Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

Οι βάρκες με τις κόκκινες σημαίες στην Παμβώτιδα, από τους Κυνηγούς του Θόδωρου Αγγελόπουλου που έφυγε ταξίδι για μακρυά.



Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ίσως ο πιο γνωστός έλληνας κινηματογραφιστής στο εξωτερικό, γεννήθηκε στις 27 Απριλίου 1935 στην Αθήνα όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια.

Το 1961 μετέβη στη Γαλλία όπου σπούδασε φιλοσοφία και κινηματογραφική τέχνη. Από το 1964, όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, ασχολήθηκε αρχικά με την κριτική και αργότερα με την σκηνοθεσία.

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ήταν η «Αναπαράσταση» (1970) που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης και σε ξένα φεστιβάλ.

Τη δεκαετία του 1970 σκηνοθέτησε μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες του: τις «Μέρες του ‘36» (1972), τον πολυβραβευμένο «Θίασο» (1974) και τους «Κυνηγούς» (1977). Ο «Μεγαλέξαντρος» το 1980 απέσπασε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία.

Ακολούθησαν το «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984), ο «Μελισσοκόμος» (1986), το «Τοπίο στην Ομίχλη» (1988) και το «Μετέωρο βήμα του Πελαργού» (1991), όλες πολυβραβευμένες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το 1995 «Το βλέμμα του Οδυσσέα» κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες, ενώ τρία χρόνια αργότερα, το 1998, το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες κέρδισε η «Μία αιωνιότητα και μία ημέρα».

Το 2004 παρουσίασε το πρώτο μέρος της τριλογίας που ετοίμαζε, το «Λιβάδι που δακρύζει».

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1968 "Εκπομπή" μικρού μήκους

1970 "Αναπαράσταση"

Βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ του Hyeres (1971),

Βραβείο Georges Sadoul (1971)

1972 "Μέρες του '36 "

Βραβείο FIPRESCI Βερολίνο 1973

1975 "Ο Θίασος"

Βραβείο FIPRESCI, Διεθνές Φεστιβάλ Καννών 1975,

Βραβείο Interfilm Βερολίνο "Forum" 1975,

Βραβείο καλύτερης ταινίας της χρονιάς, British Film Institute 1976,

Βραβείο Καλύτερης ταινίας στον κόσμο για τη δεκαετία 1970-80, Ένωση Κριτικών

Ιταλίας,

Μία από τις καλύτερες ταινίες της ιστορίας του κινηματογράφου, FIPRESCI,

Καλύτερη ταινία της χρονιάς, Grand Prix για τις τέχνες, Ιαπωνία,

Βραβείο Golden Age, Βρυξέλλες 1976

1977 " Οι κυνηγοί"

Βραβείο καλύτερης ταινίας Golden Hugo, Σικάγο 1978

1980 "Μεγαλέξανδρος"

Βραβείο Χρυσό Λιοντάρι και FIPRESCI, Βενετία 1980

1981 "Ένα χωριό, ένας χωριάτης" ντοκιμαντέρ

1983 "Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη" τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ

1984 "Ταξίδι στα Κύθηρα"

1986 "Ο μελισσοκόμος"

1988 "Toπίο στην ομίχλη"

1991 "Το μετέωρο βήμα του πελαργού"

Cinema Lumiere, Μπολόνια (Ιταλία), Μάρτιος - Απρίλιος 2002,

Φεστιβάλ Σίδνεϊ (Αυστραλία), Ιούνιος 2003

1995 " Το βλέμμα του Οδυσσέα"

Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής, Διεθνές Φεστιβάλ Καννών 1995

FIPRESCI Βραβείο της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών, Διεθνές Φεστιβάλ Καννών 1995,

Felix των Κριτικών ταινίας της χρονιάς, 1995

1998 " Μια αιωνιότητα και μια μέρα"

Χρυσός Φοίνικας στο Διεθνές Φεστιβάλ Καννών, 1998

2004 "Το λιβάδι που δακρύζει"

2008 "Η σκόνη του χρόνου"

ΣΧΕΤΙΚΑ 1) Θόδωρος Αγγελόπουλος στη wikipedia

2) Στα ΝΕΑ





Από τα γυρίσματα του Θίασου στα Γιάννενα

2 σχόλια:

sideritis είπε...

