Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2010

Τα πολιορκημένα Γιάννενα -1913-, ένα βιβλίο της Γκυ Σαντεπλερ, στο προσκήνιο από τον τοπικό τύπο.


H Γκυ Σαντεπλέρ (Guy Chantepleure) σύζυγος του Γάλλου Προξένου στα Γιάννενα το 1913, έγραψε ένα βιβλίο για την πολιορκία των Ιωαννίνων.Η Σαντεπλέρ (ψευδώνυμο της Jeanne -Violet- Dussap, 1870-1951), ήτο φίλη των Ελλήνων, περιγράφει παραστατικά την εποχή εκείνη από τον Οκτώβριο 1912 μέχρι τον Μάρτιο 1913, επισκέπτεται Νοσοκομεία, συμπονά τους τραυματίες, γνωρίζει τους ιθύνοντες του τόπου, και παρά την φιλελληνικότητά της, κρατάει ισορροπίες, συγγραφέας και άλλων βιβλίων.Γενικά βλέπει τα πράγματα από μια ανθρωπιστική πλευρά.
Καταδικάζει τις ακρότητες, ειδικά των ατάκτων Αλβανών όταν υποχωρούσαν, και μερικών δικών μας ανταρτών όταν μπήκαν στην πόλη.
Επίσης περιγράφει με γλαφυρότητα την ηπειρώτικη φύση, τα βουνά, τους λόγγους και τη λίμνη, με μια ρομαντική διάθεση, καθαρά της εποχής.
To βιβλίο έχει αποδοθεί στα Ελληνικά, από τον Κώστα Βλάχο
(Έκδοση των Αγαθοεργών Καταστημάτων της Μητρόπολης - 2003)
και προλογίζεται από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ. Θεόκλητο.Υπάρχει ακόμη με τον τίτλο «Τα Ιωάννινα Πολιορκημένα» σε μετάφραση Γ. Τσοκόπουλου, ΕΗΜ 1975.
............................................

