Τις πρώτες μέρες μετά την Ιταλική επίθεση στις 28 Οκτωβρίου 1940, τα Γιάννενα βομβαρδίζονται από τα ιταλικά αεροπλάνα. Τη μανία των ιταλικών βομβαρδιστικών γνωρίζουν για τα καλά τα μποστάνια της περιοχής της Καλούτσανης.
Αρκετά από τα σπίτια της Καλούτσανης παθαίνουν ζημιές ή καταστρέφονται από τις ιταλικές βόμβες. Μαζί μ’ αυτά κι ο μιναρές του τζαμιού της Καλούτσιανης (Πλατεία Λάμπρου Τζαβέλα) που χάσκει από τότε ακέφαλος, έχοντας σαν σκούφια του μια φωλιά πελαργών.
Τις ίδιες περίπου μέρες σε αερομαχία υπεράνω της περιοχής της Μονής Πατέρων καταρρίπτεται το αεροπλάνο και φονεύεται ο ηρωικός πιλότος του.
Στη διάρκεια του Ιταλικού πολέμου χρησιμοποιείται το αεροδρόμιο του Κατσικά στην περιοχή του οποίου τον Φεβρουάριο του 1941 διεξήχθη αερομαχία.
Σφοδρός βομβαρδισμός των Ιωαννίνων έγινε από γερμανικά αεροπλάνα στις 20 Απριλίου 1941, λίγο πριν την υπογραφή της συνθηκολόγησης στο Βοτονόσι όπου βομβαρδίστηκε το στρατιωτικό νοσοκομείο στην παλαιά Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία μολονότι έφερε τεράστιο ευδιάκριτο σήμα του Ερυθρού Σταυρού.
Ο κ. Αχιλλέας Καλογερίδης αφηγείται στο βιβλίο «Μνήμες Κατοχής ΙΙ – Ιταλοί και Γερμανοί στα Γιάννενα και η καταστροφή της εβραϊκής κοινότητας» του Christoph Gustavus Εκδόσεις Ισνάφι – Ιωάννινα 2008
…Όταν οι Ιταλοί βομβάρδιζαν, αυτό κρατούσε για δέκα ή δεκαπέντε λεπτά και οι βόμβες δεν προξενούσανε μεγάλες ζημιές. Οι άνθρωποι αψηφούσαν αυτές τις βόμβες και δεν πήγαιναν στα καταφύγια. Οι βομβαρδισμοί όμως από τους Γερμανούς ήταν ιδιαίτερα σφοδροί λίγο πριν την υπογραφή της συνθηκολόγησης τον Απρίλη 1941.
Τότε, το Πάσχα του 1941 ήταν διαφορετικά. Οι βομβαρδισμοί κρατούσαν όλη την ημέρα. Στα υπόγεια του «Ακροπόλ» είχαν κατασκευάσει ειδικά καταφύγια, γιατί εκεί βρισκότανε όλο το Γενικό Στρατηγείο του Αλβανικού μετώπου. Είχαν φτιάξει τσιμεντένια κλουβιά εσωτερικά, δηλαδή μέσα από τα τοιχία, πάχους 50 ως 70 εκατοστών. Οι αξιωματικοί του Γενικού Επιτελείου κατεβαίνανε σε αυτά τα καταφύγια. Εκείνη τη μέρα, που έγινε η ανακωχή, οι βομβαρδισμοί ήταν ανελέητοι. Οι σειρήνες πάνω από το ξενοδοχείο χτύπαγαν συνεχώς. Κάποια στιγμή μια ριπή βομβών ξεκίνησε από τη Ζωσιμαία Ακαδημία, πέρασε μπροστά από το ξενοδοχείο μέχρι πιο κάτω απ’ το Ρολόι.
Ο κ. Άγγελος Καλογερίδης αφηγείται στο ίδιο βιβλίο
…Στις 28 Οκτωβρίου ήμασταν στο χωριό. Την ημέρα αυτή είδα τα πρώτα αεροπλάνα που έριξαν βόμβες από ψηλά σ’ ένα γεφύρι στο δρόμο από τα Γιάννενα προς την Ηγουμενίτσα. Είδα κάτι να αστράφτει απάνω στον ουρανό. Νόμιζα ότι ρίχνουν προκηρύξεις, μα μετά ήρθε ο ήχος των βομβών και καταλάβαμε. Αυτός ο ήχος ήταν για μένα η πρώτη συγκλονιστική μαρτυρία του πολέμου.