Σούρουπο στη Δραπετσώνα. Ένας σκηνοθέτης παρασύρεται από μοτοσυκλέτα στα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας με θέμα την οικονομική κρίση. Θα μπορούσε να είναι η αρχή ή το φινάλε σε μια από τις ταινίες του.
Η ιστορία των ταινιών του είναι η ιστορία της Αριστεράς, η παλίρροια και η άμπωτη του κομμουνιστικού κινήματος, οι τρικυμίες που σηκώνουν οι μεγάλες αναμετρήσεις, το μεγαλείο και η φρίκη, εικόνες και μουσικές, αφηγήσεις και συμβολισμοί, κομμάτια και αποσπάσματα από το «σύντομο αιώνα των άκρων». Σκηνοθέτης των μεγάλων αφηγήσεων, των μεγάλων περιπετειών που συνδέθηκαν με τα συλλογικά οράματα, αλλά και των μεγάλων αναζητήσεων.
Θυμάμαι το 1988, την αίθουσα ΜΑΧ στο Πολυτεχνείο, ασφυκτικά γεμάτη σε ένα τριήμερο αφιέρωμα της ΚΝΕ στο έργο του σκηνοθέτη. Προβολές των ταινιών «Μελισσοκόμος», «Ταξίδι στα Κύθηρα», «Τοπίο στην ομίχλη». Ένα ολόκληρο σύμπαν από εικόνες και ήχους ανοίχτηκε διάπλατα μπροστά μου, ομιχλώδες και ανεξερεύνητο. Μερικές φορές απροσπέλαστο. Εικόνες και ήχοι που σημάδεψαν στιγμές συλλογικές και προσωπικές, σκληρές και τρυφερές…
Είναι το πλήθος στην πλατεία με τις κόκκινες σημαίες να τραγουδάει για τη λευτεριά λίγο πριν πέσουν οι πυροβολισμοί, λίγο πριν ακουστούν οι γκάϊντες των σκωτσέζικων στρατευμάτων
Και είναι ο Κατράκης στη σχεδία να χάνεται στο πέλαγος
Είναι το Δέντρο…
Το Δέντρο να αχνοφαίνεται μέσα στην ομίχλη και να αλλάζει χρώματα, να γίνεται καταπράσινο καθώς το πλησιάζουν τα δυο παιδιά
Και είναι το Δέντρο αποτρόπαιο και φριχτό, γεμάτο σφάγια
Είναι το βαλς του γάμου και είναι το ροκ της καντίνας
Μια αυλή με φαντάρους του εθνικού στρατού : ένας καβαλάρης μπαίνει, ξεκαβαλικεύει και ακουμπάει τα όπλα του πάνω σε μια απλωμένη κουβέρτα
Είναι οι καμπάνες να χτυπάνε…οι μαυροσκούφηδες αντάρτες, καβαλάρηδες και νικητές να καλπάζουν λεύτεροι στην αμμουδιά
Και είναι οι αντάρτες αιχμάλωτοι να βαδίζουν μέσα στην πόλη με τα χέρια ψηλά
Είναι οι ΕΠΟΝίτες να τραγουδάνε στο καφενείο «δε μας τρομάζουν των Άγγλων τα κανόνια ούτε του Σκόμπυ η νέα διαταγή, το ‘χουμε γράψει στο Σύνταγμα με αίμα, ελευθερία και όχι κατοχή»
Και είναι ο ταγματασφαλίτης να πυροβολεί κι ο νεαρός ΕΑΜίτης ν’ ανοίγει το παλτό του για να του δείξει ότι είναι πλέον άοπλος
Είναι το κομματιασμένο άγαλμα του Λένιν, πάνω σε μια φορτηγίδα, να ταξιδεύει στο Δούναβη με τα χέρια υψωμένα στο βαλκάνιο ουρανό
Και είναι ο λυγμός του μοναχικού Βέγγου πάνω στο βουνό