Από τον Πρωϊνό Λόγο της Τρίτης 23 Φεβρουαρίου 2010
Γράφει η κ. ΜΑΙΡΗ ΚΩΣΤΗ
• Επʼ ευκαιρία των 97 χρόνων από την Απελευθέρωση των Ιωαννίνων...
Η ευλογημένη ημέρα για τα Γιάννενα ήλθε την 21η Φεβρουαρίου του 1913, όταν ο ελληνικός στρατός νικητής και τροπαιούχος εισήλθε στην απελευθερωμένη πόλη. Αυτών των σκλάβων ακόμη Ηπειρωτών τα συναισθήματα και την αγωνιώδη αναμονή στις ημέρες της πολιορκίας των Ιωαννίνων από τον ελληνικό στρατό, περιγράφει η Γαλλίδα λογοτέχνις Guy Chantepleure, στο βιβλίο της «Η πολιορκημένη πόλις» (σελ. 158). Η Guy Chantepleure -Γκυ Σιαντεπλέρ είναι το λογοτεχνικό της ψευδώνυμο- ήταν η σύζυγος του γνωστού φιλέλληνα Γάλλου προξένου στα Γιάννενα Edgar Dussap και ήταν διεθνώς γνωστή για τα βιβλία της. Η Guy Chantepleure έζησε κι αυτή την αγωνία της πολιορκίας των Ιωαννίνων και συμμερίστηκε τον ανθρώπινο πόνο Ελλήνων και Τούρκων «Αξιολογώντας αντικειμενικά την κατάσταση με διεισδυτικό μάτι κατώρθωσε με σπάνια δύναμη» να την περιγράψει στο βιβλίο της «Η πολιορκημένη πόλις», το οποίο εκδόθηκε στο Παρίσι το 1913 και τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας το 1914. Άκρως εκλεκτικά παρατίθεται ένα «χρονικό» με τα «δρώμενα» στην πόλη, αλλά με αποσπάσματα από το βιβλίο της.
• Οκτώβριος 1912: Με φίλους Γιαννιώτες το ζεύγος Dussap, ένα απόγευμα πηγαίνει σʼ ένα αμπέλι έξω από τα Γιάννενα για να γευτούν τα σταφύλια, κι ενώ έδυε ο ήλιος: «Εσιωπώμεν. Τότε κάποιος φίλος -ο οποίος μας είχεν οδηγήσει προς το μέρος εκείνο το άγριον αλλά και θαυμάσιο- μου έδειξε πέραν λόφων τινών μίαν μακράν κορυφογραμμήν φωτισμένην. Μου φαίνεται ότι την βλέπω ακόμη. Αι ακτίναι την εφώτιζαν όλην... ήτο χρυσή και ηκτινοβόλει. Μία φωνή σοβαρά με εν μειδίαμα μου είπεν: «Εκεί είναι η Ελλάς». Ενόμισα ότι άκουσα «Εκεί εινʼ ο ουρανός... ο Παράδεισος».
• «Βαρύ κάλυμμα χιόνος σκεπάζει τα Ιωάννινα και την λίμνην των... Κατά την δύσιν του ηλίου οι έμποροι και οι καφεπώλαι κλείουν τα καταστήματά των... Μετά δε τας επτά τα Ιωάννινα είναι πόλις έρημος πεθαμένη... Τι ερημία, τι σιωπή... Ουδείς κρότος ακούεται από τα σπίτια... Εις τας οδούς... ακούονται πυροβολισμοί».
• «Πολυάριθμοι πληγωμένοι μεταφέρθηκαν στα Γιάννενα, όπου και νοσηλεύονται: «Οι τραυματίαι (Τούρκοι) αξιωματικοί νοσηλεύονται ως επί το πλείστον εις το Κουραμπά το τουρκικόν νοσοκομείον των Ιωαννίνων... εις το μέσον ενός ωραίου κήπου δεσπόζοντος μιας λίμνης... Το ελληνικόν νοσοκομείον είναι εις ολιγώτερον ωραίαν θέσιν, αλλά φωτεινόν, καθαρόν και καλώς διασκευασμένον!.. Πολιτικοί ιατροί Έλληνες προσεφέρθησαν να περιποιούνται με πολλήν αφοσίωσιν Τούρκους, τους ανθρώπους αυτούς τους ξένους, οι οποίοι καθώς μου έλεγεν απλούστατα και με καλωσύνην ο χειρούργος Ρέκκας, δεν είναι πλέον εχθροί, επειδή υποφέρουν».
• «Οι αντίπαλοι μάχονται εις απόστασιν τριάκοντα χιλιομέτρων από των Ιωαννίνων... ήκουσα πυροβολισμούς. Πλησίον της εκκλησίας του Περιλέφτη, επί του λόφου, όπου όταν ήτο φθινόπωρον ήνθιζον τόσα άγρια ηλιοτρόπια... εις την θέσιν ταύτην προ ολίγων ημερών εις ιερεύς εδολοφονήθη μόλις εισήρχετο εις τον περίβολον ο οποίος περιτοιχίζει την εκκλησίαν, επί της θύρας φαίνονται ακόμη τα ίχνη των σφαιρών». Το στρατοδικείον εργάζεται συνεχώς... Οι επίσημοι δικηγόροι, ιατροί, έμποροι της πόλεως εφυλακίσθησαν, χωρίς να είναι γνωστή η αιτία της φυλακίσεώς των... Χωρικοί καταδικασθέντες υπό του στρατοδικείου εκρεμάσθησαν εις τα δένδρα των δρόμων. Οθωμανίδες επήγαν εκεί ησύχως με τα παιδιά των διά να απολαύσουν το θέαμα αυτό...».
• «...Οι Τούρκοι παντού κατετροπώθησαν! Εις την Θεσσαλονίκην... εις τας Σαράντα Εκκλησίας... εις το Κουμάνοβον... εις το Μοναστήρι...».
• Δεκέμβριος 1912: Τα ελληνικά στρατεύματα κατέλαβαν τα Πεστά, κατέχουν το Ροβιλιαστό... Τώρα το Μπιζάνι κροτεί... σαρώνει τα πέριξ διά των βλημάτων του... Το κέντρο του ελληνικού στρατού είναι απέναντι του φρουρίου, ενώ αι δύο πτέρυγες αναπτύσσονται δεξιά και αριστερά. Μάχονται με λύσσαν».
• 20 Φεβρουαρίου 1913: «Ο Έλλην Διάδοχος παρήγγειλεν εις τον Εσσάτ Πασσάν ότι η πόλις έπρεπε να παραδοθή άνευ όρων...».
• 21η Φεβρουαρίου 1913. «...Αυγή νέα... αυγή ιστορική!.. η πόλις που εκοιμήθη Τουρκική και Οθωμανική εξύπνησεν Ελληνική και Χριστιανική!.. ...Τότε ηκούσθη η απερίγραπτος φωνή της απελευθερώσεως, ο ίλιγγος του ενθουσιασμού, μια χαρά αφελής, χαρά όλως διόλου νέα, η οποία μόλις εν τούτοις με ένα μεθυστικόν ενθουσιασμόν... επίστευε. ...Είδα την πρώτην χαράν του λαού των Ιωαννίνων... Την είδα εις τον δρόμον... Η στιγμή αυτή υπήρξε μοναδική, στιγμή περί της οποίας αι γραμμαί αύται δεν δύνανται παρά πολύ αμυδράν ιδέαν να δώσουν... αλλά της οποίας την συγκίνησιν θα ενθυμούμαι πάντοτε... Όλοι έκλαιαν, εγελούσαν, ενηγκαλίζοντο αλλήλους... Τρελλά με λυγμούς εις την φωνήν, με μανίαν ή με έκστασιν εφώναζαν: «Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω ο Ελληνικός στρατός, Ζήτω ο Διάδοχος Κωνσταντίνος».
• «Ιωάννινα 1/14 Μαρτίου: Επιμνημόσυνος δέησις εψάλη εις την Μητρόπολιν διά τους νεκρούς του πολέμου... Εις το μέσον... εν Κενοτάφιον είχε στηθή το οποίον εστόλιζαν αι μεγάλαι πτυχαί της Ελληνικής σημαίας... Η δέησις ήτο συγκινητική... Ο κατωτέρω διάλογος επισήμων. Ένα μικρό παιδάκι λυπείται διότι τα γλυκά χρώματα του έθνους δεν καλύπτουν παρά μόνον κατά το ήμισυ το θλιβερόν μαύρο πράγμα το οποίον αναπαριστά τον θάνατον. Με πολλήν αφέλειαν λέγει εις την μητέρα του:
- Η σημαία είναι πολύ μικρή, δεν σκεπάζει όλους τους πεθαμένους...
Η μήτηρ απαντά:
- Η σημαία είναι πολύ μεγάλη... Δεν ξέρεις ακόμη... Είναι αρκετά μεγάλη, διά να σκεπάζη τους πεθαμένους... και τους ζωντανούς ακόμη... Μας σκεπάζει όλους!..
Οι δύο ομιληταί ήσαν άνθρωποι του λαού, καθώς μου είπαν».
.............................................