…Και τα Γιάννενα βομβαρδίστηκαν από τους Ιταλούς. Μα τα χειρότερα άρχισαν, μόλις οι Γερμανοί επενέβησαν στον πόλεμο. Στις 20 Απριλίου 1941, δηλαδή την Κυριακή του Πάσχα, βομβαρδίστηκε και το νοσοκομείο στα Γιάννενα από γερμανικά στούκας. Εκείνη την ημέρα έπεσε και στο χειρουργείο μια βόμβα. Η πόλη ήταν συνεχώς σε συναγερμό και σκοτώθηκε κόσμος…Έτσι ένα κλιμάκιο του στρατηγείου μας πήγε απ’ το ξενοδοχείο στο Βοτονόσι, για να διαπραγματευτεί την ανακωχή με τους Γερμανούς. Αρχηγός ήταν ο Τσολάκογλου, ο διοικητής της 11ης Μεραρχίας, η οποία υποχώρησε από τα Γρεβενά υπό την πίεση των γερμανικών στρατευμάτων. Ήρθαν όλοι οι αξιωματικοί, κάπου εκατόν τόσοι, στα Γιάννενα, στο στρατηγείο της Ηπείρου, δηλαδή στο «Ακροπόλ». Ο Τσολάκογλου τότε είχε αναλάβει τις διαπραγματεύσεις, επειδή ο Παπάγος, ο πρώην αρχηγός της Στρατιάς του αλβανικού μετώπου δε δέχτηκε να κάνει ανακωχή με τους Γερμανούς. Γι’ αυτό παρέδωσε τη διοίκηση στον Τσολάκογλου, ο οποίος ανέλαβε τις ευθύνες της συνθηκολόγησης σε συνδυασμό με τον μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, που μετά έγινε Αρχιεπίσκοπος.
Στα καταφύγια του ‘Ακροπόλ’ έγινε η συζήτηση για τους όρους της συνθηκολόγησης με τους αξιωματικούς. Ο Τσολάκογλου ρωτούσε τι ζητάνε οι Γερμανοί κι έγινε συζήτηση, ώστε να είναι συλλογική η ευθύνη όλων των αξιωματικών.
Τη Δευτέρα του Πάσχα 21 Απριλίου 1941, οι Γερμανοί φτάνουν μέσω Δρίσκου στα Γιάννενα. …σαν μια σιδερένια σειρά από κάμπιες φάνηκε να κατηφορίζει τις στροφές του Μιτσικελιού από το Δρίσκο μέχρι το Πέραμα, ερχόταν τανκς, φορτηγά, μοτοσικλέτες, στρατός….
…Κοιτάζαμε από μακρυά, λες και δεν υπήρχαμε γι’ αυτούς. Δε μας είπαν τίποτα. Κόβανε κάτι φρούτα από τα δέντρα και τα τρώγανε. Θυμάμαι έναν που έκοβε πορτοκάλια και λεμόνια και τα ’τρωγε μαζί με τις φλούδες….
Ο Πέτρος Αποστολίδης στο βιβλίο του ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ Τόμος ΙΙ γράφει:
…Τα ιταλικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν. Το πρώτο σπίτι στα Γιάννενα που κυριολεκτικά διαλύθηκε από βόμβα, ήταν του Τουρκοαλβανού Γκαζελή …γινόταν αερομαχία κι εμείς αντί να μπούμε σε καταφύγιο, παρακολουθούσαμε ξένοιαστοι στο προαύλιο. Ένα μικρό αεροπλάνο και δυό μεγαλύτερα έκαναν ελιγμούς στον αέρα κι ακούονταν ριπές πολυβόλων. Ξαφνικά, το ένα από τα μεγάλα παίρνει ύψος και ανάβει σαν πυροτέχνημα, το μικρό διαλύεται σε κομμάτια. Ύστερα μάθαμε ότι το μικρό ήταν καταδιωκτικό δικό μας με χειριστή τον Παπαδόπουλο, που σκοτώθηκε έτσι ηρωϊκά. Την ίδια στιγμή τέσσερις πέντε απανωτές εκρήξεις από βόμβες εκεί κοντά μας. Ξάπλωσα σύρριζα στον τοίχο δεξιά από την είσοδο. …Στη διασταύρωση, που είναι τώρα το «Παλλάδιο» έπεφτε από τον ουρανό κάτι σαν μεγάλο καρτόνι πότε δεξιά, πότε αριστερά. Ήταν ένα από τα φτερά του διαλυμένου καταδιωκτικού, έκοψε μερικά σύρματα της ηλεκτρικής και της τηλεφωνικής γραμμής και κάθισε στο δρόμο.