Και θυμάμαι καλά, το χειμώνα του ’88 - όταν η Αριστερά υπνωτιζόταν στους ρυθμούς της περεστρόικα και στην Ελλάδα αποκαθιστούσε δια της ενότητας, όχι το ρήγμα του 1968 αλλά τα όποια ρήγματα με την εξουσία – στη Μεγάλη Οθόνη, τα σχήματα, οι εικόνες και τα σύμβολα, να αχνοφαίνονται πίσω από την ομίχλη. Ένα τεράστιο κομμένο χέρι αγάλματος αναδύεται από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ο δείκτης είναι κομμένος. Δεν υπάρχουν οδοδείκτες. Προς τα πού λοιπόν να βαδίσουμε ; Είναι εκεί, όπου η τέχνη διαισθάνεται την κατάρρευση, τη διάψευση των οραμάτων και την ήττα των μεγάλων αφηγήσεων, είναι εκεί όπου ο θίασος διαλύεται οριστικά και ξεπουλάει τα ρούχα του. Τους παλιούς καταυλισμούς τους βρήκαμε καμένους, τις γέφυρες κομμένες, θίασος δεν υπάρχει πια, δρόμος ανοιχτός για μας πουθενά ούτε και σημάδια γνωστά γύρω μας, το δικό μας δρόμο πρέπει να τον ανοίξουμε περπατώντας στην ομίχλη…

Ο Χομπσμπάουμ έγραφε κάπου ότι η ιστορία των μεγάλων συλλογικοτήτων, δε βασίζεται στη λαϊκή μνήμη, αλλά σ’ αυτό που γράφουν για το παρελθόν ιστορικοί και χρονικογράφοι, σε όλα αυτά που διδάσκουν οι δάσκαλοι τους μαθητές τους, στο πως οι μυθιστοριογράφοι, οι κινηματογραφικοί και τηλεοπτικοί παραγωγοί μεταμορφώνουν αυτό το υλικό. Από αυτή την άποψη, το έργο του σκηνοθέτη δεν είναι μόνο μια αναφορά στην ιστορία μας, είναι ένα κομμάτι της ιστορίας μας…
κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές
είναι γιατί τ' ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη
δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή
(στίχοι από το ποίημα του Σεφέρη Τελευταίος Σταθμός, που απαγγέλει ο δάσκαλος στο μικρό Αλέξανδρο στην ταινία «Μεγαλέξανδρος»)
Δημήτρης Μαριόλης

Stergios Nastopoulos είπε...

Το περίεργο είναι ότι τον Θόδωρο Αγγελόπουλο ο ελληνικός λαός τον θαύμαζε και τον αγαπούσε παρ'όλο που οι ταινίες του σαφώς απευθύνονταν σε ένα πιο μυημένο κοινό. Ίσως ενδόμυχα ο καθένας καταλάβαινε οτι ο άνθρωπος είναι μεγάλος. Όπως π.χ. όλοι θαυμάζουν τον Einstein αν και δεν τον καταλαβαίνουν. Και όντως είναι ο άνθρωπος είναι προφήτης. Γιατί τι άλλο απ' αυτό δεν ήταν το "Τοπίο στην ομίχλη"; Μήπως οι αδιόρατες κυμάνσεις των πραγμάτων που έρχονται συλλαμβάνονται από τους καλλιτέχνες, έτσι ώστε να αντιλαμβάνονται τα επερχόμενα πριν ακόμα εκδηλωθούν; Δεν ξέρω. Σίγουρα η Ελλάδα είναι φτωχότερη. Και ποιοί έμειναν τελικά σ' αυτόν τον τόπο; Οι απατεώνες, οι καιροσκόποι και τα λαμόγια; Δυστυχώς.