Ένα σχόλιο στον Ηπειρωτικό Αγώνα της Τρίτης 23 Φεβρουαρίου 2010
Πολιορκημένα Γιάννενα
Διάβασα το βιβλίο «Τα Ιωάννινα πολιορκημένα» που έγραψε η σύζυγος του Γάλλου προξένου στα Γιάννενα Γκυ Σαντεπλέρν από τις εκδόσεις της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών σε μετάφραση Γ. Τσοκόπουλου. Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος που περιγράφει την πόλη μας και τους Γιαννιώτες η Γαλλίδα συγγραφέας. Γράφει για τα σπιτάκια με την πέτρα, για τα αμπέλια και τα σταφύλια που όμοια δεν είδε πουθενά. Για τους Γιαννιώτες που είναι ονειροπόλοι, οραματιστές με διάπυρο την αφοσίωση στην πατρίδα, που έχουν διακαή πόθο να αποτινάξουν το ζυγό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γράφει πρωτόγνωρα πράγματα.

Το βιβλίο στα Γαλλικά

1 σχόλιο:

Νικ 68001 είπε...

Παρακαλώ να μου επιτραπεί να αναφερθώ σε μια σημαντική επισήμανση: το βιβλίο της C. Chantepleure "Τα Ιωάννινα Πολιορκημένα" εκδόθηκε στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο Γ. Φέξη (Πολεμική Βιβλιοθήκη Φέξη), το έτος 1914, σε μετάφραση Γ. Τσοκόπουλου.