….Σου έκανε εντύπωση η αντίδραση του κόσμου στους βομβαρδισμούς. Περίμενες πανικό κι όμως όχι. Το πήραν σαν φυσική κατάσταση, να τρέχουν στα καταφύγια με τη σειρήνα του συναγερμού και με τη λήξη να ξαναπιάνουν δουλειά.
Βομβαρδισμός του Νοσοκομείου: Φέρουν και τοποθετούν μέσα στον περίβολο του Νοσοκομείου έναν αντιαεροπορικό προβολέα. Οι γιατροί μεταξύ μας συζητούσαμε αγανακτισμένοι: Αντιαεροπορικό όπλο στο Νοσοκομείο! Θα το έκανε στόχο των αεροπλάνων και προπαντός δικαιολογία γι’ αυτούς να μη σέβονται ούτε Νοσοκομείο ούτε τίποτε, αλλά ποιος να μιλήσει γι’ αυτά στον Πρίντζο; Δεν το χαν σε τίποτε να μου κολλήσουν και την κατηγορία εχθρός του στρατού, φίλος των Ιταλών κι ό,τι άλλο θέλεις.
…Δεν είχαμε τελειώσει ακόμα το φαγητό εκείνο το απόγευμα στο σπίτι του φίλου γιατρού Μαρούφωφ και ξαφνικά, χωρίς να προηγηθεί σήμα συναγερμού, μια έκρηξη βόμβας και από κοντά δεύτερη… Η βόμβα είχε πέσει κοντά στον προβολέα στο Νοσοκομείο. Τότε κατάλαβαν το έγκλημα που κάναν να βάλουν τον προβολέα στο Νοσοκομείο και τον απομάκρυναν αμέσως. Το αεροπλάνο ήρθε με βολ πλανέ, με σβησμένη τη μηχανή, από την κατεύθυνση του Δρίσκου, γι’ αυτό δεν το πήρε είδηση κανένας, έριξε τις βόμβες του, έβαλε μπροστά τη μηχανή του κι εξαφανίστηκε. Λέγαν τότε ότι πιλότος του αεροπλάνου ήταν ο Βοϊδίτσης, ένας Ηπειρώτης Ελληνοϊταλός.
Πάσχα με στούκας: …Ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα (20 Απρ.1941) γερμανικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν το στρατιωτικό νοσοκομείο (κτίριο Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας) Νεκροί κάμποσοι γιατροί, νοσοκόμοι, άρρωστοι και όλες οι αδελφές. Ανάμεσα στους γιατρούς οι Μαρκάκης και Κοντιάδης.
Η βόμβα είχε σκάσει ακριβώς στο κατώφλι της πόρτας του ενός από τα δύο χειρουργεία, αφού τρύπησε στέγη, ταβάνια και πατώματα τσιμεντένια.
Είχαν εγχείρηση εκείνη τη στιγμή, σκοτώθηκαν γιατροί, νοσοκόμοι και όσοι βρίσκονταν στο χειρουργικό θάλαμο, εκτός από τον εγχειριζόμενο. Αναποδογύρισε το χειρουργικό κρεβάτι – δεν είχε ακόμη αρχίσει η εγχείρηση- κι αυτός βρέθηκε λιπόθυμος ύστερα ανάμεσα σε νεκρούς, χωρίς γρατσουνιά. Το μεγάλο χολ ανάμεσα στα δύο χειρουργεία ήταν γεμάτο νοσοκόμους και αρρώστους, όλες οι αδελφές του Νοσοκομείου τακτοποιούσαν γάζες και επιδέσμους για τους κλιβάνους των χειρουργείων. Η βόμβα τις κομμάτιασε.
