιξα με ευγνωμοσύνη. Ευχαριστούμε πολύ, του είπα, καθώς ο συντοπίτης μου έσκυβε να του το φιλήσει. Ο Γιατρός το τράβηξε γρήγορα, έμεινα με την εντύπωση πως κοκκίνισε το πρόσωπό του, και μας αποχαιρέτησε ευγενικά, σαν να ‘μασταν γνωστοί από χρόνια. Περαστικά, περαστικά!, να πάτε στο καλό!
Μόλις βγήκαμε στο δρόμο, ο καημένος ο συντοπίτης μου γύρισε προς το ιατρείο κι έκανε το σταυρό του: «Να στα δίνει ο Θεός διπλά και τριπλά αυτά που κάνεις. Εσύ δεν είσαι άνθρωπος, είσαι άγιος».
Πέρασαν πολλές δεκαετίες από τότε. Κι ο κόσμος όλος λέει ακόμη: «Αυτός δεν ήταν άνθρωπος, ήταν άγιος»
Αλήθεια, αναρωτιέμαι, υπάρχει κάπου στην πόλη των Ιωαννίνων μια προτομή του Σκοπούλη;

(Λαοκράτης Βάσσης, 63 χρονών από Ριζοβούνι Πρέβεζας, φιλόλογος, Αθήνα Μάης 2008)


Υπηρετούσα, το 1962, ως καθηγητής φιλόλογος στο Γυμνάσιο Φιλιατών Θεσπρωτίας. Στο διπλανό σπίτι έμενε ένας χωροφύλακας, απλός άνθρωπος και λαμπρός οικογενειάρχης, αλλά, σύμφωνα με τις επιταγές της πρώτης Καραμανλικής οκταετίας, βαμμένος αντικομουνιστής. Αρρώστησε, βαριά μάλιστα, ο μικρός του γιος και η οικογένεια του είχε περιέλθει σε απόγνωση. Είχε επισκεφθεί κάμποσους γιατρούς, αλλά γιατρειά για το γιο του δεν βρήκε. Του συνέστησα να επισκεφθεί στα Γιάννενα το γιατρό Νίκο Σκοπούλη. Αντιμετώπισε, αρχικά, την πρότασή μου με πολλή απορία και σκεπτικισμό. Ένας ακραιφνής εθνικόφρονας πως μπορούσε να εμπιστευθεί την υγεία του γιου του σε ένα κομουνιστή γιατρό; Τελικά η πατρική στοργή και η προτροπή των συγγενών του νίκησαν τους δισταγμούς του.
Επισκέφτηκε το γιατρό Σκοπούλη στο ιατρείο του, άκουσε τις σοφές συμβουλές του, δωρεάν μάλιστα, δέχτηκε την πλούσια προσφορά των φαρμάκων για τη θεραπεία του γιου του και γύρισε στο Φιλιάτι κατενθουσιασμένος. Αν είναι έτσι όλοι οι κομουνιστές, μου είπε, τότε εμείς οι εθνικόφρονες που τους κυνηγάμε και τους φακελώνουμε είμαστε για τα πανηγύρια.
….Την άλλη μέρα, στο γραφείο των Ηλιού και Ηλιόπουλου, βουλευτών της ΕΔΑ τότε, συναντηθήκαμε ο φίλος μου ο δικηγόρος κι εγώ με το Νίκο Σκοπούλη. Δεν έκρυβε την απογοήτευσή του για την κατάληξη της υπόθεσης (σύσταση εξεταστικής των πραγμάτων επιτροπής να εξετάσει την υπόθεση της αγοράς οικοπέδων από τις οικογένειες Καραμανλή). Δυστυχώς, παιδιά, μας είπε, σε τούτον εδώ τον τόπο δεν πρόκειται να γίνει τίποτε. Αυτά που συνέβαιναν στην εποχή της οκταετίας της ΕΡΕ, εξακολουθούν να συμβαίνουν, δυστυχώς, για πολύν καιρό ακόμα. Το θύμα, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι ο λαός που κάθε τόσο καλείται να πληρώνει τα σπασμένα. Τα πλήρωσε στον πόλεμο του ’40, τα πλήρωσε στην Κατοχή, τα πλήρωσε στον εμφύλιο, εξακολουθεί να τα πληρώνει και τώρα. Εμείς όμως δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τον αγώνα, αν θέλουμε να ανατείλουν και για το λαό μας καλύτερες μέρες.
«Καλύτερες μέρες για το λαό μας», αυτό ήταν το όραμα του γιατρού, του πολιτικού και αγωνιστή Νίκου Σκοπούλη. Αυτές τις καλύτερες μέρες περιμένει και σήμερα ο λαός μας, αλλά αυτές δεν φαίνονται ακόμα στον ορίζοντα. Και το κακό για τούτο τον τόπο είναι ότι ένας – ένας λείπουν τέτοιοι αγνοί αγωνιστές, τέτοιοι τέλειοι άνθρωποι, όπως ήταν ο Νίκος Σκοπούλης.
(Σπύρος Εργολάβος 71 χρονών, φιλόλογος, συγγραφέας από Παραμυθιά, Γιάννενα Αύγουστος 2008)

…ως υπαξιωματικός υπηρέτησα στο τμήμα ασφάλειας Ιωαννίνων και από τον Αύγουστο του 1959 μου είχε ανατεθεί και η παρακολούθηση του βουλευτή της ΕΔΑ Σκοπούλη. Ως επιστήμων υπήρξε καθολικής αποδοχής, είχε καταξιωθεί και υφίστατο διάχυτη η εντύπωση ότι ασκούσε ιατρικό λειτούργημα και όχι επάγγελμα για πλουτισμό. Ως πολιτικός εκπροσωπούσε το ξεχωριστό ήθος, την πραότητα, την ευγένεια και την αυτοσυγκράτηση χωρίς ακρότητες.
Κατά την παρακολούθηση, εκ του σύνεγγυς και σε απόσταση αναπνοής, ουδέποτε είχε εκδηλώσει αγανάκτηση. Αντίθετα, με το αφοπλιστικό του χαμόγελο, έλεγε σε μένα και τους δυο χωροφύλακες: «Κάντε τη δουλειά σας παιδιά μου, δεν φταίτε εσείς τα όργανα, αλλά οι οργανοπαίχτες». (Λεωνίδας Νικόπουλος 72 χρονών, αστυνομικός, από Πάπιγγο, Σεπτέμβρης 2008)