Μόνο ένας γλίτωσε απ’ όσους βρέθηκαν στο χολ αυτό, ο γιατρός –στρατιώτης τότε Κολιτσίδας. Κατάκοπος από τη νύχτα που δούλευε ξάπλωσε και κοιμόταν πίσω από τ’ αραδιασμένα στο χολ καλαθόπλεκτα κιβώτια χειρουργικών εργαλείων, που προορίζονταν για το μέτωπο. Τον βρήκαν λιπόθυμο από την πίεση των αερίων.
…Στη στέγη της Ακαδημίας – Νοσοκομείου ζωγραφισμένος ευδιάκριτα ήταν ένας τεράστιος Ερυθρός Σταυρός. Οι «γενναίοι» Γερμανοί, οι γιοί των ποιητών και των φιλοσόφων, τον βρήκαν βλέπεις ευδιάκριτο στόχο…
Το τέλος ενός επικού αγώνα: Την ίδια μέρα υπογράφεται η παράδοση στο Βοτονόσι και την άλλη μέρα Δευτέρα του Πάσχα (21 Απριλίου και αυτή του 1941) … κοντά στο μεσημέρι βλέπουμε στο δρόμο του Δρίσκου μια μακρόσυρτη πλατιά ταινία από σκόνη να σέρνεται σαν φίδι προς τα Γιάννενα, ήταν γερμανικός στρατός, μοτοσυκλέτες, τζιπ, τάνκς, που ‘ρχοταν από το Μέτσοβο. Ήμασταν λοιπόν κάτω από την κατοχή των Γερμανών…
Αρκετά από τα σπίτια της Καλούτσανης παθαίνουν ζημιές ή καταστρέφονται από τις ιταλικές βόμβες. Μαζί μ’ αυτά κι ο μιναρές του τζαμιού της Καλούτσιανης (Πλατεία Λάμπρου Τζαβέλα) που χάσκει από τότε ακέφαλος, έχοντας σαν σκούφια του μια φωλιά πελαργών.
Τις ίδιες περίπου μέρες σε αερομαχία υπεράνω της περιοχής της Μονής Πατέρων καταρρίπτεται το αεροπλάνο και φονεύεται ο ηρωικός πιλότος του.
Στη διάρκεια του Ιταλικού πολέμου χρησιμοποιείται το αεροδρόμιο του Κατσικά στην περιοχή του οποίου τον Φεβρουάριο του 1941 διεξήχθη αερομαχία.
Σφοδρός βομβαρδισμός των Ιωαννίνων έγινε από γερμανικά αεροπλάνα στις 20 Απριλίου 1941, λίγο πριν την υπογραφή της συνθηκολόγησης στο Βοτονόσι όπου βομβαρδίστηκε το στρατιωτικό νοσοκομείο στην παλαιά Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία μολονότι έφερε τεράστιο ευδιάκριτο σήμα του Ερυθρού Σταυρού.
Ο κ. Αχιλλέας Καλογερίδης αφηγείται στο βιβλίο «Μνήμες Κατοχής ΙΙ – Ιταλοί και Γερμανοί στα Γιάννενα και η καταστροφή της εβραϊκής κοινότητας» του Christoph Gustavus Εκδόσεις Ισνάφι – Ιωάννινα 2008
…Όταν οι Ιταλοί βομβάρδιζαν, αυτό κρατούσε για δέκα ή δεκαπέντε λεπτά και οι βόμβες δεν προξενούσανε μεγάλες ζημιές. Οι άνθρωποι αψηφούσαν αυτές τις βόμβες και δεν πήγαιναν στα καταφύγια. Οι βομβαρδισμοί όμως από τους Γερμανούς ήταν ιδιαίτερα σφοδροί λίγο πριν την υπογραφή της συνθηκολόγησης τον Απρίλη 1941.
Τότε, το Πάσχα του 1941 ήταν διαφορετικά. Οι βομβαρδισμοί κρατούσαν όλη την ημέρα. Στα υπόγεια του «Ακροπόλ» είχαν κατασκευάσει ειδικά καταφύγια, γιατί εκεί βρισκότανε όλο το Γενικό Στρατηγείο του Αλβανικού μετώπου. Είχαν φτιάξει τσιμεντένια κλουβιά εσωτερικά, δηλαδή μέσα από τα τοιχία, πάχους 50 ως 70 εκατοστών. Οι αξιωματικοί του Γενικού Επιτελείου κατεβαίνανε σε αυτά τα καταφύγια. Εκείνη τη μέρα, που έγινε η ανακωχή, οι βομβαρδισμοί ήταν ανελέητοι. Οι σειρήνες πάνω από το ξενοδοχείο χτύπαγαν συνεχώς. Κάποια στιγμή μια ριπή βομβών ξεκίνησε από τη Ζωσιμαία Ακαδημία, πέρασε μπροστά από το ξενοδοχείο μέχρι πιο κάτω απ’ το Ρολόι.
Ο κ. Άγγελος Καλογερίδης αφηγείται στο ίδιο βιβλίο
…Στις 28 Οκτωβρίου ήμασταν στο χωριό. Την ημέρα αυτή είδα τα πρώτα αεροπλάνα που έριξαν βόμβες από ψηλά σ’ ένα γεφύρι στο δρόμο από τα Γιάννενα προς την Ηγουμενίτσα. Είδα κάτι να αστράφτει απάνω στον ουρανό. Νόμιζα ότι ρίχνουν προκηρύξεις, μα μετά ήρθε ο ήχος των βομβών και καταλάβαμε. Αυτός ο ήχος ήταν για μένα η πρώτη συγκλονιστική μαρτυρία του πολέμου.
…Και τα Γιάννενα βομβαρδίστηκαν από τους Ιταλούς. Μα τα χειρότερα άρχισαν, μόλις οι Γερμανοί επενέβησαν στον πόλεμο. Στις 20 Απριλίου 1941, δηλαδή την Κυριακή του Πάσχα, βομβαρδίστηκε και το νοσοκομείο στα Γιάννενα από γερμανικά στούκας. Εκείνη την ημέρα έπεσε και στο χειρουργείο μια βόμβα. Η πόλη ήταν συνεχώς σε συναγερμό και σκοτώθηκε κόσμος…Έτσι ένα κλιμάκιο του στρατηγείου μας πήγε απ’ το ξενοδοχείο στο Βοτονόσι, για να διαπραγματευτεί την ανακωχή με τους Γερμανούς. Αρχηγός ήταν ο Τσολάκογλου, ο διοικητής της 11ης Μεραρχίας, η οποία υποχώρησε από τα Γρεβενά υπό την πίεση των γερμανικών στρατευμάτων. Ήρθαν όλοι οι αξιωματικοί, κάπου εκατόν τόσοι, στα Γιάννενα, στο στρατηγείο της Ηπείρου, δηλαδή στο «Ακροπόλ». Ο Τσολάκογλου τότε είχε αναλάβει τις διαπραγματεύσεις, επειδή ο Παπάγος, ο πρώην αρχηγός της Στρατιάς του αλβανικού μετώπου δε δέχτηκε να κάνει ανακωχή με τους Γερμανούς. Γι’ αυτό παρέδωσε τη διοίκηση στον Τσολάκογλου, ο οποίος ανέλαβε τις ευθύνες της συνθηκολόγησης σε συνδυασμό με τον μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, που μετά έγινε Αρχιεπίσκοπος.
Στα καταφύγια του ‘Ακροπόλ’ έγινε η συζήτηση για τους όρους της συνθηκολόγησης με τους αξιωματικούς. Ο Τσολάκογλου ρωτούσε τι ζητάνε οι Γερμανοί κι έγινε συζήτηση, ώστε να είναι συλλογική η ευθύνη όλων των αξιωματικών.
Τη Δευτέρα του Πάσχα 21 Απριλίου 1941, οι Γερμανοί φτάνουν μέσω Δρίσκου στα Γιάννενα. …σαν μια σιδερένια σειρά από κάμπιες φάνηκε να κατηφορίζει τις στροφές του Μιτσικελιού από το Δρίσκο μέχρι το Πέραμα, ερχόταν τανκς, φορτηγά, μοτοσικλέτες, στρατός….
…Κοιτάζαμε από μακρυά, λες και δεν υπήρχαμε γι’ αυτούς. Δε μας είπαν τίποτα. Κόβανε κάτι φρούτα από τα δέντρα και τα τρώγανε. Θυμάμαι έναν που έκοβε πορτοκάλια και λεμόνια και τα ’τρωγε μαζί με τις φλούδες….
Ο Πέτρος Αποστολίδης στο βιβλίο του ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ Τόμος ΙΙ γράφει:
…Τα ιταλικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν. Το πρώτο σπίτι στα Γιάννενα που κυριολεκτικά διαλύθηκε από βόμβα, ήταν του Τουρκοαλβανού Γκαζελή …γινόταν αερομαχία κι εμείς αντί να μπούμε σε καταφύγιο, παρακολουθούσαμε ξένοιαστοι στο προαύλιο. Ένα μικρό αεροπλάνο και δυό μεγαλύτερα έκαναν ελιγμούς στον αέρα κι ακούονταν ριπές πολυβόλων. Ξαφνικά, το ένα από τα μεγάλα παίρνει ύψος και ανάβει σαν πυροτέχνημα, το μικρό διαλύεται σε κομμάτια. Ύστερα μάθαμε ότι το μικρό ήταν καταδιωκτικό δικό μας με χειριστή τον Παπαδόπουλο, που σκοτώθηκε έτσι ηρωϊκά. Την ίδια στιγμή τέσσερις πέντε απανωτές εκρήξεις από βόμβες εκεί κοντά μας. Ξάπλωσα σύρριζα στον τοίχο δεξιά από την είσοδο. …Στη διασταύρωση, που είναι τώρα το «Παλλάδιο» έπεφτε από τον ουρανό κάτι σαν μεγάλο καρτόνι πότε δεξιά, πότε αριστερά. Ήταν ένα από τα φτερά του διαλυμένου καταδιωκτικού, έκοψε μερικά σύρματα της ηλεκτρικής και της τηλεφωνικής γραμμής και κάθισε στο δρόμο.
….Σου έκανε εντύπωση η αντίδραση του κόσμου στους βομβαρδισμούς. Περίμενες πανικό κι όμως όχι. Το πήραν σαν φυσική κατάσταση, να τρέχουν στα καταφύγια με τη σειρήνα του συναγερμού και με τη λήξη να ξαναπιάνουν δουλειά.
Βομβαρδισμός του Νοσοκομείου: Φέρουν και τοποθετούν μέσα στον περίβολο του Νοσοκομείου έναν αντιαεροπορικό προβολέα. Οι γιατροί μεταξύ μας συζητούσαμε αγανακτισμένοι: Αντιαεροπορικό όπλο στο Νοσοκομείο! Θα το έκανε στόχο των αεροπλάνων και προπαντός δικαιολογία γι’ αυτούς να μη σέβονται ούτε Νοσοκομείο ούτε τίποτε, αλλά ποιος να μιλήσει γι’ αυτά στον Πρίντζο; Δεν το χαν σε τίποτε να μου κολλήσουν και την κατηγορία εχθρός του στρατού, φίλος των Ιταλών κι ό,τι άλλο θέλεις.
…Δεν είχαμε τελειώσει ακόμα το φαγητό εκείνο το απόγευμα στο σπίτι του φίλου γιατρού Μαρούφωφ και ξαφνικά, χωρίς να προηγηθεί σήμα συναγερμού, μια έκρηξη βόμβας και από κοντά δεύτερη… Η βόμβα είχε πέσει κοντά στον προβολέα στο Νοσοκομείο. Τότε κατάλαβαν το έγκλημα που κάναν να βάλουν τον προβολέα στο Νοσοκομείο και τον απομάκρυναν αμέσως. Το αεροπλάνο ήρθε με βολ πλανέ, με σβησμένη τη μηχανή, από την κατεύθυνση του Δρίσκου, γι’ αυτό δεν το πήρε είδηση κανένας, έριξε τις βόμβες του, έβαλε μπροστά τη μηχανή του κι εξαφανίστηκε. Λέγαν τότε ότι πιλότος του αεροπλάνου ήταν ο Βοϊδίτσης, ένας Ηπειρώτης Ελληνοϊταλός.Πάσχα με στούκας: …Ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα (20 Απρ.1941) γερμανικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν το στρατιωτικό νοσοκομείο (κτίριο Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας) Νεκροί κάμποσοι γιατροί, νοσοκόμοι, άρρωστοι και όλες οι αδελφές. Ανάμεσα στους γιατρούς οι Μαρκάκης και Κοντιάδης.
Η βόμβα είχε σκάσει ακριβώς στο κατώφλι της πόρτας του ενός από τα δύο χειρουργεία, αφού τρύπησε στέγη, ταβάνια και πατώματα τσιμεντένια.
Είχαν εγχείρηση εκείνη τη στιγμή, σκοτώθηκαν γιατροί, νοσοκόμοι και όσοι βρίσκονταν στο χειρουργικό θάλαμο, εκτός από τον εγχειριζόμενο. Αναποδογύρισε το χειρουργικό κρεβάτι – δεν είχε ακόμη αρχίσει η εγχείρηση- κι αυτός βρέθηκε λιπόθυμος ύστερα ανάμεσα σε νεκρούς, χωρίς γρατσουνιά. Το μεγάλο χολ ανάμεσα στα δύο χειρουργεία ήταν γεμάτο νοσοκόμους και αρρώστους, όλες οι αδελφές του Νοσοκομείου τακτοποιούσαν γάζες και επιδέσμους για τους κλιβάνους των χειρουργείων. Η βόμβα τις κομμάτιασε.
Μόνο ένας γλίτωσε απ’ όσους βρέθηκαν στο χολ αυτό, ο γιατρός –στρατιώτης τότε Κολιτσίδας. Κατάκοπος από τη νύχτα που δούλευε ξάπλωσε και κοιμόταν πίσω από τ’ αραδιασμένα στο χολ καλαθόπλεκτα κιβώτια χειρουργικών εργαλείων, που προορίζονταν για το μέτωπο. Τον βρήκαν λιπόθυμο από την πίεση των αερίων.
…Στη στέγη της Ακαδημίας – Νοσοκομείου ζωγραφισμένος ευδιάκριτα ήταν ένας τεράστιος Ερυθρός Σταυρός. Οι «γενναίοι» Γερμανοί, οι γιοί των ποιητών και των φιλοσόφων, τον βρήκαν βλέπεις ευδιάκριτο στόχο…
Το τέλος ενός επικού αγώνα: Την ίδια μέρα υπογράφεται η παράδοση στο Βοτονόσι και την άλλη μέρα Δευτέρα του Πάσχα (21 Απριλίου και αυτή του 1941) … κοντά στο μεσημέρι βλέπουμε στο δρόμο του Δρίσκου μια μακρόσυρτη πλατιά ταινία από σκόνη να σέρνεται σαν φίδι προς τα Γιάννενα, ήταν γερμανικός στρατός, μοτοσυκλέτες, τζιπ, τάνκς, που ‘ρχοταν από το Μέτσοβο. Ήμασταν λοιπόν κάτω από την κατοχή των Γερμανών…
Τα κείμενα των συνθηκών που υπέγραψε ο "πραξικοπηματίας" αντιστράτηγος Τσολάκογλου τον Απρίλη του 1941 ...καμιά φορά η ιστορία δεν είναι έτσι όπως μας την είπαν... ή όπως θέλουν να την ξέρουμε.
1 σχόλιο:
Από ό,τι μου έλεγε ο φίλος συνάδελφος Βασίλης Κ., έχει επιτέλους αρχίσει η αποκατάσταση του μνημείου με κατεδάφιση των πρόσθετων κτισμάτων κλπ, ώστε να βρει επιτέλους ησυχία, από την δική μας μικροελλαδίτικη εκμετάλλευση, σαν χώρος που ανήκει στο παρελθόν αυτής της πόλης, που, ως γνωστόν, υπήρξε κάποτε πρωτεύουσα, ουσιαστικά, της Ελλάδας, "πρώτη στ' άρματα, στα γρόσια και τα γράμματα". Μακάρι και οι Τούρκοι, που ξέρω οτι διαβάζουν αυτό το μπλογκ, να μεριμνήσουν για τα Χριστιανικά μνημεία, που αφέθηκαν να ρημάξουν στη Μικρά Ασία ή την Πόλη και βέβαια, αποτελούν και γι' αυτούς μέρος της Ιστορίας των πόλεων, που ζουν. Ας είναι αυτό, ένα είδος πολιστιστικών ανταλλαγών, ώστε να μην φτωχαίνει η πολιτιστική κληρονομιά κάθε τόπου από μανιχαϊστικά φαινόμενα μονομέρειας και φανατισμού.
Δημοσίευση σχολίου